dimanche 12 avril 2015

Saint GIUSEPPE MOSCATI (JOSEPH), médecin et confesseur


Saint Joseph Moscati

Né à Bénévent en 1880, il était médecin très admiré à Naples. Excellent chercheur médical, il était professeur à l'université napolitaine. Il consacra son temps et son argent aux pauvres des bidonvilles. Il mourut en 1927.

SOURCE : http://www.paroisse-saint-aygulf.fr/index.php/prieres-et-liturgie/saints-par-mois/icalrepeat.detail/2015/04/12/6065/-/saint-joseph-moscati

Saint Joseph Moscati

Confesseur (+ 1927)

Professeur à l'Université de médecine de Naples, il mit ses compétences au service de la recherche scientifique en même temps qu'il soignait les malades les plus nécessiteux.

Béatifié le 16 novembre 1975 - Canonisé le 25 octobre 1987 (homélie en italien)

Un internaute nous signale que sa mémoire liturgique est fêtée le 16 novembre jour de la translation de ses reliques à Naples .

À Naples, en 1927, saint Joseph Moscati. Médecin, il accomplit une œuvre d’assistance quotidienne et infatigable aux malades, sans aucune relâche, sans demander le moindre argent aux pauvres, et en soignant les corps, il se souciait aussi des âmes avec beaucoup de charité.

Martyrologe romain

SOURCE : http://nominis.cef.fr/contenus/saint/6540/Saint-Joseph-Moscati.html


Saint Joseph MOSCATI

Nom: MOSCATI

Prénom: Joseph (Giuseppe)

Pays: Italie

Naissance: 25.07.1880  à Bénévent

Mort: 12.04.1927  à Naples

Etat: Laïc - Célibataire - Médecin

Note: Médecin consacré aux recherches scientifiques, professeur à la faculté de médecine de Naples

Béatification: 16.11.1975  à Rome  par Paul VI

Canonisation: 25.10.1987  à Rome  par Jean Paul II

Fête: 12 avril

Réf. dans l’Osservatore Romano: 1987 n.44

Réf. dans la Documentation Catholique: 1975 p.1019 - 1987 p.1115

Notice brève

Saint Joseph Moscati fut un médecin charitable envers les miséreux; c'était en même temps un chirurgien réputé pour son diagnostic infaillible, et un professeur s'adonnant à la recherche scientifique. Ce fut un saint laïc, célibataire, qui puisait dans la communion quotidienne les grâces nécessaires pour mener une vie débordante d'activités et témoigner de sa foi à une époque où l'on opposait systématiquement science et religion. Il mourut à Naples, à quarante-sept ans, le 12 avril 1927, alors qu'il rendait visite à ses chers malades.

Notice développée

Tandis que se déroule à Rome la VIIème Assemblée Générale du Synode des évêques ayant pour thème la vocation et la mission des laïcs dans l’Église et dans le Monde, le Pape canonise le 25 octobre 1987, devant plus de 100 000 pèlerins, un laïc : le docteur Giuseppe Moscati.

Giuseppe (Joseph) Moscati naît à Bénévent en Campanie, en 1880, 7e d’une famille de 9 enfants. Sa maison natale est le palais Andreotti. Son père, juge, est nommé à Naples et la famille s’installe dans cette ville où se déroulera toute la vie de Joseph. Alors qu’il n’a que 12 ans, un de ses frères aînés, Albert, fait une chute de cheval. Joseph le veille avec sollicitude jusqu’à sa mort. Cet événement le frappe beaucoup ; il comprend la brièveté de la vie, ainsi que la nécessité de soins médicaux compétents. Il a 17 ans quand meurt son père en 1897. Quand à sa mère, atteinte du diabète, elle mourra dans la sérénité 17 ans plus tard en recommandant à ses fils de se garder du péché.

Joseph fait de brillantes études et se lance dans la médecine. Il exerce d’abord à l’hôpital des Incurables de Naples, puis s’installe à son propre compte. C’est un grand et bel homme aux yeux vifs, mobiles et incisifs. Un jour, il est très troublé par la beauté d’une femme et cela lui procure de grands combats, mais il vouera sa vie au célibat. Avec ses patients, il est très bon, toujours prêt à les écouter, même quand il est fatigué en fin de journée. Il ne fait pas payer ceux qui ne le peuvent pas et, quand c’est nécessaire, c’est lui qui leur donne de quoi acheter des médicaments. Il fait des tournées dans les taudis de Naples. Son diagnostic est très sûr ; il lui arrive de le donner à distance sans avoir vu le malade. Très savant, chercheur renommé, il participe à des congrès et enseigne à l’Institut de chimie physiologique de Naples. Il écrit à l’un de ses élèves : « Souvenez-vous que vous devez vous occuper non seulement du corps mais aussi des âmes, en donnant des conseils, en allant jusqu’à l’esprit, au lieu de vous borner aux froides prescriptions à adresser au pharmacien. » Ce qui le distingue, lui, c’est la chaleur humaine. En cette époque scientiste dominée par des agnostiques et des francs-maçons, il déclare : « Ce n’est pas la science, mais la charité qui a transformé le monde », et il trouve dans la messe et la communion quotidienne le secret de sa force. Parfois, il prescrit la confession à son malade, sachant que la santé de l’âme influe sur celle du corps. Devenu médecin-chef et chirurgien à l’hôpital des Incurables, il a une croix dans la salle où il travaille avec cette citation du prophète Osée : « Ero mors tua, o mors. » (O mort, je serai ta mort  - 13,14). Un jour, la femme qui l’avait tant troublé sans le savoir lui demande une consultation. Il examine ce corps qui a subi les atteintes du temps avec un soin professionnel, mais sans ressentir aucune émotion.

Pendant la première guerre mondiale, il se dévoue comme volontaire à l’hôpital de Naples. Il ne recherche pas les honneurs et les postes élevés. Si on lui donne une position de premier plan, c’est parce qu’on ne peut nier ses mérites. Le médecin-chef, ‘‘le maître’’, exerce ses responsabilités avec une droiture absolue et pour le bien des autres. Il le fait sans compromission, quitte à subir la persécution, prêt à faire le sacrifice de sa vie pour la vérité. Toujours sur la brèche, il meurt subitement à 47 ans, pleuré par les pauvres.

SOURCE : http://www.abbaye-saint-benoit.ch/hagiographie/fiches/f0010.htm

Basilique du Gesù Nuovo. Naples, Statue de Saintt. Giuseppe Moscati  parPier Luigi Sopelsa


Giuseppe Moscati

1880-1927

La famille Moscati était originaire de Santa Lucia de Serino, (Avellino, Naples, Italie). François Moscati, père de Giuseppe (Joseph), naquit en 1836 dans cette ville, et exerça la profession de magistrat après sa maîtrise de droit. Il fut juge dans le tribunal de Cassino, président du tribunal de Benevento, puis conseiller à la Cour d'appel, d'abord à Ancône et ensuite à Naples, où il mourut le 21 décembre 1897. Il fut l'époux de Rosa de Luca, union de laquelle naquirent neuf enfants.

Le septième, notre Giuseppe Moscati, naquit à Bénévent le 25 juillet 1880. Il fut baptisé six jours après la naissance, fit sa Première communion en 1888 et reçut la Confirmation en 1890.

Il entra au lycée classique Vittorio Emanuele de Naples en 1889. Élève du vulcanologue Giuseppe Mercalli, il obtint son baccalauréat avec mention en 1897, et s'inscrivit à la faculté de médecine. Il soutint une thèse sur l'urogenèse hépatique en 1903, et obtent son doctorat en médecine avec les félicitations du jury.

Il réussit le concours de Collaborateur Extraordinaire auprès de l'Hôpital des Incurables (1903) et celui d'Assistant à l'Institut de Chimie physiologique (1908). 

Il se distingua pour son travail et son dévouement pendant l'éruption du Vésuve du 8 avril 1906. En effet, les Hôpitaux Réunis de Naples avaient une succursale à Torre del Greco, une petite ville près de Naples, à six kilomètres du cratère, où vivaient beaucoup de malades paralytiques et vieux. Giuseppe, en pressentant le danger, fit évacuer 1'hôpital juste avant l'écroulement du toit et sauva tous les hospitalisés. Deux jours plus tard il envoya une lettre au directeur général des Hôpitaux Réunis de Naples, proposant de gratifier les personnes qui l'avaient aidé, mais insista surtout sur le fait qu’on ne devait pas citer son nom.

Suite à l'épidémie de choléra de 1911, il fut appelé par le Ministère au Laboratoire de l'Inspection de la Santé publique, pour faire des recherches sur l'origine du mal et les moyens les plus efficaces pour le vaincre. Il termina son étude rapidement, et présenta une relation sur les interventions nécessaires pour assainir la ville ; beaucoup de ses propositions furent acceptées.

Toujours en 1911, à 31 ans, le docteur Moscati fut reçu au concours de Collaborateur Ordinaire aux Hôpitaux Réunis et cette même année, sur l'initiative d'Antonio Cardarelli, l'Académie Royale de Médecine Chirurgicale le nomma Membre agrégé, tandis que le Ministère de l'Instruction Publique lui attribuait le Doctorat en Chimie physiologique.

Outre son intense travail entre l'Université et l'Hôpital, le professeur Moscati assurait aussi la direction de l'Institut d'Anatomie pathologique. Dans la salle d'autopsie, le professeur Moscati avait eu l’idée de faire accrocher un Crucifix avec ce verset du prophète Osée : O mors, ero mors tua (Ô mort, je serai ta mort, Os 13:14).

Sa mère mourut le 25 novembre 1914, du diabète. Quelques années plus tard, il fut un des premiers médecins à Naples, à expérimenter l'insuline et à enseigner à un groupe de médecins les modalités du traitement du diabète (l'insuline fut expérimentée sur les humains pour la première fois en janvier 1922).

Pendant la Première guerre mondiale, Giuseppe Moscati fit une demande d'enrôlement volontaire, qui ne fut pas acceptée, les autorités militaires préférant lui confier le soin des blessés. L'Hôpital des Incurables fut militarisé. Il visita et soigna environ trois mille militaires.

Le Conseil d'Administration de l'Hôpital des Incurables le nomma officiellement en 1919 Directeur de la 3e Salle Masculine, tandis qu'il continuait à enseigner à un grand nombre d'étudiants.

Le 14 octobre 1922 le Ministère de l'Instruction Publique lui attribua la libera docenza (titre académique italien permettant d'enseigner à titre privé dans les universités et les autres instituts supérieurs) en Médecine Clinique. Trois jours après Moscati écrivait:

Aime la vérité, montre la personne que tu es, sans feinte et sans peur, sans aucun ménagement. Et si la Vérité te vaut la persécution, toi, accepte-la ; si elle t'apporte le tourment, toi, supporte-le. Et si pour la Vérité, il te fallait sacrifier toi-même et ta vie, sois fort dans le sacrifice.

Le 12 avril 1927, un Mardi Saint, le professeur Moscati, après avoir participé à la messe, comme chaque jour, et reçu la communion, passa la matinée à l'hôpital, puis il rentra chez lui et après le repas, s'occupa comme d'habitude des patients qui venaient le consulter à son domicile.

Vers 15 h, il eut un malaise et s'assit dans son fauteuil, où il s'éteignit sereinement. Il avait 46 ans et 8 mois.

Deux guérisons miraculeuses lui ayant été attribuées, il fut béatifié en 1975.

En vue de la canonisation, Rome examina la guérison de la leucémie du jeune Giuseppe Montefusco, qui eut lieu en 1979. En 1987, Giuseppe Moscati fut canonisé, 60 ans après sa mort. 

Jean-Paul II affirma : L'homme qu'à partir d'aujourd'hui nous invoquerons comme un Saint de l'Eglise universelle représente pour nous la réalisation concrète de l'idéal laïc chrétien. Giuseppe Moscati, Médecin chef de clinique, chercheur fameux dans le domaine scientifique, professeur universitaire de physiologique humaine et de chimie physiologique, a embrassé de multiples activités avec tout l'engagement et le sérieux que demande le service de la délicate profession de laïc. A ce point de vue Moscati est un exemple non seulement à admirer mais à suivre, surtout par le personnel de santé. Il représente même un exemple pour ceux qui ne partagent pas sa foi.

Les recherches des écrits sur Giuseppe Moscati ont été très difficile dans la mesure où celui-ci ne conservait que très peu de documents et les écrits que l’on a de lui sont principalement des lettres écrites à des amis. Sans être tertiaire franciscain, Moscati vivait cet idéal dans son esprit : humble, loin de tout esprit carriériste, soumis à l’Eglise, apôtre de la Vérité, pauvre pour lui-même.

Il recommandait à un de ces clients, dans une ordonnance, le meilleur traitement reconstituant :  celui d’épouser Sœur Pauvreté en donnant de grandes aumônes, distribuant tout aux pauvres, à nos hôpitaux, et en se retirant dans une caverne, pour manger seulement des locustes et du miel sauvage ! comme le recommandait Saint François d'Assise. 

La fête liturgique initialement prévue le 12 avril, jour auquel le Martyrologe commémore Giuseppe Moscati, a été déplacée pour éviter que celle-ci ne tombe pendant la Semaine Sainte, ou une semaine proche de Pâques. Celle-ci est donc le 16 novembre, date du transfert des restes de Giuseppe Moscati dans l'église du Gesù Nuovo, trois ans après sa mort.

Quelques citations de saint Giuseppe Moscati

La vie n'est qu'un moment ; honneur, triomphe, richesse et science disparaîtront avant la réalisation du cri de la Genèse, cri que Dieu lança contre l'homme coupable : tu mourras ! Mais la vie ne finit pas avec la mort, elle continue dans un monde meilleur. À nous tous a été promis, après la Rédemption du monde, que nous rejoindrons ceux que nous avons aimés, le jour qui nous conduira à l'Amour Suprême.

Rappelez-vous qu'en optant pour la médecine, vous vous êtes engagé à une mission sublime. Avec Dieu dans le coeur, persévérez en pratiquant les enseignements de vos parents, l'amour et la pitié envers ceux qui souffrent, avec foi et enthousiasme, sourd aux louanges et aux critiques, disposé seulement au bien.

Quoi qu'il arrive, souvenez-vous de deux choses : Dieu n'abandonne jamais personne. Plus vous vous sentez seul, négligé, méprisé, incompris, plus vous serez près de démissionner sous le poids de graves injustices, plus vous sentirez une force infinie et mystérieuse, qui vous soutiendra et vous rendra capable de bonnes et vigoureuses intentions et vous serez étonné par ces forces quand la sérénité reviendra. Cette force est Dieu !

Les personnes malades sont des figures du Christ. Plusieurs mauvaises personnes, criminelles ou blasphémateurs se retrouvent hospitalisées grâce à Dieu, Il veut les sauver ! Religieuses, médecins et infirmières travaillant dans un hôpital ont une mission : coopérer avec cette bonté inépuisable, pardonnant, se sacrifiant eux-mêmes.

Souvenez-vous que vivre est une mission, un devoir, une douleur ! Chacun de nous doit avoir son propre combat. Souvenez-vous que vous devez vous occuper non seulement des corps mais aussi des âmes gémissantes qui viennent à vous...

SOURCE : http://www.samuelephrem.eu/article-04-12-115784180.html

Benevento, Palazzo Rotondi Andreotti Leo, casa natale Giuseppe Moscati, iscrizione


Saint Joseph Moscati : sauver des vies n'est pas démodé !

Un saint laïc et médecin, scientifique de haut renom et proche des pauvres de Naples. Il parcourait les rues dans l'espoir de sauver des vies et n'abandonnait jamais un malade. Combien nous avons besoin aujourd'hui de cet élan porté vers la vie, quand la "mode" est au mépris de la vie et à la raillerie sur la vie éternelle ! Il est fêté le 16 novembre.

Ero Mors Tua, o Mors !

Un biais peu banal pour découvrir ce saint médecin. Il faut dire qu'il ne devait pas avoir tant peur de la mort, puisqu'il avait fait mettre un crucifix dans la salle d'autopsie de son hôpital avec l'inscription "  Ero mors tua, o Mors " (Osée 13,14: Ô mort, je serai ta mort).

Si vous n'y allez pas, vous le regretterez toute votre vie.

Le matin de sa mort, le docteur Moscati averti une amie de sa soeur d'aller à 15 h chez elle pour la consoler parce qu'il serait mort. L'amie croit qu'il plaisante et lui rappelle qu'il parle souvent de sa mort mais ne meurt jamais. Voici l'épisode relaté par son premier biographe :

Le 12 avril 1927, le jour se leva.[...]. De bonne heure le matin, selon son habitude, le Professeur va à l’église, écoute la Sainte Messe, en la servant au P. Leopoldo Tardone, Prédicateur de carême à S. Giacomo degli Spagnoli, et reçoit la sainte Communion. Il pense peut-être que c’est son viatique ? Il ne change en rien ses habitudes. Sorti de l’église, il revient à la maison et se rend ensuite directement à l’hôpital. En sortant de la maison, il dit au revoir à sa sœur et lui dit : « le Prof. Verdinois a été hospitalisé à la clinique du prof. Stanziale : pense aux saints Sacrements » [...].

Une fois terminé son tour à l’hôpital, il sort pour rentrer chez lui où il sait que beaucoup de malades l’attendent. Via Roma, vers la « salita Tarsia », il rencontre Mademoiselle Maddalena Aloi dont il avait soigné la mère. Il l’arrête pour lui demander de ses nouvelles et puis il lui dit : « Venez chez moi pour tenir un peu compagnie à ma sœur, parce qu’aujourd’hui, certainement, je mourrai ». Elle répondit en plaisantant : « vous parlez toujours de mort mais vous ne mourrez jamais ! » Et il répondit : « Méfiez-vous, car je parle sérieusement, et si vous ne venez pas, vous vous en repentirez et vous aurez du remords pendant toute votre vie »[…].

Le Professeur reprend sa route et chez lui il commence ses visites. A 15 heures, il se sent souffrant, congédie les présents, se retire dans sa chambre et tire la sonnette. Sa femme de service va le voir et lui : « je me sens mal »...de la pièce voisine, ses frères accourent et le trouvent étendu sur le fauteuil, la tête baissée, les bras croisés sur la poitrine, en train de rendre calmement son dernier soupir. Il avait 47 ans, 8 mois et 18 jours .

D'ici huit jours vous serez guéri et la première messe que vous direz sera pour mon âme.

Nous en avons la confirmation dans le témoignage d’ Emma Picchillo, laquelle, au cours du procès, affirme entre autre:

Le serviteur de Dieu avait annoncé sa mort. Comme je l’ai su par Sa sœur qui s’appelle Nina, le matin du jour où mourut le Serviteur de Dieu, le Professeur, avait rencontré dans la rue une demoiselle amie de la famille à laquelle il avait dit : « Mademoiselle, je vous prie de vous rendre chez moi, aujourd’hui après trois heures, pour consoler ma sœur parce que je serai mort ».

La demoiselle s’y rendit à cette heure-là et trouva réellement le Professeur à l’état de cadavre. Elle sut également par sa sœur que huit jours avant de mourir, le Professeur était allé passer une visite à un religieux gravement malade qui se lamenta auprès du Serviteur de Dieu car il tardait à guérir. Le Serviteur de Dieu l’encouragea en disant : « Père, ne perdez pas confiance car d’ici huit jours vous serez guéri et la première Messe que vous célébrerez sera pour mon âme ».

En effet, le jour fixé, tandis que le religieux guéri s’habillait pour la célébration de la Sainte Messe, on lui communiqua la triste nouvelle de la mort du Maître. Avant de mourir, à Pompéi, au mois de février /27, le Professeur Moscati , bien que vigoureux et sain, me confia qu’ Il serait mort durant l’année et qu’il souhaitait que je dise des prières pour lui. Je suis convaincue que le Serviteur de Dieu, quand il m’a parlé, a eu du Ciel un éclair de lumière divine concernant sa fin proche .

Jean-Paul II le décrit ainsi : " La réalisation concrète de l'idéal laïc chrétien".

 En vue de la canonisation, Rome examina la guérison de la leucémie, du jeune Joseph Montefusco, qui eut lieu en 1979. Le 25 octobre 1987, à 10h du matin, à place Saint-Pierre, à Rome, le Pape Jean-Paul II, en présence de plus de 100.000 personnes, proclame et admet officiellement Joseph Moscati au nombre des Saints (60 ans après sa mort). Jean-Paul II affirme ainsi « L'homme qu'à partir d'aujourd'hui nous invoquerons comme un Saint de l'Eglise universelle représente pour nous la réalisation concrète de l'idéal laïc chrétien. Joseph Moscati, Médecin chef de clinique, chercheur fameux dans le domaine scientifique, professeur universitaire de physiologique humaine et de chimie physiologique, a embrassé de multiples activités avec tous l'engagement et le sérieux que demande le service de la délicate profession de laïc. A ce point de vue Moscati est un exemple non seulement à admirer mais à suivre, surtout par le personnel de santé. Il représente même un exemple pour ceux qui ne partagent pas sa foi. »

 Citations

 « La vie n'est qu'un moment; honneur, triomphe, richesse et science disparaîtront avant la réalisation du cri de la Genèse, cri que Dieu lança contre l'homme coupable: tu mourras ! Mais la vie ne finit pas avec la mort, elle continue dans un monde meilleur. À nous tous a été promis, après la Rédemption du monde, que nous rejoindrons ceux que nous avons aimés, le jour qui nous conduira à l'Amour Suprême.»

« Rappelez-vous qu'en optant pour la médecine, vous vous êtes engagé à une mission sublime. Avec Dieu dans le coeur, persévérez en pratiquant les enseignements de vos parents, l'amour et la pitié envers ceux qui souffrent, avec foi et enthousiasme, sourd aux louanges et aux critiques, disposé seulement au bien.»

« Quoiqu'il arrive, souvenez-vous de deux choses: Dieu n'abandonne jamais personne. Plus vous vous sentez seul, négligé, méprisé, incompris, plus vous serez près de démissionner sous le poids de graves injustices, plus vous sentirez une force infinie et mystérieuse, qui vous soutiendra et vous rendra capable de bonnes et vigoureuses intentions et vous serez étonné par ces forces quand la sérénité reviendra. Cette force est Dieu ! »

« Les personnes malades sont des figures du Christ. Plusieurs mauvaises personnes, criminelles ou blasphémateurs se retrouvent hospitalisées grâce à Dieu, Il veut les sauver! Religieuses, médecins et infirmières travaillant dans un hôpital ont une mission: coopérer avec cette bonté inépuisable, pardonnant, se sacrifiant eux-mêmes. »

« Souvenez-vous que vivre est une mission, un devoir, une douleur ! Chacun de nous doit avoir son propre combat. Souvenez-vous que vous devez vous occuper non seulement des corps mais aussi des âmes gémissantes qui viennent à vous...»

Une grande amitié spirituelle.

 Outre sa soeur Nina, qui l'assista en tout pour faire le bien, dans ses visites aux malades et ses innombrables consultations aux malades, Joseph Moscati fut soutenu dans son apostolat par son amitié indéfectible pour le futur Bienheureux Bartolo Longo, le fondateur du Sanctuaire de la Vierge du Rosaire de Pompéi et par sainte Caterina Volpicelli, chez qui il rencontra Longo. Moscati devint le médecin traitant de Bartolo Longo et l'assista à sa mort. On possède une lettre de la soeur de Joseph, Nina Moscati, qui montre que les Moscati participaient aussi à l'oeuvre des orphelins de Longo.

27 juillet 

«Monsieur le Commandeur très illustre 

Les voies de la Providence sont incompréhensibles aux yeux de l’homme. Comme le Seigneur est grand! Pauvre est celui qui ne le connaît pas Voici les deux documents des deux orphelins privilegiati…les enfants vont arriver tout de suite – à cette même date j’ai télégraphié et je joins la lettre que j’ai reçu de la Sœur que vous avez connue !- Dites un petit mot de recommandation en ma faveur, à la Sainte Vierge, c’est ce que je désire ardemment. Merci pour vos vœux, pour votre grande charité, et disposez toujours de mon frère et de moi-même-. Tous les deux nous vous faisons le baisemain, le cœur ému de reconnaissance pour le grand bien que vous faites pour ces créatures abandonnées !» 

Votre très humble 

Nina Moscati

Une vocation de médecin décidée à la suite de la mort de son frère.

En 1904, le frère de Joseph, Alberto, meurt des suites d'une chute de cheval qui avait entraîné des symptômes épileptiques. Joseph ne se consola jamais de cette mort mais y puisa une énergie sans fond pour secourir et soulager les malades. Il fut un laïc franciscain, aimant la pauvreté, travaillant sans relâche, modèle de médecin consacré à soulager la misère.

Deux cents lires pour quatre consultations

Le Doct. Francesco Brancaccioraconte que Moscati avait été appelé d’urgence à Portici pour examiner un jeun qu’avait eu une crise d’appendicite et devait être opéré. Le Professeur s’opposa de toutes ses forces à l’opération et ordonna de mettre une porte à glace en permanence sur l’abdomen du malade. Pendant quinze jours, Moscati retourna quatre fois et visita le jeun tant qu’il guérit complètement. A la fin, il reçut une enveloppe contenant ses honoraires. 

« Le Maître (raconte le doct. Brancaccio), en retournant chez soi, eut des doutes et exclama: 

« Qui sait combien d’argent j’ai eu ! ». Il ouvrit l’enveloppe : un billet de mille lires. Moscati retourna immédiatement chez le jeun et sa famille fut très surprise de le voir de nouveau. Le Professeur affronta le père du patient et lui dit avec un ton bourru: « Êtes-vous fous ou croyiez que je suis un voleur? » . Toute la famille s’étonna et, croyant que le Professeur n’était pas satisfait des honoraires, le père prit un autre billet de mille lires et le donna au Maître qui le refusa de toutes ses forces. De plus, Moscati prit huit cents lires par son portefeuille et les laissa sur la table après quoi il repartit à toute vitesse. Ainsi un médecin fameux comme le Professeur Moscati reçut deux cents lires pour quatre consultations ! »

Cinquante lires pour trois visites à trois personnes

Le Prof. Mario Mazzeo raconte: 

“Un jour, un médecin de mes amis, envoya au cabinet de Moscati trois malades de la même famille qui provenaient de Montorsi (Bénévent). A la fin de la troisième consultation, celui qui les accompagnait laissa sur le bureau du Professeur un billet de 100 lires et un autre de 50 parce qu’il avait été impossible de savoir le montant des honoraires par la bouche du Serviteur de Dieu. Moscati, par habitude, ne regardait pas ce qui les patients laissaient sur son bureau. Cette fois il regarda et s’étonna. Immédiatement il prit le billet de 100 lires et le rendit à la personne en disant: 

« Cinquante lires pour trois sont même trop ; allez en paix et dites bonjour au docteur! ».

Moscati et Thérèse de Lisieux

De la lecture de la correspondance de notre Saint, nous savons qu'il fut très dévot de S.te Thérèse de Lisieux, dont il avait un grand portrait dans sa chambre , qui est encore conservé dans les "Salles Moscati" de l'église du Gesù Nuovo à Naples, sous le titre de « Bienheureuse Thérèse de l’Enfant- Jésus », parce qu’il fut acheté après la Béatification qui fut rendue à Rome le 29 avril 1923, par Pio XI.

Le 18 juillet 1923 - donc peu de mois après la béatification de Thérèse- Moscati parle de signes de découragement qu'il réussit à surmonter justement après la lecture de quelques mots de Thérèse à propos de ce phénomène et rapportées dans Histoire d'une âme, à propos de ce phénomène: "Il y a quelques jours, je lisais dans l'autobiographie de la bienheureuse Thérèse de l’Enfant- Jésus, une phrase faite pour moi: "Mon Dieu, le découragement même est un péché!""Oui, c'est un péché d'orgueil, parce qu'il me fait croire que j'ai pu accepter l'opinion de moi-même d'avoir fait de grandes choses! Lorsqu'au contraire nous n’avons toujours été que des serviteurs inutiles" (citations d'après le livre du Père A.Marranzini S.I.: "Giuseppe Moscati, modèle du chrétien laïc d’aujourd’hui, Rome 1989). 

Pour en savoir plus, jesuiti.com

SOURCE : http://www.saintjosephduweb.com/Saint-Joseph-Moscati-sauver-des-vies-n-est-pas-demode_a489.html

Napoli, Basilique du Gesù Nuovo., stanza di Giuseppe Moscati.


GIUSEPPE MOSCATI

Médecin et Saint de Naples

1880-1927

PROFIL BIOGRAPHIQUE

Qui est Saint Joseph Moscati ?

Paul VI – le Pape qui l'a béatifié.

“Qui est celui que l'on nous propose afin que nous l'imitions et que nous le vénérions tous ?”

C'est un laïque qui a fait de sa vie une mission vécue en pleine authenticité évangélique...

C'est un professeur d'université qui a laissé parmi ses élèves un sillage de profonde admiration...

C'est un homme de science célèbre pour sa contribution scientifique au niveau international...

Son existence est simplement tout cela...

Jean Paul II – le Pape qui l'a canonisé

“L'homme qu'à partir d'aujourd'hui nous invoquerons comme un Saint de l'Eglise universelle représente pour nous la réalisation concrète de l'idéal du laïc chrétien.

Joseph Moscati, Médecin chef de clinique, chercheur fameux dans le domaine scientifique, professeur universitaire de physiologie humaine et de chimique physiologique, a embrassé ses multiples activités avec tout l'engagement et le sérieux que demande le service de la délicate profession de laïc.

A ce point de vue Moscati est un exemple non seulement à admirer mais à suivre, surtout par les acteurs sanitaires. Il représente même un exemple pour ceux qui ne partagent pas sa foi.”

Ses parents

La famille Moscati vient de Sainte Lucie de Serino, un petit pays à peu kilomètres d’Avellino.

François, père du futur Saint, naquit à Sainte Lucie de Serino, en 1836. Il obtint sa maîtrise de droit et il fit une brillante carrière comme magistrat.

Il fut juge dans le Tribunal de Cassino, Président du Tribunal de Bénévent, Conseiller à la Cour d'Appel, d’abord à Ancône et ensuite à Naples, où il mourut le 21 décembre 1897.

François Moscati connut et se maria avec Rose de Luca, des Marquis de Roseto, à Cassino. Joseph fut le septième de neuf enfants.

Jusqu’au moment où il vécut, le père du Saint conduisit sa famille au pays natal toutes les années, pour une période de repos et pour être au contact de la nature. Ils allaient tous ensemble à l’église des Clarisses, pour assister à la Messe, que François-même servait bien souvent.

Saint Joseph Moscati fait allusion à son pays natal dans deux lettres. La première est du 20 juillet 1923, écrite pendant son voyage vers la France et l’Angleterre :

“A deux heures et vingt départ pour Modane, en France. [...]

Nous sommes en train de traverser des vallées entourées de montagnes recouvertes de châtaigniers (Bourgogne). Ça et là les rubans argentés des fleuves : qu’il est semblable ce paysage à l’inoubliable Serino, l'unique lieu du monde, Irpinia, où je passerais mes jours très volontiers, parce qu’il rassemble les plus aimées, les plus doux souvenirs de mon enfance et la dépouille mortelle de ma famille”.

La seconde lettre fut écrite le 19 janvier 1924, après la nouvelle de la mort de son oncle paternel :

“La fin d’oncle Carmelo est l’effondrement de beaucoup de souvenirs très chers liés à sa personne. Oh les doux souvenirs de l'enfance, des montagnes de Serino ! Choses et gens du pays de mon père sont pincements indélébiles au cœur; et la mort de tous les témoins de ma passée insouciance est une désillusion ultérieure : s’écroule la partie romantique de ma personnalité ! Et je me sens seul, seul et près de Dieu !”

A Sainte Lucie de Serino Moscati dédia même une petite poésie, qui confirme sa sensibilité si particulière. Il l’écrivit le 10 avril 1900, lorsqu’il avait vingt ans et étudiait médicine.

BÉNÉVENT, VILLE NATALE DU SAINT

Joseph Moscati naquit à Bénévent le 25 juillet 1880, fête liturgique de Saint Jacques le premier Apôtre.

Sa famille arriva de Cassino en 1877, lorsque François Moscati fut promu Président du Tribunal, s’installant en Rue Saint Diodato, près de l’hôpital Fatebenefratelli.

Peu après il alla vivre dans un appartement en Rue Porta Aurea, pas loin de l’Arc de Trajan, érigé en l’honneur de l'empereur en 114 apr. J.C.

Joseph naquit dans le palais Andreotti, puis acheté par la famille Leo, dans la dernière chambre à gauche. On accède à l’appartement par un grand portail qui donne sur une cour et un grand escalier de pierre.

Une plaque près du portail commémore l'événement.

Dans la Cathédrale de Bénévent, dans la chapelle du Saint Sacrement, on se peut admirer la statue de marbre de Saint Joseph Moscati, œuvre de P.Mazzei de Pietrasanta.

BÉNÉVENT À LA NAISSANCE DE MOSCATI

Le 3 septembre 1860, après huit siècles de gouvernement pontifical, Bénévent fut annexée au Royaume d'Italie.

Le dernier Délégué Apostolique, Monseigneur Eduardo Agnelli, quittant la ville obtint les honneurs de la guerre par les soldats du nouveau régime. La ville était sur le point de changer de vie et entrait dans les structures territoriales de la nouvelle nation italienne.

“Conformément au système politique piémontais les couvents furent expropriés, les religieux chassés, les bibliothèques dérobées, les lignes architecturales d’anciens édifices défigurées ou détruites. Beaucoup de personnes s’attendaient nouveautés exceptionnelles, beaucoup d’autres avaient peur du changement... Le clan maçonnique, importé des zones limitrophes, tira profit de la situation.

Lorsque la famille Moscati arriva, [...] en Bénévent la tension avait diminué”[1].

Les frères du Saint

Francesco Moscati et Rosa De Luca, les parents du Saint, eurent cinq enfants pendant le séjour à Cassino: Gennaro, Alberto, les sœurs jumelles Maria et Anna (mortes en bas âge en 1875) et une autre Maria.

La seconde Anna, familièrement baptisée Nina, naquit à Bénévent en 1878 et resta toujours près du Saint en l’aidant à faire le bien.

Maria, très aimée de toute la famille, mourut à quatre ans. Joseph, le futur Saint, naquit le 25 juillet 1880, fête de Saint Jacques le premier Apôtre.

Eugenio naquit à Ancône et Domenico à Naples (1884) qui, longtemps après, devint maire de la ville.

Joseph Moscati fut baptisé en famille six jours après la naissance, le 31 juillet 1880, fête de saint Ignace de Loyola, par l’abbé Innocenzo Maio qui mourut nonagénaire, dix ans après le Saint.

Le petit Joseph fit sa première rencontre avec Jésus Eucharistie, le 8 décembre 1888 dans l'église des Servantes du Sacré-Cœur de Naples, au cours d'une cérémonie célébrée par Monseigneur Henri Marano. Nous n'avons pas d'autres informations sur cet événement mais nous pouvons dire que c'est ce jour-là que furent posés les fondements de sa vie eucharistique, qui sera un des secrets de la sainteté du prof. Moscati.

Il reçut sa Confirmation par Monseigneur Pasquale De Siena le 3 mars 1890, et son Parrain fut Francesco Cosenza.

Gennaro et Nina Moscati

Gennaro et Nina, entre les membres de la famille Moscati, méritent un souvenir particulier.

Gennaro était l’aîné. Le Saint écrivit : “Gennarino est celui qu’a fait fonction de notre père, qui nous a élevés ; c’est celui qui mérite notre respect absolu”.

Nina fut la seule femme survivante dans la famille Moscati. Son frère Eugenio, en parlant de la charité du Saint dit : “Nina était complice de mon frère Joseph en faisant le bien”.

Nina suivit l’exemple de Joseph sa vie durant et l’aida à faire le bien et poursuivre son apostolat. Il y avait entre eux une extraordinaire affinité spirituelle. Nina mourut quatre ans après le Saint, le 24 septembre 1931.

Moscati rencontre Bartolo Longo

Dans la maison près de l’église des Servantes du Sacré-Cœur, où le petit Joseph Moscati reçut, à huit ans sa Première Communion, vivait la Vénérable Caterina Volpicelli, liées d’amitié spirituelle avec les parents du Saint.

La famille Moscati rencontra chez elle aussi le futur Bienheureux Bartolo Longo, le fondateur du Sanctuaire de la Vierge de Pompéi, qui jusqu’au 1872 habita près de l’église des Servantes du Sacré-Cœur, en la fréquentant tous les jours pour la Messe et pour dire son Chapelet.

Ensuite, lorsque Bartolo Longo alla s’établir à Pompéi, le Prof. Moscati devint son médecin traitant.

DE BÉNÉVENT À NAPLES

La famille Moscati restait à Bénévent pour quatre ans, jusqu’au moment où le papa du Saint fut promu Conseiller à la Cour d'Appel et muté à Ancône.

Quatre ans après, en 1884 (Joseph avait quatre ans), il retourna à Naples comme Président de la Cour d'Appel.

La première habitation à Naples se trouvait en Via S. Teresa al Museo 83, ensuite dans le palais Bagnara de Place Dante 9 et enfin, en 1902, au troisième étage de Via Cisterna dell'Olio 10, près de l’église du Gesù Nuovo, où il habita jusqu’à sa mort.

Après les études élémentaires, en 1889, Joseph Moscati entra au Lycée Classique Vittorio Emanuele. Il y avait entre ses professeurs même le fameux vulcanologue Giuseppe Mercalli. Il passa son baccalauréat avec mention en 1897.

En 1987 s’inscrivit à la Faculté de Médicine, et le 4 août 1903 il obtint son Doctorat en Médecine, avec une thèse sur l'urogénèse hépatique, et fut reçu avec éloges.

L'Université de Naples au temps de Moscati

Lorsque Joseph Moscati s’inscrivit à la Faculté de Médicine de l'Université de Naples, le climat éthique-religieux n’était pas des meilleurs parce que un vent de secte, politique et maçonnique soufflait avec le soutien de deux centres culturaux: la Faculté de Philosophie et la Faculté de Médicine.

Les jeunes devaient la proie de prophètes agnostiques et athées puisque traînés par le courant révolutionnaire et de secte dominant.

Joseph Moscati se tint à l’écart des extrémismes et, puisqu’il était très conscient que l’étude représentait son occupation principale, il évita tout ce qu’il pouvait le distraire. De plus, il pensait que l’étude sérieuse et approfondie exige tranquillité et sérénité d’esprit. Comme il pouvait s’appliquer à son travail et, en même temps, suivre ses camarades qui manifestaient dans les rues ?

MORT DE SON PÈRE ET DU FRÈRE ALBERTO

La famille Moscati, pendant les premiers treize ans de séjours à Naples, fut frappée par deux grands deuils. Le 19 décembre 1897, la même année où Joseph s’inscrivit à l'Université, son père Francesco fut atteint d'une hémorragie cérébrale.

Il était en train de rentrer chez soi après la Messe dans l’église de la Archiconfrérie des Pèlerins (il en était un membre). Il mourut le 21 décembre 1897, après avoir confié sa femme et ses enfants aux soins de son aîné Gennaro et reçu les derniers sacrements.

Le 12 juin 1904 son frère Alberto mourut à Bénévent dans le Fatebenefratelli, où il s’était retiré. Il avait un syndrome épileptique suite à une chute de cheval pendant une parade militaire en 1892, à Turin.

Joseph avait l'habitude de passer plusieurs heures auprès de lui pour le soigner. C'est au chevet de son frère qu'il décidera d'entreprendre les études de médecine, cas unique dans sa famille et objet de discussions. La mort d’Alberto le provoqua une douleur si grand qu’il se rappela sa vie durant.

UNIVERSITÉ ET HÔPITAL

Après l'obtention du Doctorat en Médecine, université et hôpital devinrent le champ d'activité du jeune médecin. Bien vite il réussit un concours de Collaborateur Extraordinaire auprès de l'Hôpital des Incurables (1903) et un autre d'Assistant à l'Institut de Chimie physiologique (1908), où il gagna bientôt beaucoup de marques d'admiration et d'honneur dans le domaine scientifique.

Malgré ses engagements il continua à examiner les malades dans les salles des Incurables. Cela explique son habilité clinique extraordinaire, certainement le résultat d’une expérience pratique au chevet des malades qu’il commença à démontrer bien vite. Cette expérience, en effet, ne se peut pas acquérir dans un Laboratoire de Chimie Physiologique.

Éruption du Vésuve du 1906 et choléra du 1911

Les études, les recherches et le succès du Prof. Moscati marchaient de pair avec l'amour pour son prochain. Il se distingua pour son œuvre de secours pendant l’éruption du Vésuve du 8 avril 1906. Le cratère vomissait de la lave, des lapilli et beaucoup de cendres qui menaçaient et terrorisaient les habitants des pays voisins.

Les Hôpitaux Réunis de Naples avaient une succursale à Torre del Greco, une petite ville près de Naples, à six kilomètres du cratère, où vivaient beaucoup de malades paralytiques et vieux. Moscati, en pressentant le danger, fit évacuer 1'hôpital juste avant l'écroulement du toit et sauva tous les hospitalisés.

Deux jours plus tard il envia une lettre au directeur général des Hôpitaux Réunis de Naples, proposant de gratifier les personnes qui l'avaient aidé, mais insista surtout qu'on ne citât pas son nom.

“Je vous en prie – ajouta-t-il – ne citez pas mon nom pour éviter de remuer… des cendres !”

L'habitude de Moscati de se tenir dans la coulisse nous empêche de connaître dans les détails son œuvre lors d’un autre malheur qui endeuilla Naples: le choléra du 1911.

Nous ne devons pas oublier que Naples est une ville portuaire et que, au temps de Moscati, beaucoup de navires venaient de tous les coins du monde, les ruelles étaient sales et la misère dominante : en ce contexte pouvait arriver de tout. Heureusement la médicine avait fait des progrès, donc les victimes furent moins nombreuses que par le passé[2].

Moscati fut appelé par le Ministère au Laboratoire de l'Inspection de la Santé publique, situé dans la Préfecture, pour faire des recherches sur l'origine du mal et les moyens les plus propres à le vaincre. Il termina son étude avec la plus grande diligence, et présenta une relation sur les interventions nécessaires pour assainir la ville et, à sa grande satisfaction, il vit la réalisation de beaucoup de ses propositions.

Collaborateur ordinaire dans les Hôpitaux Réunis

En 1911, à 31 ans, le docteur Moscati fut reçu au concours de Collaborateur Ordinaire aux Hôpitaux Réunis. C'était un concours très important qui n'était plus ouvert depuis 1880 et auquel participèrent des médecins venus de partout.

Le Prof. Cardarelli, qu’était un des membres du jury d’examen, fut ébloui par la préparation de Moscati et ― comme nous dit le frère Eugenio ― “il reconnut qu’il n’avait jamais rencontré un jeune si préparé en 60 ans d'enseignement, et il tint beaucoup à lui dès ce moment. Ensuite, mon frère devint son médecin traitant”.

Depuis lors, beaucoup d’étudiants et de jeunes médecins le suivaient d’un lit à l’autre pendant sa tournée de visites aux malades, pour apprendre le secret de son habileté.

La même année, sur l’initiative d'Antonio Cardarelli, l'Académie Royale de Médecine Chirurgicale le nomma Membre agrégé et le Ministère de l'Instruction Publique lui attribua le Doctorat en Chimie physiologique.

Témoignage du Prof. Gaetano Quagliariello sur le concours du 1911

“Il s’agissait d’un concours qui n'était plus ouvert depuis 1880 et auquel participèrent beaucoup des médecins et professeurs venus de Naples et du Sud de l’Italie. Il y avait seulement six places. Le jury d’examen était formé de célébrités comme Antonio Cardarelli, Enrico de Renzi, Beniamino de Ritis. Moscati se présenta au concours, et cet acte fut considéré audacieux et effronté.

Le résultat fut un triomphe [...].Joseph Moscati obtint le prix si rêvé et un tonnerre d’applaudissements accueillit sa proclamation : il fut reçu au concours à la tête de la liste”[3].[4].

Médecin Chef d’Anatomopathologie

Outre son intense travail entre l'Université et l'Hôpital, le professeur Moscati assurait aussi la direction de l'Institut d’Anatomopathologie, auparavant dirigé par Luciano Armanni, mais par la suite déchu par manque de soin.

D'après le prof. Quagliariello, il devint bien vite “un vrai maître dans les autopsies”. Le prof. Raffaele Rossiello, qui a étudié à fond et avec compétence l’Anatomopathologie de St. Joseph Moscati, affirme qu'après sa mort, ni les revues scientifiques, ni ceux qui se souvenaient de lui dans leurs discours, ni les nombreuses biographies n'ont relevé “son activité de médicine légiste et chef de l'Institut d'Anatomie et Histologie Pathologique ‘Luciano Armanni’”.

“Par contre la découverte ― par le docteur Renato Guerrieri, Médecin chef de l'Hôpital des Incurables, de trois volumes contenant les rapports de 244 autopsies effectuées par Moscati ― nous propose des nouveaux aspects de la personnalité complexe du Saint. A présent ils sont gardés dans les Archives Moscati du Gesù Nuovo”.

Luciano Armanni avait fait graver cette phrase à l'entrée de la salle d'anatomie : “Hic est locus ubi mors gaudet succurrere vitae” (“Ici la mort est heureuse d'aider la vie”). ÀMais dans la salle ― écrit le prof. Nicola Donadio ― il n'y avait aucune trace de religion. La pièce était austère mais vide, exactement comme tous les endroits dominés par le matérialisme”[5].

Le prof. Moscati avait eu une idée et l'avait réalisée, celle de faire accrocher très haut sur le mur de la salle, de façon à ce qu'il puisse dominer la pièce, un Crucifix avec une inscription qui ne pouvait être mieux : “Ero mors tua, o mors” (citation du Prophète Osea 13,14 : “O mort, je serai ta mort”).

Les autopsies pour Moscati étaient une leçon de vie.

Mort de sa mère : 25 novembre 1914

A la fin de l'année 1914, Madame Rose, la maman du Prof. Moscati, atteinte de diabète, vit sa maladie s'aggraver. Elle fut conduite à Resina, aujourd’hui Herculanum, mais sa santé n’alla pas mieux. La pauvre femme mourut le 25 novembre 1914. Moscati la soigna avec tendresse mais il put faire très peu pour elle parce que la maladie était encore incurable à cette époque.

Avant d'expirer, le 18 novembre, après avoir reçu avec beaucoup de dévotion les derniers sacrements, elle dit à ses fils : “Mes enfants, je meurs contente. Fuyez toujours le péché qui est le plus grand mal de la vie”.

Joseph se souvint toujours de ses dernières paroles. Quelques années plus tard, il fut un des premiers médecins à Naples, à expérimenter l'insuline et à exercer un group de médecins au traitement du diabète. L’insuline fut expérimentée sur les humains pour la première fois en janvier 1922.

D'après une lettre adressée à Mlle Carlotta Petravella qui avait perdu sa mère (le 20 janvier 1920)

“Moi aussi, quand j’étais jeune, je perdis mon père, et quand j’étais adulte, ma mère. Mais je sais que mes parents sont toujours à mes côtés, je peux sentir leur douce compagnie; et si je tâche d’imiter leur rectitude, ils m’encouragent, et si je commets des erreurs, ils me conseillent la chose plus juste à faire, comme au temps où ils étaient encore en vie”.

La Première Guerre Mondiale, 1915-1918

Pendant les premiers mois du 1915 il y eut beaucoup de débats très animés à propos de l’entrée en guerre italienne de plus en plus certaine avec le temps. A Naples, comme dans les autres villes, beaucoup de personnes manifestaient et chantaient hymnes patriotiques. La Galerie Umberto et les rues adjacentes, où il y avait les rédactions des quotidiens napolitains les plus importants, était toujours bondée de gens qui discutaient et attendaient les décisions de Rome.

Le 24 mai l'Italie entra en guerre et l’appel sous les drapeaux commença à décimer les familles. Eugenio Moscati aussi partit pour le front le 8 juillet.

Joseph Moscati fit la demande d'enrôlement volontaire, toutefois, il ne fut pas accepté. Les autorités militaires confièrent les blessés à ses soins. L'Hôpital des Incurables fut militarisé.

Il visita et soigna environ 3.000 militaires, dont il rédigea un journal et leurs histoires cliniques. Il fut pour eux non seulement le médecin, mais aussi le consolateur attentif et affectueux.

Moscati renonce à la chaire et choisit le travail hospitalier

Moscati, après avoir remplacé le Prof. Filippo Bottazzi, Directeur de l'Institut de Physiologie, et Recteur de l'Université de Naples, fut mis à la tête des recherches scientifiques et des expériences dans l'Institut de Chimie Physiologique.

De plus, Moscati était très connu dans le milieu médical pour son activité de collaborateur et rédacteur dans quelques revues scientifiques comme Riforma Medica. En 1911, le prof. Rummo lui proposa de devenir correspondant à l’étranger car il parlait anglais et allemand très bien. De 1903, année de sa maîtrise, à 1916, les publications scientifiques de Moscati sont vingt-sept.

Pourquoi n’obtint Moscati jamais une chaire? Il avait un extraordinaire curriculum didactique et scientifique et beaucoup de ses confrères l’enviaient pour son habilité et pour le grand nombre d’étudiants qui fréquentaient ses cours. Toutefois c’est le Prof. Gaetano Quagliariello qui nous donne la réponse vraie. Gaetano Quagliariello, en 1948, était le Recteur de l'Université de Naples. Il écrivit l’article suivant publié dans la revue Medicus (IV1948) :

“Puisqu’il était nécessaire occuper la chaire de Chimie Physiologique restée vacante pour la mort du Prof. Malerba, arrivée vers la fin du 1917, et du moment que la Faculté était orientée vers lui qu’avait déjà donné l'enseignement avec grande satisfaction de la part des professeurs et des élèves, pendant la longue période de la maladie du Malerba et après sa mort, [Moscati] dit que n’aurait pas accepté la charge, et conseilla et recommanda mon nom, et alors j’obtins la charge. […]

Et Moscati, plus douloureusement, renonça à l'enseignement officiel qu’il aurait obtenu sans aucun doute s’il eût voulu, pour amour de son hôpital et des ses élèves en constante augmentation autour de lui. Et peut-être même pour mortifier une ambition que certainement il devait avoir pendant sa jeunesse. […]

Ainsi, libre de chaque ambition de la terre, il se consacre, esprit et cœur, à ses malades et à l'éducation des jeunes médecins. L'hôpital devient sa maison, son amour, son sanctuaire. De plus, bien qu’il fût doué d’une grande intuition clinique, il ne lassa pas de côté tout le matériel de laboratoire, et sa préparation chimique et bactériologique lui permit d’employer les plus modernes techniques de recherche pour étudier les malades”.

Directeur de la III Salle Masculine dans l’Hôpital des Incurables

La renommée de Moscati en tant que professeur et médecin était indiscutable. Tout le monde parlait de ses cours, de ses dots diagnostiques, de son travail entre les malades. Le Conseil d’Administration de l'Hôpital des Incurables intervint officiellement et en 1919 lui nomma Directeur de la III Salle Masculine.

Les appréciations pour son travail et les références à son nouveau titre sont la preuve que cette ultérieure promotion fut une joie pour les amis, les assistants et les élèves. Aucun homme ne pouvait aspirer à cette charge plus que lui et aucun homme ne pouvait l’obtenir plus que lui.

Il fut très heureux, mais, comme toujours arrivait en lui, la satisfaction humaine n’était pas séparée de la satisfaction spirituelle, qui glissait sur les motifs contingents et s’enracinait sur motivations bien plus hautes et nobles. Le succès en hôpital ne devait pas regarder sa figure, mais uniquement les malades, pour lesquels il s’engageait et travaillait.

Voilà le sens d’une lettre du 26 juillet 1919, adressée au Sénateur G. D'Andrea, Président des Hôpitaux Réunis de Naples :

“Lorsque j’étais un garçon je regardais avec intérêt à l'Hôpital des Incurables, qui mon père m’indiquait loin de chez moi, en inspirant des sentiments de pitié pour la douleur sans nom, calmée là-dedans. Un désarroi bienfaisant s’emparait de moi et je commençais à penser à la fragilité de toutes les choses, et les illusions tombaient, comme les fleurs des orangeraies qui m’entouraient.

Alors j’étais complètement concentré dans mes études littéraires, et je ne pensais pas et je n’imaginais pas qu’un jour, dans quelle maison blanche, où je voyais à grand-peine les malades à travers le vitrage, comme fantômes blancs, j’aurais obtenu le titre clinique plus important. […]

Je ferais en sorte que la confiance mise en moi soit bien placée, avec mes moindres forces, et Dieu aidant. De plus, je collaborerai à la reconstruction économique des hôpitaux vieux de Naples, si méritant de la charité et de la culture, et aujourd’hui si misérables”.

L’Hôpital des Incurables

Il était un des hôpitaux les plus fameux d’Europe au temps de Moscati. Il était constitué de plusieurs bâtiments dans entourés de jardins, cloîtres, fontaines.

Il était possible suivre cours universitaires avec des professeurs très célèbres comme Leonardo Bianchi, Gaetano Rummo, Domenico Capozzi, Antonio Cardarelli.

L’Hôpital des Incurables, avec l'église annexe de Sainte Maria del Popolo, se targue d’origines très anciennes. Il est une maison de santé et un centre de foi, pitié et miséricorde. À la fin du 1400 en Italie, et à Naples surtout, après la descente de Charles VIII, le prétendu mal français (lue venerea) ou mal dermoceltique se propageait, et ceux qui étaient frappés – beaucoup de gens – étaient appelés incurabili (incurables). La charité chrétienne commença très vite à s’occuper de ces pauvres malheureux.

Mais la personne qui devait fonder le plus fameux hôpital qui porte ce nom aujourd’hui encore fut une femme catalane, Maria Richeza, qui avec son mari Giovanni Longo, faisait partie de la suite de Ferdinand III le catholique. Elle était venue à Naples en 1506 et avait une paralysie, par faute d’un empoisonnement perpétré par une servante pendant un banquet. Après la mort de son mari, en 1510, elle fit un pèlerinage à Loreto où reçut la grâce de la guérison par la Vierge. Ensuite, elle se dédia complètement aux malades. Sa ferveur religieuse et sa charité rendirent possible la fondation de l’Hôpital des Incurables et l’église annexe de Sainte Maria del Popolo.

Avec le temps l'hôpital garda le nom "Incurabili", même si, en réalité, il était devenu un vrai abri métropolitain pour tous les pauvres et tous les maux. Maria vite fut nommée Recteur ou Chef de l'hôpital.

En 1535, elle fonda l'ordre des Franciscaines du Troisième Ordre, c’est à dire des capucines, fameuses aujourd’hui encore à Naples avec le nom des Trente-trois. Pendant sa vie eut la joie d’être guidée et soutenue par un saint, Gaetano Thiene et, malgré la tempête qui bouleversa l'ordre des capucins pour les théories éversives de Juan de Valdés, resta fiel à Dieu et à l’ÉEglise jusqu’à la mort, arrivée en 1542.

Vingt-cinq saints, béates et vénérables sont entrés en relation avec l'Hôpital des Incurables, comme saint Gaetano Thiene (1480-1547) ; saint Alfonso Maria de Liguori (1696-1787), sainte Jeanne Antide Thouret (1765-1826), le bienheureux Bartolo Longo (1841-1926) et, saint Joseph Moscati.

Malheureusement une partie de l'Hôpital des Incurables, inclus la salle du Prof. Moscati, a été détruite pendant la dernière guerre. Ce que reste est suffisant pour admirer encore l’ancienne grandeur, et nous citons en particulière la Pharmacie, riche d’élégants meubles de noyer et de superbes majoliques du dix-huitième siècle napolitain.

Napoli, chiesa di Gesù Nuovo, stanza di Giuseppe Moscati.


UN MAÎTRE INOUBLIABLE

Malgré sa renonciation à la chaire, Moscati fut toujours un professeur et un maître. Même s’il avait choisi le travail hospitalier, il n’avait pas renoncé à l’enseignement. Il avait des qualités particulières pour être professeur universitaire parce qu’il joignait une préparation solide et très bonne au désir de perfectionnement, la passion de la recherche à l’intérêt inné pour le nouveau, la capacité d’embrasser tous les champs de la médecine sans envahir les spécialisations d’autrui, en démontrant la connaissance des divers domaines, des possibilités et des limites.

Il avait également des capacités expressives, communicatives et persuasives et il était un homme très distingué et charmant.

D’après une lettre du Prof. Moscati au Prof. Francesco Pentimalli :

“J’ai toujours cru que tous les jeunes méritants dirigés vers…la médecine, qu’est la science plus noble, eussent tous les droits de se perfectionner, de lire un livre jamais publié avec une couverture qui se compose de tous les lits d’hôpital et de toutes les salles de laboratoire. Le contenu de ce livre est constitué de la douleur des hommes et du matériel scientifique.

C’est un livre qui doit être lu avec un amour infini et un grand esprit de sacrifice pour notre prochain. J’ai pensé qu’il serait de mon devoir d’apprendre mon expérience aux jeunes, sans garder tout pour moi”.

Le souvenir de ses Étudiants

Felice Piccinini – “Parfois, il me semblait très fatigué, mais il recommençait à sourire dès qu’il voyait ses amis et, en particulier, ses étudiants […]. Il savait intéresser une foule de jeunes étudiants qui le considéraient comme le vrai éducateur chrétienne, l’homme qui cultivait les sciences positives en obtenant beaucoup d’honneurs et qui considérait la grandeur et la beauté de la nature comme l’œuvre d’une force supérieure, la sagesse, l’ordre et la puissance infinie d’un Dieu suprême, qu’il appelait Divine Providence”.

Enrico Polichetti – “Je le vois encore devant moi presque hardi, si j’ose m’exprimer ainsi, mais je ne veux pas offenser Son cher souvenir. Il avait l’ingénuité des enfants et un regard doux et indulgent, reposant, profond et plein de spiritualité, sans malice. Ses yeux étaient très beaux, gris, petits, lumineux, vifs, doux, expressives, parfois agressifs, toujours changeants, riants. Ils inspiraient confiance derrière ses lunettes ovoïdales, avec une monture d’acier bruni très mince. Les verres n’étaient pas alignés parfaitement mais ils semblaient s’encastrer dans ses orbites, aux côtés du nez régulier et effilé, presque en pointe. Il portait des petites moustaches qui se touchait quelquefois avec les doigts de sa main gauche […]”.

Il était une personne qui avait de l’allure, le physique svelte, un homme très distingué et grand. Certainement, même ces caractéristiques contribuaient à sa popularité : il était très aimé de tout le monde.

Il était très charmant avec son visage ovale, un gentilhomme vrai connu à Naples entière. Mais sa noblesse était surtout dans son cœur et ses œuvres."

Soccorso Tecce – “Il était très heureux parmi ses étudiants qui formaient sa famille spirituelle. Il nous révélait son savoir et, jour après jour, il façonnait nos esprits et nos âmes. Il nous parlait de Dieu, de la divine Providence, de la Religion Chrétienne et la joie éclairait son visage lorsque nous le suivions dans les églises de Naples pour assister à la Messe”.

Comment les Maîtres et les Étudiants jugeaient-t-ils Moscati?

Domenico Pace – A l’occasion de la mort de Moscati, présenta “toutes les condoléances des Médecins de la Province de Naples, du Conseil de l’Ordre du personnel hospitalier, des Professeurs de l’Université de Naples”. Il dit : “Joseph Moscati prêchait et pratiquait la vertu, un mot qui n’est plus dans notre vocabulaire et dans notre vie. Il n’était pas un mot inutile, ambigu ou hypocrite mais un style de vie, fait de sacrifices, de discipline morale, de renoncements, douleurs car la vertu, comme la sagesse, est douloureuse”.

Antonio Cardarelli - était un des membres du Jury d’examen au concours de Collaborateur Ordinaire aux Hôpitaux Réunis de Naples, en 1911. “Au moment où la relation de Moscati fut lue ― comme nous dit le frère Eugenio – le Professeur Cardarelli, membre du Jury, invita à dévoiler l’anonymat imposé pendant le concours mais Moscati refusa. Il fut obligé par ses camarades qui lui portaient en triomphe chez soi. Le Prof. Cardarelli dit qu’il n’avait jamais rencontré un jeune si préparé en 60 ans d'enseignement, et il tint beaucoup à lui dès ce moment. Ensuite, mon frère devint son médecin traitant”.

Pietro Castellino avait Moscati en haute estime et Moscati rendait visite à Pietro Castellino fréquemment pour l’aider à recouvrer la foi. Quand Moscati mourut, le Doct. Castellino compara le futur Saint au “Grand Vieillard” Antonio Cardarelli, mort le 8 janvier de la même année, et après avoir lu une lettre de Moscati s’écria : “Oh, tu avais un cœur très noble, tu étais une créature si gentille et douce qui j’aimais comme un fils ! La pureté de ta gentillesse, ta mentalité d’Educateur si austère, la confiance dans ta mission évangélique […] nous permettent de comprendre que la Médecine est vraiment la science plus sainte et divine, et tu l’embrassas comme si elle était ta Croix ! […]”

Filippo Bottazzi connut Moscati en 1905 et en 1923 alla à Edimbourg avec lui pour un Congrès. Il écrivit beaucoup de choses sur le futur saint, par exemple : “Il fut la plus parfaite incarnation de l’esprit de charité, comme il est décrit par Saint Paul (I Cor 13) : il fut patient et bienveillant, jamais jaloux ou vantard, il n’étalait pas ses qualités ou son savoir si profond.

Il n’était jamais désagréable ou égoïste, au contraire il était très généreux envers les indigents, jamais irascible ou méchant, jamais content des injustices parce qu’il était un chercheur de la vérité très fervent qui supportait tout : un croyant absolu.

Profondément religieux, croyant sincère et pratiquant, il ne faisait pas montre de ses sentiments mais avec une parole si persuasive et le support de sa préparation médicale, il ne négligea jamais de soigner non seulement les corps mais aussi les âmes qu’il dirigeait vers cette lumière qui, pour grâce divine, lui resplendissait à travers des abîmes impénétrables pour nous”.

Gaetano Quagliariello fut désigné par Moscati lui-même, comme alternative, à bénéficier de la chaire de Chimie Physiologique. Il eut paroles très belles pour son ami et confrère. Il déclara : “L'hôpital devint sa maison, son amour, son sanctuaire. Sa maison devint la destination d’un pèlerinage continu de malades de toutes les conditions sociales, de Naples et du Sud de l’Italie. Ils s’adressaient à lui pleins d’espoir et, bien souvent, ils ne recevaient pas seulement la guérison du corps mais aussi le salut de l’âme.

Il avait horreur du renom, de la célébrité car elles étaient considérées comme passions d’ici-bas, mais il fut impossible se soustraire et ainsi elles l’atteignirent dans son humilité”.

Pasquale Malerba fut directeur du mémoire de maîtrise de Moscati qui fut reçu avec éloges. Le Prof. Quagliariello nous dit que Moscati, en fréquentant son maître, lui conduisit du matérialisme à la foi en Christ.

Moscati, “un de nous”. “Libera docenza” du 1922

Le Prof. Moscati travaillait en hôpital depuis longtemps et, en même temps, il enseignait à une foule d’étudiants qui s’accroissait toujours davantage. Il avait obtenu la “libera docenza” en Chimie Physiologique en 1911 et à l’époque il était Médecin Chef de l’Hôpital des Incurables de Naples. Il enseignait aussi Clinique et Sémiologie mais sans avoir les titres officiels.

Quelques-uns, en voyant que beaucoup d’étudiants préféraient suivre les cours de Moscati et ne pas participer aux officiels, complotaient dans l’ombre pour l’empêcher de continuer à enseigner.

Il écrivit au Prof. Castellino le mai 1922, il lui demanda de réunir la commission.

« Monsieur le Directeur,

Vous avez été mon maître et mon père très cher dès que j’avais 17 ans (j’étais un élève et aujourd’hui j’ai les cheveux blancs !) […]

Je suis complètement épuisé et déprimé parce que depuis la guerre j’ai toujours travaillé et éprouvé des émotions très vives ! […]

Je passe des nuits blanches et j’ai perdu l’opportunité de la ratification de l’enseignement. Je l’obtiendrai peut-être dans la prochaine séance du cours supérieur […]

J’ai fait une grosse bêtise ; je devais suivre auparavant l’orientation clinique. Mais je détestais et déteste encore la carrière professorale! Mais ça ne fait rien ! […] »

Cette lettre montre que même les saints ont eu des changements d’avis, des découragements et des regrets. Moscati était dans un état de profonde affliction qui se répercutait aussi sur son physique. Le grand Médecin, le grand Maître, le grand Saint nous paraît comme l’un de nous.

La sainteté ne manque pas d’ambition et ne rend pas impassible devant l’envie. La sainteté se rattache à la nature humaine, la respecte mais, en même temps, elle donne les moyens pour surmonter les difficultés et pour s’élever au-delà des horizons plus bornés et trompeurs.

Moscati était un homme supérieur et un saint mais, malgré les appréciations sur son travail, il souffrait exactement comme un de nous. Sa lettre au Prof. Pietro Castellino est une preuve de cela.

Le 14 octobre 1922 le Ministère de l'Instruction Publique lui attribua la libera docenza[6] en Médicine Clinique. Trois jours après Moscati écrivit :

“Aime la vérité, montre la personne qui tu es, sans feinte et sans peur, sans aucun ménagement. Et si la Vérité te vaut la persécution, toi, accepte-la, si elle t'apporte le tourment, toi, supporte-le. Et si pour la Vérité, il te fallait sacrifier toi-même et ta vie, sois fort dans le sacrifice”.

LA MORT SOUDAINE

Le 12 avril 1927, Mardi Saint, le prof. Moscati, après avoir participé à la messe, comme chaque jour, et reçu la communion, passa la matinée à l'hôpital, puis il rentra chez lui et après un repas, comme d'habitude, il s'occupa des patients qui venaient le consulter à son domicile.

Vers 15 h, il eut un malaise et s'assit dans son fauteuil, un peu après, il croisa les bras sur sa poitrine et expira sereinement. Il avait 46 ans et 8 mois.

La nouvelle de sa mort se répandit immédiatement et la douleur fut unanime. Les pauvres surtout le pleurèrent sincèrement, car ils venaient de perdre leur bienfaiteur.

Premiers témoignages après la mort du Prof. Moscati

Le Cardinal de Naples, Alessio Ascalesi, après avoir prié devant la dépouille mortelle, s'adressant aux parents dit ceci : « Le Professeur appartenait plus au Ciel qu'à la terre. Ce ne ne sont pas les âmes de ceux dont il a guéri le corps qui sont venues à sa rencontre, pour l'emmener au Ciel, mais ceux dont il a sauvé l'âme »

Dans le registre des condoléances placé à 1'entrée de la maison, parmi les témoignages de regrets et sympathie, nous avons recueilli une phrase très significative : « Tu n'as pas voulu de fleurs et pas de larmes, mais nous, nous pleurons quand même, parce que le monde a perdu un Saint, Naples un exemple de vertus, mais les malades pauvres, ils ont tout perdu ! »

Translation du corps dans l'église du Gesù Nuovo

Le corps fut enterré au cimetière de Poggioreale. Mais trois ans plus tard, le 16 novembre 1930, sur l'insistance de plusieurs personnalités du clergé et du laïcat, l'archevêque de Naples, le Cardinal Alessio Ascalesi, permet la translation du corps du cimetière à l'église du Gesù Nuovo, au milieu d'une double haie de personnes.

Ce sera Nina Moscati, la sœur du professeur, qui en cette occasion sera la plus heureuse de tous, car elle a toujours été près de son frère pour l'encourager et le soutenir dans cette pratique de charité et ce sera elle qui, après la mort, donnera à l'église tous ses effets personnels ainsi que les meubles et objets.

Le corps fut déposé dans une salle derrière l'autel de Saint François Xavier et aujourd'hui une pierre en marbre, à droite de cet autel, le rappelle encore.

Napoli, chiesa di Gesù Nuovo, stanza di Giuseppe Moscati.


LA BÉATIFICATION (PAUL VI)

LA CANONISATION (JEAN-PAUL II)

La Béatification (Paul VI)

La grande estime et la considération qui déjà entouraient le Prof. Moscati pendant sa vie s'accroît après sa mort, et bientôt la douleur et les larmes de ceux qui l'avaient connu et aimé se transformèrent en joie, enthousiasme et prière. On s'adressait à lui en toutes choses.

Entre-temps, on instruit les procès pour l'examen de deux miracles: deux guérisons qui sont attribuées au Serviteur de Dieu.

Le 16 novembre 1975, le pape Paul VI proclame Joseph Moscati Bienheureux, au cours d'une célébration solennelle à Saint-Pierre de Rome.

Ce jour-là, sur la place Saint-Pierre, malgré une forte pluie qui tombera à plusieurs reprises, une très grande foule de fidèles suivra, avec une vive émotion, jusqu'à la fin, le rite sacré.

La Canonisation (Jean-Paul II)

En 1977, deux ans après la Béatification, il y eut la reconnaissance canonique du corps : on recomposa le squelette de Moscati et on le déposa dans une châsse en bronze, réalisée par le Prof. Amédée Garufi, et ensuite placée sous l'autel de la Visitation.

La dévotion à Moscati augmente toujours d'avantage. Les grâces obtenues par son intercession sont toujours plus nombreuses. En vue de la canonisation, on examinera la guérison de la leucémie, ou myéloïde aigüe myéloblastique, du jeune Joseph Montefusco, qui eut lieu en 1979.

Finalement, après de longs examens, pendant le consistoire du 28 avril 1987, le Pape Jean-Paul II fixe la date de la canonisation au 25 octobre de la même année.

Du 1er au 30 octobre, à Rome, se déroulait la VIIe assemblée générale du Synode des Évêques, dont le thème était : « Vocation et mission des laïcs dans l'Église et dans le monde, à 20 ans du Concile Vatican II ».

Il ne pouvait exister meilleure coïncidence : Joseph Moscati était un laïc qui avait rempli sa mission dans l'Église et dans le monde. Sa canonisation était très désirée et espérée par tous : étudiants, universitaires et médecins, qui avaient connu le médecin Moscati comme un homme de grande foi et de grande charité, qui assistait et soulageait les souffrances de ses malades, mais qui surtout, les portait à Dieu.

Le 25 octobre 1987, à 10 heures du matin, place Saint-Pierre, à Rome, le Pape Jean-Paul II, en présence de plus de 100.000 personnes, proclame et admet officiellement Joseph Moscati au nombre des Saints (60 ans après sa mort).

Sa fête liturgique sera fixée au 16 novembre.

Antonio Tripodoro s.j. – Egidio Ridolfo s.j.

moscati@gesuiti.it

[1] Lauro Maio, S.Giuseppe Moscati e Benevento sua città natale, Bénévent 1987, p.13.

[2] A propos de l’éruption du Vésuve, Matilde Serao écrivait dans le quotidien "Il Mattino" du 22 avril 1906:

"Notre esprit est profondément démoralisé. Le silence immense et l’abandon de Resina et de Torre del Greco, les belles villes entre les orangeraies et la mer, nous rendons tristes.

Il y a misère partout et la vie a disparue; Portici, Resina, Torre del Greco étaient villes de rêve, mais maintenant elles n’ont pas plus leur âme, villes abandonnées, mortes, il y a un siècle que l’abandon et la mort vivent là-haut.

Il n'y a personne que nous parle de la panique qu’a obligé à s’échapper de nuit, à l’aube, de matin; mais nous le savons, le pouvons imaginer, puisque nous le voyons, oui, avec nos yeux mortels, nous voyons l'abandon et la mort. Est-ce possible que Portici, Resina et Torre del Greco étaient vivantes? Est-ce possible qu’il y avait beaucoup de personnes, une fois, dans ces maisons et dans ces rues?

Le grand panache de fumée et cendre s’élève sur la montagne: cendre, nuages, vapeurs nous empêchent de voir chaque chose, sauf les foudres fréquents, de tous les couleurs, centaines de foudres qui fendrent le ciel blême, le gris opaque; il y a la vie seulement sur la montagne des horreurs, et ici il y a seulement la mort !"

[3] Gaetano Quagliariello, Giuseppe Moscati, extrait de la revue Medicus, avril/décembre 1948.

[4] Avant le concours, Moscati, en prévoyant les immanquables escroqueries et favoritismes, écrivit au Prof. Calabrese, Titulaire de la chaire de Médecine Clinique :

“Je ne peux pas tolérer les abus de ceux qui sont protégés. Ils sont déjà sur le point de fêter les places promis par relations et compromis […]. Je ne suis pas hautain, je veux seulement justice. Gare à qui oserait être en contraste avec ce principe! ...”

[5] “Mais la vie ne finit pas avec la mort, elle continue dans un monde meilleur. A tous, a été promis, après la rédemption du monde, le jour qui nous réunira à nos chers défunts et qui nous ramènera à l'Amour suprême !” – [D'une lettre à M. Mariconda du 27 février 1919]

[6] Titre académique italien permettant d’enseigner à titre privé dans les universités et les autres instituts supérieurs.

SOURCE : http://nova.evangelisation.free.fr/giuseppe_moscati_sj.htm

Saint Joseph Moscati

Also known as

Giuseppe Mario Carolo Alphonse Moscati

Joseph Mario Charles Alphonse Moscati

Memorial

12 April

16 November (translation of relics)

Profile

Seventh of nine children born to a prominent family, the son of Francsco Moscati, a lawyer and magistrate who served as an altar server whenever possible, and Rosa de Luca dei Marchesi di Roseto, whose family was Italian nobility. Giuseppe’s family moved to NaplesItaly when the boy was four years old; he made his First Communion at age eight, Confirmation at ten. Friend of Blessed Bartolo Longo and Blessed Caterina Volpicelli. Received his doctorate from the University of Naples in 1903. Worked at and served as administrator of a hospital for the incurable while continuing to study and do medical research. Assisted in the preparation for and recovery from the eruption of Mount Vesuvius on 8 April 1906, but refused any recognition for the work. Led the work to stop cholera in Naples. Member of the Royal Academy of Surgical Medicine in 1911, and received a doctorate in physiological chemistry. Directed several hospitals and medical societies, and was one of the first to experiment with the use of insulin for diabetes. Tried to enlist in the army in World War I, but was refused and instead ran a hospital for the wounded; personally treated almost 3,000 soldiers. He healed (sometimes miraculously), taught at numerous universities and hospitals, and supported the poor and outcast; could sometimes diagnose a patient‘s illness and prescribe for it without having seen the patient. Knew when and how to use a patient‘s faith and the sacraments to effect a cure. First modern physician to be canonized.

Born

25 July 1880 at BeneventoItaly as Joseph Mario Charles Alphonse Moscati

Died

around 3pm on 12 April 1927 of a stroke in his office in NaplesItaly while taking a break between patients

buried in the cemetery of Poggio Reale, Naples

in 1920 he was re-intered in the church of Gesù Nuovo, Naples

Venerated

10 May 1973 by Pope Paul VI

Beatified

16 November 1975 by Pope Paul VI

Canonized

25 October 1987 by Pope John Paul II

his canonization miracle involved curing a young ironworker who was dying of leukemia; the patient‘s mother dreamed of a doctor wearing a white coat; she later identified his as Moscati when shown a photograph of him; soon after her son was cured

Patronage

bachelors

people rejected by religious orders

physicians

Representation

white coat

lab coat

Additional Information

books

Book of Saints, by the Monks of Ramsgate

New Catholic Encyclopedia, Catholic University of America, 2003

Our Sunday Visitor’s Encyclopedia of Saints

other sites in english

Catholic Heroes

Catholic Online

Communio

Denver Catholic

History of Medicine Topographical Database

Wikipedia

images

Wikimedia Commons

sitios en español

Martirologio Romano2001 edición

situs di indonesia

Katakombe

fonti in italiano

Aphorisms of Giuseppe Moscati

Cathopedia

Documentazione Interdisciplinare di Scienza e Fede

Santi e Beati

SGMoscati

Vatican

Wikipedia

strony w jezyku polskim

New Portraits of the Saints, by Antonio Sicari

MLA Citation

“Saint Joseph Moscati“. CatholicSaints.Info. 15 February 2020. Web. 12 April 2022. <http://catholicsaints.info/saint-joseph-moscati/>

SOURCE : http://catholicsaints.info/saint-joseph-moscati/

Targa in memoria di Giuseppe Moscati affissa sul palazzo a Napoli in cui è vissuto.


Giuseppe Moscati (RM)

(also known as Joseph Moscati)

Born in Benevento, Italy, 1860; died 1927; beatified in 1975; canonized in 1987 by Pope John Paul II.
Saint Giuseppe studied medicine at the University of Naples and later joined the school's medical faculty. His work led to the modern study of biochemistry. But Giuseppe was not canonized because he had a great scientific mind; rather his vow of chastity and loving care of the incurables at Santa Maria del Populo drew him to a life of sanctity. His charity was further proven during the eruption of Mount Vesuvius in 1906 and the cholera outbreak in 1911. Throughout his professional life he continued his medical research to relieve suffering, not to earn acclaim or wealth. He regularly withdrew for long periods of reflective prayer. Three years after his death, his relics were translated to the church of Gesu Nuovo (Farmer).
SOURCE : http://www.saintpatrickdc.org/ss/1116.shtml

St. Giuseppe Moscati, "The Holy Physician of Naples"

St. Giuseppe Moscati's life story is presented in the beautiful movie St. Giuseppe Moscati: Doctor to the Poor.

by Paul A. Ray,Andre J. Bottesi | Source: Catholic.net

Authors:

Michele Bondi Bottesi, Paul A. Ray & Andre Bottesi

Giuseppe Moscati was born in 1880 in Benevento, Italy, to pious, aristocratic Italian parents. He was the seventh of nine children.  His father, Francesco, was a well-known lawyer and his mother, Rosa De Luca dei Marchesi di Roseto, came from nobility.  In 1884 Francesco moved the family to Naples, the city where Giuseppe spent most of the rest of his life.   

The family vacationed each year in Avellino, and attended Mass at the chapel of the Poor Clare nuns where Francesco served at the altar.  On December 8th 1888, Giuseppe received his First Holy Communion from Monsignor Enrico Marano, in the Ancelle del Sacro Cuore (Church of the Maids of the Sacred Heart) in Naples. That was the beginning of his Eucharistic life, one of the sources of Dr. Moscati’s sanctity. 1

In 1892, when Giuseppe was thirteen, his older brother Alberto, a lieutenant in the artillery, fell from his horse during a military parade.  He sustained a significant head injury which resulted in recurring epilepsy. Giuseppe spent a great deal of time helping care for his injured brother, a sure sign of his true vocation in life. What he witnessed through his brother's care led Giuseppe to become interested in medicine and make the vital determination that the healing power of religion was more successful in treating patients than man-made remedies.

Following the completion of his elementary education 1889, Giuseppe entered high school and from 1889-97 attended the Liceo Vittorio Emanuele Institute in Naples. He began his medical studies in 1897, the same year his father died.  On April 4, 1903 he graduated “summa cum laude” with a doctorate from the Faculty of Medicine at the University of Naples.

Immediately after graduation, Dr. Moscati began working at the Ospedali Ruinity degli Incurabili (Hospital of the Incurables), where he became an administrator. He also continued his studies and conducted medical research.

On April 8, 1906, Mount Vesuvius erupted.  In a genuine act of selflessness, Giuseppe heroically rescued the patients trapped inside the hospital at Torre del Greco, which was located just a few miles from the volcano’s crater, just before the roof collapsed from the weight of the ash.

In 1911 there was an outbreak of cholera in Naples.  Giuseppe worked day and night treating the poor without charge, giving witness to the Gospel of Jesus Christ. He is well known for showing great respect for the dead.  In an outpouring of Christ’s call to love our neighbor in humility and simplicity, he allowed the faithful to follow in procession singing hymns of the Church as the bodies of the deceased were removed from the streets.  Giuseppe also labored to prevent cholera from spreading by performing public health inspections while researching the causes of the disease and striving to eradicate it.     

Also in 1911, Giuseppe became a member of the Royal Academy of Surgical Medicine and received his doctorate in physiological chemistry. His brother Alberto died on June 12, 1914;  Giuseppe mourned the loss of his brother for the rest of his life. His mother, who was diabetic,  died in late 1914 from the disease, which was untreatable at that time. She said to her surviving children after receiving the sacraments before she died, "My dearest, you let me die satisfied. Always avoid sin, which is the greatest evil of life." 2  

Giuseppe provided insight into the sanctity of his parents in a letter he wrote to a woman who had lost her mother. "As a boy I lost my father and then, when I was an adult, my mother. Now, both of them always stand by me. I feel their sweet company. Whenever I try to imitate them, always so good and upright, I feel their encouragement and if I deviate they incite me to do the right thing, just like they used to tell me when they were still living..." 3

In 1915, Italy entered World War I. Professor Moscati asked for voluntary enlistment but was  assigned to the care of wounded soldiers at the militarized Incurabili Hospital. He is remembered for visiting, effectively treating, and consoling approximately 3000 wounded soldiers.  In 1919 he became director of one of the local men’s schools and continued teaching.  In 1922 the professor was given a libera docenza in clinical medicine, which gave him the credentials to  teach at institutes of higher education.

St. Giuseppe Moscati was very dedicated to his studies and proved himself to be not only a brilliant diagnostician, but a caring and charitable doctor. He is perhaps most known and loved for his Christlike bedside manner, and began a revolution in medicine that changed and improved the way doctors treated their patients. He was a medical pioneer, and among the first to stimulate the heart through what is now known as CPR. He was one of the first doctors in Naples to experiment with insulin to treat diabetes. Giuseppe was respected and admired for his extraordinary courage and compassion, but was also accused of witch doctoring because of his methods, which were at the time unconventional and cutting-edge.  

Giuseppe was a forensic surgeon and director of the Pathological Anatomy Institute as well, and known as a master of conducting autopsies. Additionally, he wrote 27 scientific publications from the time he earned his degree in 1903 to the year 1916.  

A pivotal event for Giuseppe and for so many others occurred when he cared for a terminally ill woman at his home until her death.  She was the friend of a friend, and had been afraid to stay at the hospital.  Subsequent to this, people started going to his home seeking medical care. The doctor gave his patients money and food in addition to their prescriptions. Giuseppe and his sister Anna ("Nina") sold most of their family's belongings to continue helping care for sick people in need.  Nina assisted her brother Giuseppe in his vital work serving the sick. Their brother Eugenio remarked, "In doing good, he had Nina as his ally." 4

During his remarkable lifetime, St. Moscati had attended Holy Mass daily, had taken a vow of chastity, retired regularly for prayer, and practiced heroic charity by viewing his work as a means of alleviating suffering. 

God called Giuseppe Moscati home to his eternal reward on April 12, 1927, at the age of 46.  The holy physician of Naples left behind an extraordinary legacy of sharing the love of Christ with those in need. His body is interred in the former Church of Gesu Neuvo, now known as the Church of St. Giuseppe Moscati. His Eminence Cardinal Ascalesi remarked at Giuseppe’s interment, "The doctor belonged to the Church. It was not those whose bodies he had cured, but whose souls he had saved who were waiting to greet him when he left this earth."  Nina survived him by four years.

Giuseppe Moscati wrote this letter in 1919:

"When I was a boy I looked with interest to the Incurabili hospital as my father showed me that far from the house terrace. It inspired me pity feelings for the pain without name, calmed in those walls. A beneficial dismay took me and I started to think about the frailty of all the things, and the illusions passed, as falling flowers of the orange groves surrounding me. Then I was completely fallen in my starting literary studies, and I did not suspect or dream that, a day, in that white building, to whose large windows patients were hardly visible, as white ghosts, I would have held the supreme clinical degree. […] I will try, with the God help, with my minimal strengths, to deserve your complete trust, and to collaborate to the economic reconstruction of the old Neapolitan hospitals, so well deserving in term of charity and culture, and nowadays so poor." 5

Pilgrims continue to visit his office and humble examining room, where hundreds of plaques on the walls provide testimony to the cures granted by God through the intercession of this extraordinary man who practiced heroic virtue by living in imitation of Christ.

The Holy Physician of Naples lived to the fullness of St. Paul’s words, “Do nothing out of selfishness or out of vainglory; rather, humbly regard others as more important as yourselves.  Each looking out not for his own interests, but everyone also for those of others.”  Philippians 2:3-4.  He is a saint who left us a most profound example of humility and an ability to use one’s God-given talents to truly serve others.

Dr. Giuseppe Moscati was beatified by the Roman Catholic Church on November 16, 1975.  The miraculous healing of a young ironworker with terminal cancer was St. Moscati’s canonization miracle. The man’s mother dreamt of a doctor wearing a white coat and subsequently identified him from a photograph as Giuseppe Moscati.  Not long after that, the man was cured and returned to work.  He was canonized on October 25, 1987 by Pope John Paul II and is the first modern doctor to be declared a saint.   His feast day is November 16. 

St. Giuseppe Moscati's life story is presented in the beautiful movie St. Giuseppe Moscati: Doctor to the Poor (Ignatius Press: 2010). The timeless Italian film (177 minutes) has English and Spanish subtitles. The movie highlights Dr. Moscati’s vocation as a physician in Italy where he mended people’s sick and injured bodies as well as their spirits with acts of kindness. 

It is so well done, and St. Moscati’s life story so worth knowing, you will want to see it over and over again, The film deviated from fact by adding a love interest and a rivalry with a friend and colleague. These fictitious accounts aptly provide viewers the opportunity to consider their own choices and examine if and how they will serve God using the gifts they have been given.  

Be sure to see this very special movie, more than once, and learn about the medical doctor, professor, biochemistry pioneer, humanitarian, and exceptionally loving man who truly lived and served in imitation of Christ. 

Sources:

1-5. www.moscati.it.

Additional sources:

www.catholiceducation.org; www.moscati.it; www.wikipedia.org; www.suite101.com.

St. Giuseppe Moscati: Doctor to the Poor DVD Copyright 2010, Ignatius Press.

About the Authors

Michele Bondi Bottesi is a mother, award-winning Catholic author, psychologist, and publisher at Joseph Karl Publishing. Visit her blog, God is at Work in You! at www.godisatworkinyou.blogspot.com

Paul A. Ray is a Catholic author and speaker, and creative director at Joseph Karl Publishing. Visit his blog, Tongues as of Fire! at  www.tonguesasoffire.blogspot.com.

Andre J. Bottesi is a high school student and award-winning Catholic author. 

SOURCE : http://www.catholic.net/index.php?id=6453&option=dedestaca


Joseph Moscati: Saint, doctor, and miracle-worker

MICHAEL J. MILLER

St. Giuseppe Moscati treated thousands during his lifetime, using natural means. Now that he has gone on to his heavenly reward, he continues to have "office hours" and works amazing cures on a regular basis.

Giuseppe Moscati (1880-1927), a physician, medical school professor, and pioneer in the field of biochemistry, was canonized in 1987 during the synod of bishops on the laity. Not often is someone with a professional degree from a modern secular university declared a saint. Moreover, it is positively earth-shattering when an internationally acclaimed scientist becomes a certified miracle-worker.

The Holy Father hinted at the connection between sanctity and miracles in his homily at the canonization of Dr. Moscati: "Holiness is man's union with God in the power of the Paschal Mystery of Christ, in the power of the Spirit of Truth and Love . . . Love has the power to unite man with God. And this definitive love matures through the various works of charity that a man performs in the course of his life." While some Christians are suspicious of the claim that good deeds bring us closer to God, we have Christ's own word for it in the Gospel: "Come, O blessed of My Father, inherit the kingdom . . . For I was sick and you visited me" (Mt. 25:31-46).

The life of St. Giuseppe Moscati illustrates how the Catholic faith and practical charity united a layman with God to such an extent that the power of God ultimately worked in and through him.

Giuseppe Moscati was the seventh of nine children born to aristocratic Italian parents. His father's career as a magistrate (judge) led the family to settle in Naples. Every year they vacationed in the province of Avellino, his father's native region, and while there they attended Mass at the chapel of the Poor Clare nuns, with the renowned jurist serving at the altar.

The future saint inherited his father's piety and intellectual gifts. Giuseppe's unexpected decision to study medicine rather than law can be traced to an incident during his adolescence. In 1893 his older brother Alberto, a lieutenant in the artillery, fell from a horse and sustained incurable head trauma. For years Giuseppe helped care for his injured brother at home, and as he matured he reflected on the limited effectiveness of human remedies and the consoling power of religion.

When Giuseppe Moscati enrolled in medical school in 1897, the University of Naples with its openly agnostic, amoral, and anti-clerical atmosphere and its secret societies was a perilous place for a young Catholic. Moscati avoided distractions, studied diligently, continued to practice his faith, and took a doctoral degree with honors in 1903.

Dr. Moscati then practiced medicine at the Hospital for Incurables in Naples and taught courses in general medicine at the university. Soon he became a hospital administrator. He demonstrated extraordinary skill in diagnosing his patients' ailments; some colleagues attributed this to his ability to synthesize traditional methods with the findings of the new science of biochemistry.

His approach was indeed holistic, but it extended beyond what can be learned in the lecture hall or the laboratory. "Remember," he once wrote to a young doctor, one of his former students, "that you must treat not only bodies, but also souls, with counsel that appeals to their minds and hearts rather than with cold prescriptions to be sent in to the pharmacist."

A flock of interns would follow Dr. Moscati while he made his rounds at the hospital, so as to learn his techniques. While dedicating the Church of St. Giuseppe Moscati in the suburbs of Rome in 1993, Pope John Paul II described the doctor's method: "In addition to the resources of his acclaimed skill, in caring for the sick he used the warmth of his humanity and the witness of his faith."

Giuseppe Moscati regarded his medical practice as a lay apostolate, a ministry to his suffering fellowmen. Before examining a patient or engaging in research he would place himself in the presence of God. He encouraged his patients, especially those who were about to undergo surgery, to receive the sacraments.

Dr. Moscati also attended to temporal needs. He treated poor patients free of charge, and would often send someone home with an envelope containing a prescription and a 50-lire note.

On occasion he practiced heroic charity. When Mount Vesuvius erupted in April 1906, Dr. Moscati voluntarily helped to evacuate a nursing home in the endangered area, personally moving the frail and infirm patients to safety minutes before the roof of the building collapsed under the ash. He also served beyond the call of duty during the 1911 cholera epidemic and treated approximately 3,000 soldiers during World War I.

"The holy physician of Naples," as he was called, also made efforts to "humanize" the medical profession as an institution. He was outspoken in his opposition to the unfair practices of nepotism and bribery that often influenced appointments at that time. He might have pursued a brilliant academic career, taken a professorial chair and devoted more time to research, but he preferred to continue working with patients and to train interns.

In another letter to a student, Dr. Moscati wrote, "Not science, but charity has transformed the world," explaining that only a few go down in history as men of science, but all can leave the world a better place by their charity.

On a Tuesday in 1927, Giuseppe Moscati went to Mass and received Holy Communion (as he did every day) and then made his rounds at the hospital. After a midday meal he felt weary, lay down, and died peacefully. He was not yet 47 years old.

Giuseppe Moscati was beatified in 1975 and declared a saint by Pope John Paul II on October 25, 1987. His feast day is November 16.

The miracle for his canonization was the inexplicable cure of a young man who was dying of leukemia. His mother dreamed of a doctor in a white coat, whom she identified when her pastor showed her a photo of Blessed Giuseppe. Through his intercession, her son was cured and returned to his job as an ironworker. The young man, Giuseppe Fusco, attended the canonization ceremony and presented to the Pope a wrought-iron face of Christ which he had made.

St. Giuseppe Moscati treated thousands during his lifetime, using natural means. Now that he has gone on to his heavenly reward, he continues to have "office hours" and works amazing cures on a regular basis. The Jesuits who staff the Church of Gesù Nuovo in Naples, where the saint is entombed, post accounts of new medical miracles at their website. In recent years, St. Giuseppe has cured a young man who ruptured his spleen in a motorcycle accident, restored to health a youngster who, during a severe asthma attack, turned blue and suffered brain damage, and even helped married couples who were having difficulty conceiving a child.

The miraculous power of the holy physician's intercession in heaven is explained by his conscientious practice of Christian charity while on earth. As he wrote to a colleague, "Only one science is unshakeable and unshaken, the one revealed by God, the science of the hereafter! In all your works, look to Heaven, to the eternity of life and of the soul, and orient yourself then much differently from the way that merely human considerations might suggest, and your activity will be inspired for the good."

Acknowledgement

Michael J. Miller. "Joseph Moscati: Saint, doctor, and miracle-worker." Lay Witness (March/April 2004).

This article is reprinted with permission from Lay Witness magazine. Lay Witness is a publication of Catholic United for the Faith, Inc., an international lay apostolate founded in 1968 to support, defend, and advance the efforts of the teaching Church.

The Author

The Most Reverend J. Michael Miller, CSB, was born in Ottawa, Canada, on July 9, 1946. On June 29, 1975, Pope Paul VI ordained him a priest, and on November 23, 2003 Pope John Paul II appointed him titular Archbishop of Vertara, Secretary of the Congregation for Catholic Education and Vice President of the Pontifical Work of Priestly Vocations. He became Archbishop of Vancouver on January 2, 2009. Archbishop Miller is a member of the Pontifical Committee for International Eucharistic Congresses and of the Pontifical Council for Pastoral Care of Migrants and Itinerant People as well as a consultor to the Congregation for Bishops.

Archbishop Miller is a specialist on the papacy and modern papal teaching, he has published seven books and more than 100 articles, scholarly, popular and journalistic. His books include The Shepherd and the Rock: Origins, Development, and Mission of the Papacy the Encyclicals of John Paul II, and The Holy See's Teaching on Catholic Schools.

Copyright © 2004 LayWitness

SOURCE : http://www.catholiceducation.org/en/faith-and-character/faith-and-character/joseph-moscati-saint-doctor-and-miracle-worker.html

Châsse de Saint Joseph Moscati dans l'Église du Gesù Nuovo de Naples


Châsse de Saint Joseph Moscati dans l'Église du Gesù Nuovo de Naples


San Giuseppe Moscati Laico

12 aprile (16 novembre)

Benevento, 25 luglio 1880 - Napoli, 12 aprile 1927

Originario di Serino di Avellino, nacque a Benevento nel 1880, ma visse quasi sempre a Napoli, la «bella Partenope», come amava ripetere da appassionato di lettere classiche. Si iscrisse a medicina «unicamente per poter lenire il dolore dei sofferenti». Da medico seguì la duplice carriera sopra delineata. In particolare salvò alcuni malati durante l'eruzione del Vesuvio del 1906; prestò servizio negli ospedali riuniti in occasione dell'epidemia di colera del 1911; fu direttore del reparto militare durante la grande guerra. Negli ultimi dieci anni di vita prevalse l'impegno scientifico: fu assistente ordinario nell'istituto di chimica fisiologica; aiuto ordinario negli Ospedali riuniti; libero docente di chimica fisiologica e di chimica medica. Alla fine gli venne offerto di diventare ordinario, ma rifiutò per non dover abbandonare del tutto la prassi medica. «Il mio posto è accanto all'ammalato!». In questo servizio integrale all'uomo Moscati morì il 12 aprile del 1927. Straordinaria figura di laico cristiano, fu proclamato santo da Giovanni Paolo II nel 1987 al termine del sinodo dei vescovi «sulla Vocazione e Missione dei laici nella Chiesa».

Etimologia: Giuseppe = aggiunto (in famiglia), dall'ebraico

Martirologio Romano: A Napoli, san Giuseppe Moscati, che, medico, mai venne meno al suo servizio di quotidiana e infaticabile opera di assistenza ai malati, per la quale non chiedeva alcun compenso ai più poveri, e nel prendersi cura dei corpi accudiva al tempo stesso con grande amore anche le anime.

Giuseppe Moscati fu uno dei medici più conosciuti della Napoli d’inizio Novecento. Per la sua capacità di coniugare scienza e fede, è riconosciuto come Santo dalla Chiesa cattolica a partire dal 1987. Ancora oggi riceve visite da persone di ogni parte del mondo, non solo per le infermità fisiche, ma anche per i mali che colpiscono l’animo degli uomini del nostro tempo.

Contrariamente a quanto si possa credere, non nacque a Napoli, ma a Benevento, il 25 luglio 1890, da Francesco Moscati, magistrato, e Rosa de Luca; fu il settimo dei loro nove figli. Si trasferì nel capoluogo campano quando aveva quattro anni, dopo una breva permanenza ad Ancona, per via del lavoro del padre. 

L’8 dicembre 1888 ricevette la Prima Comunione da monsignor Enrico Marano nella chiesa delle Ancelle del Sacro Cuore, fondate da santa Caterina Volpicelli. Studiò presso il liceo «Vittorio Emanuele»; dopo il conseguimento del diploma di maturità classica, nel 1897, iniziò gli studi universitari presso la facoltà di Medicina. Il motivo di quella scelta, di rottura rispetto alla tradizione familiare (oltre al padre, anche suo nonno paterno e due fratelli avevano studiato Giurisprudenza), è forse dovuto al fatto che, dalla finestra della nuova abitazione, poteva osservare l’Ospedale degli Incurabili, che suo padre gl’indicava suggerendogli sentimenti di pietà per i pazienti ricoverati.

Il primo ammalato con cui ebbe a che fare suo fratello Alberto, il quale, caduto da cavallo, subì un trauma cranico, che gli produsse una forma di epilessia. Quest’evento persuase il giovane da una parte della brevità della vita umana, dall’altra di doversi dedicare interamente alla professione medica. Nel frattempo, il 2 marzo 1898, fu cresimato da monsignor Pasquale de Siena, vescovo ausiliare del cardinal Sanfelice, arcivescovo di Napoli.

All’epoca la facoltà di Medicina, insieme a quella di Filosofia, era quella più influenzata dalle dottrine del materialismo. Tuttavia Giuseppe se ne tenne a distanza, concentrandosi sulla preparazione degli esami. Concluse gli studi il 4 agosto 1903 con una tesi sull’urogenesi epatica, laureandosi col massimo dei voti.

Nemmeno tre anni dopo, iniziò a emergere la sua capacità di agire tempestivamente: dopo aver assistito alle prime fasi dell’eruzione del Vesuvio dell’8 aprile 1906, si precipitò a Torre del Greco, dove gli Ospedali Riuniti di Napoli avevano una sede distaccata, e trasmise l’ordine di sgombero, caricando personalmente i pazienti, molti dei quali paralitici, sugli automezzi che li avrebbero condotti in salvo. Appena l’ultimo paziente fu sistemato, il tetto dell’ospedale crollò. Per sé il giovane medico non volle encomi, ringraziando invece il resto del personale, a suo dire più meritevole. Nell’epidemia di colera del 1911 fu invece incaricato di effettuare ricerche sull’origine dell’epidemia: i suoi consigli su come contenerla contribuirono a limitarne i danni.

Tra gli elogi che arrivavano da parte del mondo accademico, gli giunse anche la vittoria in un importante concorso, che lo inserì a pieno titolo nell’attività dell’Ospedale degli Incurabili. Portava avanti in parallelo l’esercizio della professione e la libera docenza universitaria. Furono numerose anche le sue pubblicazioni su riviste di settore e le partecipazioni a congressi medici internazionali.

Un insegnamento di rilievo gli veniva dalle autopsie, nelle quali era tanto abile che, nel 1925, accettò di dirigere l’Istituto di anatomia patologica. Un giorno convocò i suoi assistenti nella sala delle autopsie per mostrare loro non un caso clinico, ma la vittoria della vita sulla morte: «Ero mors tua, o mors», come diceva un cartello sovrastato da un crocifisso, fatto sistemare da lui su una delle pareti. In altri casi, mentre esaminava i cadaveri, fu udito affermare che la morte aveva qualcosa d’istruttivo.
Non che fosse un personaggio cupo, tutt’altro. I suoi parenti e colleghi testimoniarono che dalla sua persona promanava un fascino distinto, che lo rendeva di buona compagnia. Era anche molto attento alla natura, all’arte e alla storia antica, come si evince dal racconto di un viaggio in Sicilia.  Non si concedeva altri svaghi come andare a teatro o al cinema e non aveva neppure un’automobile sua, preferendo spostarsi a piedi o coi mezzi pubblici, anche sulla lunga distanza.

Erano tutti modi con cui si esercitava a conservarsi sobrio e povero, come gli ammalati che prediligeva visitare. Numerosi sono i racconti di pazienti che si videro recapitare indietro la somma con cui l’avevano pagato, anche se ne aveva diritto essendo venuto da lontano. I poveri, per lui, erano «le figure di Gesù Cristo, anime immortali, divine, per le quali urge il precetto evangelico di amarle come noi stessi». Viene quasi alla mente l’espressione che papa Francesco ha più volte pronunciato, definendoli “carne di Cristo”, quindi scendendo nel concreto della corporeità e del dolore. Il dottor Moscati insegnava a trattare questa manifestazione «non come un guizzo o una contrazione muscolare, ma come il grido di un’anima, a cui un altro fratello, il medico, accorre con l’ardenza dell’amore, la carità».

E proprio la carità era, secondo lui, la vera forza capace di cambiare il mondo, come scrisse nel 1922 al dottor Antonio Guerricchio, un tempo suo assistente: «Non la scienza, ma la carità ha trasformato il mondo, in alcuni periodi; e solo pochissimi uomini son passati alla storia per la scienza; ma tutti potranno rimanere imperituri, simbolo dell'eternità della vita, in cui la morte non è che una tappa, una metamorfosi per un più alto ascenso, se si dedicheranno al bene».

Nel dottor Moscati la scienza era compenetrata da un’acuta capacità diagnostica, tanto più sorprendente se si pensa che, alla sua epoca, erano sicuramente noti i raggi X, ma non le tecniche con le quali oggi s’indaga l’interno degli organi, come la TAC o altre. I sintomi che altri riconducevano a malattie di un certo tipo erano da lui riferiti a cause di natura diversa, per le quali disponeva terapie il più delle volte benefiche. Oltre ai suoi prediletti, ebbe due pazienti celebri: il tenore Enrico Caruso, a cui rivelò – dopo essere stato tardivamente consultato – la vera natura del male che lo condusse alla morte, e il fondatore del santuario della Madonna del Rosario di Pompei, il Beato Bartolo Longo.

Tutte queste doti traevano la propria sorgente dall’Eucaristia, che riceveva quotidianamente, in particolare nella chiesa del Gesù Nuovo, non molto lontana dalla sua abitazione, in via Cisterna dell’Olio 10, dove viveva con la sorella Anna, detta Nina. Grande era anche la sua devozione alla Vergine Maria, sul cui esempio decise, nel pieno della maturità, di rimanere celibe, ma senza farsi religioso come san Riccardo Pampuri né diventare sacerdote, scelta che invece compì, a quarantacinque anni, il Servo di Dio Eustachio Montemurro. Qualcuno ha sospettato che fosse, per usare un eufemismo, incapace alla riproduzione o che avesse qualche tratto di misoginia. In realtà non si riteneva incline al matrimonio, che invece esortava ad abbracciare ai suoi giovani allievi: inoltre, se avesse preso moglie, non sarebbe più stato libero di visitare i suoi poveri.

La morte lo colse per infarto al culmine di una giornata come tante, verso le 15 del 12 aprile 1927. La poltrona dove si sedette, poco dopo aver applicato a se stesso la capacità diagnostica che aveva salvato tanti, è conservata ancora oggi, come tanti altri suoi oggetti, nella chiesa del Gesù Nuovo, grazie all’intervento della sorella Nina. 

I padri Gesuiti, a cui è tuttora affidato il Gesù Nuovo, non raccolsero solo la sua eredità materiale, ma si fecero custodi del suo ricordo e seguirono l’aumento della sua fama di santità. La sua causa di beatificazione si è quindi svolta nella diocesi di Napoli a partire dal 1931. Dichiarato Venerabile il 10 maggio 1973, è stato beatificato a Roma dal Beato Paolo VI il 16 novembre 1975. 

A seguito del riconoscimento di un ulteriore miracolo per sua intercessione, dopo i due necessari per farlo Beato secondo la legislazione dell’epoca, è stato canonizzato da san Giovanni Paolo II il 25 ottobre 1987. In quel periodo si stava svolgendo la VII Assemblea generale del Sinodo dei Vescovi su «Vocazione e missione dei laici nella Chiesa e nel mondo a vent’anni dal Concilio Vaticano II»: non poteva esserci occasione migliore per indicarlo alla venerazione dei cattolici di tutto il mondo. 

La memoria liturgica di san Giuseppe Moscati nel Martyrologium Romanum è il 12 aprile ma localmente, dato che il giorno della nascita al Cielo può cadere nei giorni tra la fine della Quaresima e l’Ottava di Pasqua, è stata fissata al 16 novembre. Quello è anche il giorno anniversario della beatificazione e della traslazione dei suoi resti: in quella data del 1930 vennero infatti trasferiti dalla cappella dei Pellegrini nel cimitero di Poggioreale alla chiesa del Gesù Nuovo e collocati nel lato destro della cappella di san Francesco Saverio. Sempre il 16 novembre, ma del 1977, quindi due anni dopo la beatificazione, vennero posti sotto l’altare della cappella della Visitazione, a seguito della ricognizione canonica.

Autore: Emilia Flocchini

SOURCE : http://www.santiebeati.it/Detailed/77850.html

Giuseppe Moscati (1880-1927) 

laico 

Giuseppe Moscati nacque il 25 luglio 1880 a Benevento, settimo tra i nove figli del magistrato Francesco Moscati e di Rosa De Luca, dei marchesi di Roseto. Fu battezzato il 31 luglio 1880.
Nel 1881 la famiglia Moscati si trasferí ad Ancona e poi a Napoli, ove Giuseppe fece la sua prima comunione nella festa dell'Immacolata del 1888. Dal 1889 al 1894 Giuseppe compì i suoi studi ginnasiali e poi quelli liceali al " Vittorio Emanuele ", conseguendovi con voti brillanti la licenza liceale nel 1897, all'etá di appena 17 anni. Pochi mesi dopo, cominciò gli studi universitari presso la facoltà di medicina dell'Ateneo partenopeo.

E' possibile che la decisione di scegliere la professione medica sia stata in parte influenzata dal fatto che negli anni dell'adolescenza Giuseppe si era confrontato, in modo diretto e personale, con il dramma della sofferenza umana. Nel 1893, infatti, suo fratello Alberto, tenente di artiglieria, fu portato a casa dopo aver subito un trauma inguaribile in seguito ad una caduta da cavallo. Per anni Giuseppe prodigò le sue cure premurose al fratello tanto amato, e allora dovette sperimentare la relativa impotenza dei rimedi umani e l'efficacia dei conforti religiosi, che soli possono darci la vera pace e serenità. È comunque un fatto che, fin dalla più giovane età, Giuseppe Moscati dimostra una sensibilità acuta per le sofferenze fisiche altrui; ma il suo sguardo non si ferma ad esse: penetra fino agli ultimi recessi del cuore umano. Vuole guarire o lenire le piaghe del corpo, ma è, al tempo stesso, profondamente convinto che anima e corpo sono tutt'uno e desidera ardentemente di preparare i suoi fratelli sofferenti all'opera salvifica del Medico Divino.

Il 4 agosto 1903, Giuseppe Moscati conseguì la laurea in medicina con pieni voti e diritto alla stampa, coronando così in modo degno il " curriculum " dei suoi studi universitari. A distanza di cinque mesi dalla laurea, il dottor Moscati prende parte al concorso pubblico indetto per l'ufficio di assistente ordinario negli Ospedali Riuniti di Napoli; quasi contemporaneamente sostiene un altro concorso per coadiutore straordinario negli stessi ospedali, a base di prove e titoli. Nel primo dei concorsi, su ventun classificati, riesce secondo; nell'altro riesce primo assoluto, e ciò in modo così trionfale che - come si legge in un giudizio qualificato - " fece sbalordire esaminatori e compagni ".

Dal 1904 il Moscati presta servizio di coadiutore all'ospedale degl'Incurabili, a Napoli, e fra l'altro organizza l'ospedalizzazione dei colpiti di rabbia e, mediante un intervento personale molto coraggioso, salva i ricoverati nell'ospedale di Torre del Greco, durante l'eruzione del Vesuvio nel 1906.

Negli anni successivi Giuseppe Moscati consegue l'idoneità, in un concorso per esami, al servizio di laboratorio presso l'ospedale di malattie infettive " Domenico Cotugno ". Nel 1911 prende parte al concorso pubblico per sei posti di aiuto ordinario negli Ospedali Riuniti e lo vince in modo clamoroso. Si succedono le nomine a coadiutore ordinario, negli ospedali e poi, in seguito al concorso per medico ordinario, la nomina a direttore di sala, cioè a primario. Durante la prima guerra mondiale è direttore dei reparti militari negli Ospedali Riuniti. A questo " curriculum " ospedaliero si affiancano le diverse tappe di quello universitario e scientifico: dagli anni universitari fino al 1908, il Moscati è assistente volontario nel laboratorio di fisiologia; dal 1908 in poi è assistente ordinario nell'Istituto di Chimica fisiologica. Consegue per concorso un posto di studio nella stazione zoologica. In seguito a concorso viene nominato preparatore volontario della III Clinica Medica, e preposto al reparto chimico fino al 1911. Contemporaneamente, percorre i diversi gradi dell'insegnamento.

Nel 1911 ottiene, per titoli, la Libera Docenza in Chimica fisiologica; ha l'incarico di guidare le ricerche scientifiche e sperimentali nell'Istituto di Chimica biologica. Dal 1911 insegna, senza interruzioni, " Indagini di laboratorio applicate alla clinica " e " Chimica applicata alla medicina ", con esercitazioni e dimostrazioni pratiche. A titolo privato, durante alcuni anni scolastici, insegna a numerosi laureati e studenti semeiologia e casuistica ospedaliera, clinica e anatomo-patologica. Per vari anni accademici espleta la supplenza nei corsi ufficiali di Chimica fisiologica e Fisiologia. Nel 1922, consegue la Libera Docenza in Clinica Medica generale, con dispensa dalla lezione o dalla prova pratica ad unanimità di voti della commissione.

Celebre e ricercatissimo nell'ambiente partenopeo quando è ancora giovanissimo, il professor Moscati conquista ben presto una fama di portata nazionale ed internazionale per le sue ricerche originali, i risultati delle quali vengono da lui pubblicati in varie riviste scientifiche italiane ed estere. Queste ricerche di pioniere, che si concentrano specialmente sul glicogeno ed argomenti collegati, assicurano al Moscati un posto d'onore fra i medici ricercatori della prima metà del nostro secolo.

Non sono tuttavia unicamente e neppure principalmente le doti geniali ed i successi clamorosi del Moscati - la sua sicura metodologia innovatrice nel campo della ricerca scientifica, il suo colpo d'occhio diagnostico fuori del comune - che suscitano la meraviglia di chi lo avvicina. Più di ogni altra cosa è la sua stessa personalità che lascia un'impressione profonda in coloro che lo incontrano, la sua vita limpida e coerente, tutta impregnata di fede e di carità verso Dio e verso gli uomini. Il Moscati è uno scienziato di prim'ordine; ma per lui non esistono contrasti tra la fede e la scienza: come ricercatore è al servizio della verità e la verità non è mai in contraddizione con se stessa né, tanto meno, con ciò che la Verità eterna ci ha rivelato. L'accettazione della Parola di Dio non è, d'altronde, per il Moscati un semplice atto intellettuale, astratto e teorico: per lui la fede è, invece, la sorgente di tutta la sua vita, l'accettazione incondizionata, calda ed entusiasta della realtà del Dio personale e dei nostri rapporti con lui. Il Moscati vede nei suoi pazienti il Cristo sofferente, lo ama e lo serve in essi. È questo slancio di amore generoso che lo spinge a prodigarsi senza sosta per chi soffre, a non attendere che i malati vadano a lui, ma a cercarli nei quartieri più poveri ed abbandonati della città, a curarli gratuitamente, anzi, a soccorrerli con i suoi propri guadagni. E tutti, ma in modo speciale coloro che vivono nella miseria, intuiscono ammirati la forza divina che anima il loro benefattore. Così il Moscati diventa l'apostolo di Gesù: senza mai predicare, annuncia, con la sua carità e con il modo in cui vive la sua professione di medico, il Divino Pastore e conduce a lui gli uomini oppressi e assetati di verità e di bontà. Mentre gli anni progrediscono, il fuoco dell'amore sembra divorare Giuseppe Moscati. L'attività esterna cresce costantemente, ma si prolungano pure le sue ore di preghiera e si interiorizzano progressivamente i suoi incontri con Gesù sacramentato.

Quando, il 12 aprile 1927, il Moscati muore improvvisamente, stroncato in piena attività, a soli 46 anni, la notizia del suo decesso viene annunciata e propagata di bocca in bocca con le parole: " È morto il medico santo ". Queste parole, che riassumono tutta la vita del Moscati, ricevono oggi il suggello ufficiale della Chiesa.

Il Prof. Giuseppe Moscati è stato beatificato da S. S. Paolo VI nel corso dell'Anno Santo, il 16 novembre 1975.

SOURCE : https://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_19871025_moscati_it.html

Benevento, Palazzo Rotondi Andreotti Leo, casa natale Giuseppe Moscati


San Giuseppe Moscati, storia di un medico diventato santo

Se siete a Napoli è d’obbligo fare una tappa presso la chiesa del Gesù Nuovo per andare a rendere omaggio a San Giuseppe Moscati. Troverete, infatti, nella navata destra, una statua in bronzo con camice e stetoscopio al collo, che vi porge delle mani lisce e levigate per le tante carezza che ha ricevuto dai fedeli.

Giuseppe Moscati, non ha avuto una lunga esistenza, poiché morì a soli 46 anni, eppure in quei pochi anni riuscì a conciliare scienza e fede al punto di conquistare un posto importante nel cuore di tutti i partenopei. Nato a Benevento da una nobile famiglia, conseguì agli inizi del Novecento la laurea in medicina. Cominciò la carriera ospedaliera nell’Ospedale degli Incurabili e si dedicò contemporaneamente all’insegnamento divenendo assistente ordinario nell’istituto di Chimica Fisiologica. Nello stesso tempo si dedicava all’assistenza gratuita dei malati più bisognosi. Nel corso della sua carriera conobbe diverse personalità importanti della medicina dell’epoca: Antonio Cardarelli, di cui fu allievo e medico personale; il beato Bartolo Longo, fondatore del Santuario e delle Opere di Pompei; la beata Caterina Volpicelli, donna di Dio che si prodigò per opere umanitarie e religiose. Moscati fu sempre spinto dalla voglia di aiutare i più deboli anche a discapito della sua vita.

Nel 1906 il Vesuvio eruttò portando ceneri e lapilli sui centri vicini creando panico tra tutti gli abitanti della zona. Il medico decise così di  aiutare nello sgombero del distaccamento degli Ospedali Riuniti di Torre del Greco riuscendo a portare via l’ultimo ammalato poco prima che il tetto dell’ospedale crollasse. Altro episodio che sottolinea la sua umanità si verificò durante l’epidemia di colera che colpì Napoli nel 1911. Allora Moscati era Assistente ordinario negli Ospedali Riuniti e Socio aggregato alla Regia Accademia medico-chirurgica. Fu chiamato in aiuto dall’Ispettorato della Sanità pubblica, dal Ministero degli Interni e dall’Ufficio di Sanità della Prefettura per compiere ricerche sul morbo e studiare i mezzi per combatterlo. Egli dopo aver aiutato gli ammalati sul campo, suggerì una serie di opere pubbliche, alcune delle quali messe in atto, necessarie per il risanamento della città. Moscati non fu solo uomo di scienza, ma anche letterato. Poiché parlava bene il francese, l’inglese e il tedesco, fu redattore della rivista “La riforma medica” per la letteratura straniera. Diverse sue ricerche sono pubblicate su altre riviste mediche italiane e straniere. Pur di approfondire la sua conoscenza delle più disparate malattie, utilizzò ogni viaggio per andare a visitare i vari ospedali del posto. Che andasse a Budapest o a Edimburgo, non mancava mai di recarsi nelle cliniche per assistere a operazioni chirurgiche e allargare la sua conoscenza di strategie didattiche per la formazione di futuri giovani medici. Questa sua voglia di ampliare il proprio sapere non passò inosservata, anzi accrebbe la sua fama.

Importante ricordare che Moscati non scelse nessuna istituzione religiosa, egli era un medico laico che aveva a cuore il bene dell’umanità, come ricordò papa Paolo VI nell’omelia in cui lo proclamò beato: “Chi è colui, che viene proposto oggi all’imitazione e alla venerazione di tutti? È un Laico […] È un medico […] È un Professore d’Università [..] È un Scienziato d’alta scuola”. Dopo dodici anni, nel 1987, il medico napoletano fu proclamato santo da Giovanni Paolo II.  La canonizzazione è avvenuta per il miracolo concesso a Giuseppe Montefusco, giovane ventenne all’epoca malato di leucemia.

Fonti: Antonio Tripodoro, “Giuseppe Moscati: il medico dei poveri”, Milano, Paoline, 2004

Beatrice Immediata, “Giuseppe Moscati: un uomo, un medico, un santo”, Milano, Paoline, 2008

SOURCE :  http://www.vesuviolive.it/cultura-napoletana/97659-san-giuseppe-moscati-storia-un-medico-diventato-santo/

Preghiera scritta da Giuseppe Moscati


SOLENNE RITO DI BEATIFICAZIONE DI GIUSEPPE MOSCATI

OMELIA DEL SANTO PADRE PAOLO VI

16 novembre 1975

    

Venerati Fratelli, figli e figlie, e pellegrini tutti carissimi!

Gioia grande oggi per la Chiesa, che pellegrina e militante nel mondo, è pur «Madre dei Santi, immagine della Città superna»! Gioia grande per l'Italia! che ancora una volta trova la sua corona, il suo conforto, il suo stimolo nella glorificazione d'uno dei suoi Figli, quasi a noi contemporaneo, e che ad onorarne la memoria in questa solenne cerimonia di beatificazione ammira oggi presente il Signor Presidente della Repubblica Giovanni Leone, al quale subito si rivolge la nostra grata compiacenza per tanto nobile testimonianza di fede e di venerazione per così degno concittadino e collega nel campo degli studi accademici; vada fin d'ora al Signor Presidente il nostro più devoto augurio per la sua esimia ed illustre Persona e per la sua alta civile missione! E grande gioia oggi anche per Napoli, di cui salutiamo in modo particolare i pellegrini, venuti col Cardinale Arcivescovo, e che esulta per l'elevazione agli altari del «suo» medico! E gioia grande per noi, a cui il Signore concede, nelle inesprimibili consolazioni spirituali di questo Anno Santo, di aggiungere alla schiera degli eroici campioni della virtù cristiana la figura nobile, semplice, radiosa del Professor Giuseppe Moscati! Chi è colui, che viene proposto oggi all'imitazione e alla venerazione di tutti? È un Laico, che ha fatto della sua vita una missione percorsa con autenticità evangelica, spendendo stupendamente i talenti ricevuti da Dio (Cfr. Matth. 25, 1430; Luc. 19, 11-27).

È un Medico, che ha fatto della professione una palestra di apostolato, una missione di carità, uno strumento di elevazione di sé, e di conquista degli altri a Cristo salvatore! È un Professore d'Università, che ha lasciato tra i suoi alunni una scia di profonda ammirazione non solo per l'altissima dottrina, ma anche e specialmente per l'esempio di dirittura morale, di limpidezza interiore, di dedizione assoluta data dalla Cattedra! È uno Scienziato d'alta scuola, noto per i suoi contributi scientifici di livello internazionale, per le pubblicazioni e i viaggi, per le diagnosi illuminate e sicure, per gli interventi arditi e precorritori! La sua esistenza è tutta qui: essa è trascorsa facendo del bene, a imitazione del Medico divino delle anime (Cfr. Act. 10, 38); il suo itinerario è stato percorso sacrificando tutto agli altri - se stesso, gli affetti familiari, il proprio tempo, il proprio denaro - nel solo desiderio di compiere il proprio dovere e di rispondere fedelissimamente alla propria vocazione; la sua vita è stata lineare e sublime, quotidiana e straordinaria, ordinata e pur protesa in un ritmo febbrile di attività, che iniziava ogni giorno in Dio, con le ascensioni eucaristiche della Comunione mattutina per poi riversarsi come una sorgente colma e inesauribile nella carità per i fratelli.

Ecco dunque: abbiamo un Uomo dei nostri tempi - alcuni ancora lo ricordano -; un Uomo relativamente giovane: morì infatti nel 1927 a 47 anni, nel pieno della sua maturità professionale e scientifica, umana e cristiana; il «cittadino» di una grande città - dalla natia Benevento era giunto presto a Napoli, ove visse fino alla morte - amato da tutti ma specialmente dai suoi poveri, ch'egli visitava nei tuguri miserabili portando luce, speranza, conforto, aiuto concreto. Un Uomo così giunge oggi alla Beatificazione; giunge cioè al solenne riconoscimento da parte della Chiesa di virtù eroicamente praticate, che, in vittorioso contrasto con la natura umana ferita dal peccato, con l'ambiente talora ostile, con difficoltà quotidiane, sono divenute come una seconda natura.

I. Ed ecco allora il primo pensiero di questa cerimonia lietissima: la figura del Professor Moscati conferma che la vocazione alla santità è per tutti, anzi è possibile a tutti. È un invito che parte da1 cuore di Dio Padre, il quale ci santifica e ci divinizza per la grazia meritataci da Cristo, sostenuta dal dono del suo Spirito, alimentata dai sacramenti, trasmessa dalla Chiesa. Immersi in questa corrente divina, tutti, senza eccezione, sono chiamati alla perfezione, a farsi santi. «Questa è la volontà di Dio, che vi santifichiate» scrive S. Paolo (1 Thess. 4, 3). E Dio tutti chiama a questi vertici, in cui semplicemente e sublimemente si definisce l'identità dei cristiani, dei membri del Popolo di Dio: «Siate santi perché Io sono santo» (Lev. 11, 44s.); «Siate perfetti, com'è perfetto il Padre vostro celeste» (Matth. 5. 48).

E la Chiesa non si è stancata di ripetere questo invito nel corso dei secoli, e ancora l'ha ribadito fermamente a noi, uomini del XX secolo: «È chiaro - ha detto infatti il Concilio Vaticano II - . . . che tutti i fedeli di qualsiasi stato o grado sono chiamati alla pienezza della vita cristiana e alla perfezione della carità : da questa santità è promosso, anche nella società terrena, un tenore di vita più umano. Per raggiungere questa perfezione, i fedeli usino le forze ricevute secondo la misura con cui Cristo volle donarle, affinché, seguendo l'esempio di Lui e fattisi conformi alla sua immagine, in tutto obbedienti alla volontà del Padre, si consacrino con tutta l'anima alla gloria di Dio e al servizio del prossimo» (Lumen Gentium, 40). È questo un punto fermo, che certamente sarà da ricordare, a conclusione dell'Anno Santo - ch'è stato ed è tutto un solenne invito alla santità e alla riconciliazione con Dio e con i fratelli - e a coronamento dei numerosi riti di glorificazione dei vari Beati e Santi, i cui esempi ci hanno allietati, confusi, spronati, entusiasmati, nel conoscerli, nell'esaltarli, nel venerarli. La vita cristiana deve e può essere vissuta in santità!

II. Come abbiamo detto, il nuovo Beato è stato un Medico, un Docente universitario, uno Scienziato. Questa qualificazione di Giuseppe Moscati ci presenta un aspetto particolare, da lui vissuto e realizzato nella difficile temperie culturale del suo tempo, e che anche per noi uomini delle generazioni successive conserva il suo valore apologetico : e cioè l'armonia fra scienza e fede. Sappiamo bene che fra i due termini vi fu opposizione irriducibile, nel sec. XIX e al principio del nostro, proprio l'epoca di Giuseppe Moscati, anche se, come lui, vi furono in quel periodo figure di scienziati credenti di altissimo livello (Cfr. A. EYMIEU, Science et religion, in D.A.F.C., IV, 1250-1252). L'equilibrio tra scienza e fede fu per Moscati una conquista, certo, nell'ambiente in cui specialmente uno studente di medicina doveva allora modellare la propria preparazione; ma fu anche e soprattutto una certezza, posseduta intimamente, che guidava le sue ricerche e illuminava le sue cure. Se si è perfino potuto vedere nelle eccezionali doti della sua arte medica e chirurgica una qualche scintilla di illuminazione soprannaturale, carismatica, ciò è stato certamente dovuto alla sintesi luminosa che egli aveva compiuta tra le acquisizioni della dottrina umana e le «imperscrutabili ricchezze» (Cfr. Eph. 3, 8) della fede e della grazia divina.

Per raggiungere questo supremo, pacificante traguardo, il Professor Moscati non scese a compromessi, non temette irrisioni: «Ama la verità - scriveva per sé il 17 ottobre 1922, tra le poche righe che di lui ci sono rimaste di questo genere -; mostrati qual sei, e senza infingimenti e senza paure e senza riguardi. E se la verità ti costa la persecuzione, e tu accettala; e se tormento, e tu sopportalo. E se per la verità dovessi sacrificare te stesso e la tua vita, e tu sii forte nel sacrificio» (Positio super virtutibus, Romae 1972; Cfr. D. MONDRONE , La Civiltà Cattolica, 1975, IV, p. 263, Quad. 3009). Il problema si pone ancora oggi, talora in modo acuto e drammatico; lo sanno bene gli illustri clinici e studiosi che son venuti oggi alla glorificazione del loro collega, e che salutiamo con rispetto profondo. Ma è anche vero che oggi l'opposizione si fa più cauta, per la crisi filosofica della scienza e per l'avvertenza che i due ordini di conoscenza sono distinti e non opposti. Anzi si delinea una concezione dei due ordini della conoscenza - scienza e fede - che non solo li distingue, ma li rende complementari e convergenti nella ricerca trascendente della verità (Cfr. J. M. MALDAMÉ, La science en question, in Revue Tomiste [Toulouse], 73 an., t. 75, 3, 1975, pp. 449-465). Questa complementarietà e questa convergenza sono documentate specialmente dall'esperienza vissuta: di scienziati credenti e di credenti scienziati; allora e oggi.

Ed essi ci dimostrano, come ha fatto il nostro Beato, che la scienza non esclude la fede, anzi ha bisogno del suo complemento. Come ha sottolineato il Concilio Vaticano II, proprio dieci anni fa, «la ricerca metodica in ogni disciplina, se procede in maniera veramente scientifica e secondo le norme morali, non sarà mai in reale contrasto con la fede, perché le realtà profane e le realtà della fede hanno origine dal medesimo Dio. Anzi, chi si sforza con umiltà e con perseveranza di scandagliare i segreti della realtà, anche senza avvertirlo viene come condotto dalla mano di Dio» (Gaudium et Spes, 36).11 Così, davvero, è stato il Professor Moscati: «condotto dalla mano di Dio» nell'esercizio di un'attività divorante, che lo ha trovato attento collaboratore e docile adoratore di Dio per la salute fisica dei corpi martoriati come per la salvezza spirituale delle anime ferite. Possa egli comunicare le stesse sue certezze a tante anime nobili e rette, che pur temono di perder qualcosa della loro autonomia nel riconoscere quanto è di Dio!

III. Questo connubio vissuto tra scienza e fede ci fa intravedere infine qualcosa di quella che fu la «religione» di Giuseppe Moscati, quella per cui lo proponiamo all'imitazione e alla emulazione dei nostri contemporanei. Essa fu semplice, sicura, pensata e studiata, professata con devozione lineare, ma sapiente, con una anima di fanciullo nascosta nella complessità del suo spirito grande e coltivato. Ma questa religione fu soprattutto viva, perché professata nell'esercizio della carità! La fama del Professor Moscati brilla per questa fioritura instancabile, nascosta, eroica, di carità, che lo ha fatto spendere tutto per gli altri, nel beneficare i poveri, nel curare i corpi, nell'elevare le anime, senza chiedere mai nulla per sé, fino all'ultimo respiro, tanto che la morte lo colse durante le visite dei prediletti malati.

Si sono raccolti innumerevoli episodi di questa carità sovrumana, fatta di piccole cose, in una continua e lieta donazione, tanto che a Napoli hanno cominciato a chiamarlo il «medico santo» già fin dalla sua morte. Sono i Fioretti di un Beato del nostro secolo! Come grandeggia, in questa luce, la professione della medicina in Giuseppe Moscati! e come dobbiamo augurarci che tale professione, umana e provvida quant'altre mai, sia sempre animata e idealizzata dalla carità! Per comunicare calore, bontà, speranza nelle corsie degli ospedali, negli studi austeri dei medici, nelle aule sacre della scienza! Per difenderci dall'egoismo, dal freddo, dall'aridità che minaccia la società, spesso più preoccupata di diritti che di doveri. E così ogni altra professione onesta e civile deve ancor oggi essere animata dalla carità! La mite figura del Beato ce lo ripete col suo esempio suadente ed efficace: «Pietas ad omnia utilis est: la pietà è utile a tutto» (1 Tim. 4, 8).

Fratelli e Figli nostri! Il Concilio Vaticano II ha parlato della figura e del ruolo dei laici nella Chiesa, come di coloro che nel secolo «sono da Dio chiamati a contribuire quasi dall'interno, a modo di fermento, alla santificazione del mondo mediante l'esempio del proprio ufficio, . . . e a manifestare Cristo agli altri, principalmente con la testimonianza della loro stessa vita, e col fulgore della loro fede, della loro speranza e carità» (Lumen Gentium, 31). La figura del Professor Moscati, con la straordinaria autorità che gli viene dalla sua statura morale, dal suo esempio vissuto, e dalla glorificazione della Chiesa, ricorda oggi che questo è vero, che questo è possibile, che questo è necessario. Ne ha bisogno la Chiesa e il mondo! È la consegna che viene specialmente al laicato dal rito odierno, dall'Anno Santo! Ecco il perché della nostra grande gioia: ch'essa rimanga viva in noi, faccia seguire opere fruttuose, e possa zampillare fino alla vita eterna, nell'incontro a faccia a faccia con Dio, nella luce dei Santi.

Nous saluons dans le bienheureux Giuseppe Moscati le modèle de tous les professeurs chargés de la formation scientifique de la jeunesse. Que les lieux consacrés à la recherche soient aussi des écoles d'une vie supérieure, d'élévation spirituelle dans lesquelles se trouve, à l'exemple de celui que nous célébrons, l'union du savoir rigoureux, du sens moral le plus délicat, de cet amour de Dieu, enfin, qui s'épanouit dans l'amour du prochain.

The Church renders homage to the role played by a great Catholic doctor, and extols his contribution made in the name of Christian charity. In honouring the dedication of Giuseppe Moscati, the Church also shows the relevance of his apostolate for al1 self-sacrificing men and women in the medica1 field. May his example bring joy and courage to many for years to come.

La figura del Venerable Giuseppe Moscati aparece en toda su grandeza cuando la consideramos en su relación para con los pobres. Fueron multitud los enfermos necesitados que acudían a él y a los que dedicaba con preferencia su competencia profesional y su caridad. En aquellos enfermos pobres el doctor Moscati veía siempre a Cristo y por El les servía con dedicación ejemplar. Por ello esta figura de médico cristiano resulta para nuestro tiempo tan atractiva e iluminante.

Unser neuer seliger war ein Mann des Gebetes. Er betete immer (Cfr. Luc. 18, 1). Giuseppe Moscati hatte aber auch eine glühende Andacht zur heiligen Eucharistie. Sie war die Sonne seines Lebens. Aus dieser Gnadenquelle schöpfte er die Kraft für seine heroische Liebe zu Gott und seinen selbstlosen Dienst an den Mitmenschen.

Copyright © Dicastero per la Comunicazione - Libreria Editrice Vaticana

SOURCE : https://www.vatican.va/content/paul-vi/it/homilies/1975/documents/hf_p-vi_hom_19751116.html

Reliquia Maggiore di San Giuseppe Moscati, metatarso del piede destro, custodita all'interno della Chiesa del Gesù Nuovo di Napoli


SOLENNNE RITO DI CANONIZZAZIONE DEL BEATO GIUSEPPE MOSCATI

OMELIA DI GIOVANNI PAOLO II

Piazza San Pietro - Domenica, 25 ottobre 1987

1. “Venite, benedetti del Padre mio” (Mt 25, 34). Oggi ultima domenica collegata col Sinodo dei vescovi, parla a noi Cristo, rivolgendoci questo medesimo invito. Parla il Figlio Eterno, al quale il Padre ha dato “ogni giudizio”.

Di fatto, le suddette parole sono tratte dalla pagina evangelica sul giudizio finale, a cui tutti saremo convocati alla fine dei tempi: “E saranno riunite (davanti al Figlio dell’uomo) tutte le genti, ed egli separerà gli uni dagli altri, come il pastore separa le pecore dai capri” (Mt 25, 32).

Il brano evangelico, che è stato oggi proclamato, abbraccia soltanto la prima parte della descrizione del giudizio. Essa parla insieme del definitivo compimento della vocazione dell’uomo in Dio e della piena realizzazione del senso della vita umana: “Venite, benedetti del Padre mio, ricevete in eredità il regno preparato per voi fin dalla fondazione del mondo”! (Mt 25, 34).

Nell’ultima domenica del Sinodo, il cui tema è la vocazione e missione dei laici nella Chiesa, questa desidera ripetere - quasi dal cuore stesso della liturgia odierna - all’intero popolo di Dio, e in particolare ai nostri fratelli e sorelle laici, questo invito: “Ricevete il regno” (cf. Mt 25, 34).

2. Questo invito è, in pari tempo, una chiamata alla santità. Che cos’è la santità? La santità è unione dell’uomo con Dio nella potenza del mistero pasquale di Cristo. Nella potenza dello Spirito di Verità e d’Amore. Proprio di ciò parla il Vangelo di oggi. L’amore ha la forza di unire l’uomo a Dio. E questo amore definitivo matura attraverso le molteplici opere di carità che l’uomo compie nel corso della sua vita: “Mi avete dato da mangiare . . . mi avete dato da bere . . . mi avete ospitato . . . mi avete vestito . . . mi avete visitato . . . siete venuti a trovarmi” (Mt 25, 35-36).

Quando? Come?

“In verità vi dico: ogni volta che avete fatto queste cose a uno solo di questi miei fratelli più piccoli, l’avete fatto a me” (Mt 25, 40). In questa domanda: “quando . . . come?”, noi avvertiamo come un senso di sorpresa. Nella risposta di Cristo c’è la rivelazione dell’ammirabile misura dell’amore. L’Amore ha sempre e dappertutto la possibilità di raggiungere Gesù Cristo in persona. Esso ha la capacità sempre e dappertutto di unire l’uomo col cuore stesso di Dio. E in questo cuore, come in un perenne fuoco, l’amore “umano” - l’amore a misura delle quotidiane opere dell’uomo - supera se stesso. Partecipa di colui che solo è in pienezza l’Amore.

3. Le note parole dell’Apostolo tratte dalla Lettera ai Corinzi - a quel capitolo 13 che è conosciuto come “inno alla carità” - sono in un certo senso un commento alle parole di Cristo nell’odierno Vangelo.

L’Apostolo prima “descrive”, nei suoi tratti essenziali, l’amore che nasce nel cuore dell’uomo e matura fino alla sua piena dimensione: quella propria di Dio.

Egli dunque scrive: “La carità è paziente, è benigna la carità; non è invidiosa la carità, non si vanta, non si gonfia, non manca di rispetto, non cerca il suo interesse, non si adira, non tiene conto del male ricevuto, non gode dell’ingiustizia, ma si compiace della verità. Tutto copre, tutto crede, tutto spera, tutto sopporta” (1 Cor 13, 4-7).

E poi San Paolo insegna che proprio questo amore “non avrà mai fine” (1Cor 13,8). Esso cammina con ciascuno di noi fino al cospetto del Dio Vivente, quando ci sarà dato vederlo “a faccia a faccia” (1 Cor 13, 12). L’amore ci permetterà di ritrovare noi stessi dinanzi all’infinita maestà di Dio che è santità perché è amore. Solo l’amore ci permetterà di guardare “in faccia” a colui che “è l’amore” (1 Gv 4, 8)

4. Oggi la Chiesa ci invita alla mensa della parola di Dio, per rileggere, alla sua luce, la più grande e definitiva vocazione di ciascuno di noi. In particolare di ciascuno e ciascuna di voi, cari fratelli e sorelle, che nel corso dei giorni e delle settimane passati siete stati in un certo senso protagonisti del grande lavoro del Sinodo.

La Chiesa pone dinanzi ai vostri occhi la figura di un Uomo, che elevato alla gloria degli altari in questa solenne canonizzazione, dice a tutti i laici nella Chiesa:

“Considerate . . . la vostra vocazione!” (1 Cor 1, 26).

L’uomo che da oggi invocheremo come santo della Chiesa universale, si presenta a noi come un’attuazione concreta dell’ideale del cristiano laico.

Giuseppe Moscati, medico primario ospedaliero, insigne ricercatore, docente universitario di fisiologia umana e di chimica fisiologica, visse i suoi molteplici compiti con tutto l’impegno e la serietà che l’esercizio di queste delicate professioni laicali richiede.

Da questo punto di vista il Moscati costituisce un esempio non soltanto da ammirare, ma da imitare, soprattutto da parte degli operatori sanitari: medici, infermieri e infermiere, volontari, e quanti, direttamente a indirettamente, sono impegnati nell’assistenza agli infermi e nel vastissimo mondo della sanità e della salute. Egli si pone come esempio anche per chi non condivide la sua fede.

5. Tuttavia fu proprio questa fede a conferire al suo impegno dimensioni e qualità nuove, quelle tipiche del laico autenticamente cristiano. Grazie ad esse gli aspetti professionali, nella sua vita, si integravano armoniosamente fra loro, si sostenevano l’un l’altro, per essere vissuti come una risposta a una vocazione, e quindi come una collaborazione al piano creatore e redentivo di Dio.

Per indole e vocazione il Moscati fu innanzitutto e soprattutto il medico che cura: il rispondere alle necessità degli uomini e alle loro sofferenze, fu per lui un bisogno imperioso e imprescindibile. Il dolore di chi è malato giungeva a lui come il grido di un fratello a cui un altro fratello, il medico, doveva accorrere con l’ardore dell’amore. Il movente della sua attività come medico non fu dunque il solo dovere professionale, ma la consapevolezza di essere stato posto da Dio nel mondo per operare secondo i suoi piani, per apportare quindi, con amore, il sollievo che la scienza medica offre nel lenire il dolore e ridare la salute.

6. Memore delle parole del Signore: “Ero malato e mi avete visitato” (Mt 25, 36), il Moscati vedeva Cristo stesso nel malato, che, nella sua debolezza, nella sua miseria, nella sua fragilità e insicurezza, a lui si rivolgeva invocando aiuto; vedeva chi gli stava innanzi come una persona, un essere in cui c’era un corpo bisognoso di cura, ma anche un essere in cui albergava uno spirito pur esso bisognoso di aiuto e di conforto.

“Ricordatevi - egli scriveva a un giovane dottore, suo alunno - che non solo del corpo vi dovete occupare, ma delle anime con il consiglio, e scendendo allo spirito, anziché con le fredde prescrizioni da inviare al farmacista”.

Infatti - sono ancora parole sue - “il medico si trova tanto spesso al cospetto di anime che stanno lì lì per capitolare e far ritorno ai principi ereditari degli avi, stanno lì ansiose di trovare un conforto, assillate dal dolore. Beato quel medico che sa comprendere il mistero di questi cuori e infiammarli di nuovo. Beati noi medici, tanto spesso incapaci ad allontanare una malattia, beati noi se ci ricordiamo che oltre i corpi abbiamo di fronte delle anime immortali, per le quali urge il precetto evangelico di amarle come noi stessi”.

Per questo, il calore umano con cui il Moscati visitava premurosamente i malati, specie i più poveri e abbandonati, avvicinandoli in ospedale e nelle loro stesse abitazioni, era tale che la gente lo cercava; il suo tratto era ricco di quella bontà rispettosa e delicata, che Gesù Cristo diffondeva intorno a sé quando andava per le strade della Palestina facendo del bene e sanando tutti (cf. At 10, 38). Fu quindi anticipatore e protagonista di quella umanizzazione della medicina, avvertita oggi come condizione necessaria per una rinnovata attenzione e assistenza a chi soffre.

7. Nel costante rapporto con Dio, il Moscati trovava la luce per meglio comprendere e diagnosticare le malattie e il calore per poter essere vicino a coloro che, soffrendo, attendevano dal medico chi li servisse con partecipazione sincera.

Da questo profondo e costante riferimento a Dio, egli traeva la forza che lo sosteneva e che gli permetteva di vivere con integra onestà e assoluta rettitudine nel proprio delicato e complesso ambiente, senza addivenire ad alcuna forma di compromesso. Egli era il maestro, il primario di ospedale che non ambiva a posizioni: se queste gli venivano attribuite, era perché i suoi meriti non potevano essere negati, e quando le occupò, seppe esercitarle con assoluta dirittura e per il bene degli altri.

Uomo integro e cristiano coerente, non esitava a denunziare gli abusi, adoperandosi per demolire prassi e sistemi che andavano a danno della vera professionalità e della scienza, a danno degli infermi come pure degli studenti ai quali sentiva di dover trasmettere il meglio delle proprie cognizioni. Gli studenti sono i medici del domani. Conscio di ciò, il Moscati pensava alla qualità dei futuri medici, prendendo anche pubblicamente posizione affinché non venisse in alcun modo mortificata la loro preparazione e formazione. Preparazione e formazione che seppe incarnare con l’esempio. Anche la morte lo colse, mentre stava visitando una inferma.

Veramente, ogni aspetto della vita di questo laico medico ci appare animato da quella nota che è la più tipica del cristianesimo: l’amore, che Cristo ha lasciato ai suoi seguaci come il suo “comandamento”. Di questa sua personale esperienza del valore centrale del cristianesimo egli ha lasciato numerose tracce nei suoi scritti. Sono parole che a noi, oggi, suonano quasi come un testamento: “Non la scienza, ma la carità ha trasformato il mondo, egli osservava; solo pochissimi uomini sono passati alla storia per la scienza; ma tutti potranno rimanere imperituri, simbolo dell’eternità della vita, in cui la morte non è che una tappa, una metamorfosi per un più alto ascenso, se si dedicheranno al bene”.

8. Come non avvertire in queste parole quasi un’eco della pagina evangelica, che abbiamo oggi ascoltato? “Mi avete dato da mangiare, mi avete dato da bere . . . mi avete ospitato . . . mi avete vestito . . . mi avete visitato . . .”.

Quando? Come?

Auguro a tutti, amati fratelli e sorelle - qui convenuti in Piazza San Pietro o sparsi nelle varie parti del mondo - auguro a tutti che al termine della vostra vita possiate ripetere queste domande . . . e ricevere la stessa risposta di Cristo!

Allora “la tua luce sorgerà come l’aurora (dice il profeta) . . . e la gloria del Signore ti seguirà . . .” (Is 58, 8).

La carità “non avrà mai fine . . .

la più grande è la carità” (1 Cor 13, 8.13).

Amen!

© Copyright 1987 - Libreria Editrice Vaticana

SOURCE : https://www.vatican.va/content/john-paul-ii/it/homilies/1987/documents/hf_jp-ii_hom_19871025_canonizzaz-moscati.html

Il camice ed alcune fotografie di Giuseppe Moscati - Sale di Giuseppe Moscati (Chiesa del Gesù Nuovo, Napoli)


Giuseppe Moscati

Nascita: 

1880, Benevento

Morte: 

1927, Napoli

Medico e scienziato italiano. Laico, canonizzato nel 1987, festa liturgica 16 Novembre. Settimo di nove figli di Francesco, magistrato, e di Rosa De Luca, trasferitisi ad Ancona, poi stabilitisi definitivamente a Napoli, Giuseppe vive in un ambiente familiare unito, attento alla crescita umana dei sette figli viventi. Nel 1897, dopo gli studi classici, Giuseppe sceglie la Facoltà di Medicina, forse indottovi anche dal precoce, diretto contatto con la sofferenza umana: nel 1893, dopo una caduta da cavallo, il fratello Alberto, tenente d'artiglieria a Torino, torna a casa inguaribilmente menomato e morirà nel 1904; Giuseppe si prodiga particolarmente per alleviarne le sofferenze fisiche e morali. Sorretto da pratica e conforti religiosi, egli pone già la vita eucaristica e la dedizione alle miserie altrui a pilastro della sua vita di uomo, poi di medico e scienziato. Nel 1897 il padre Francesco muore improvvisamente e Giuseppe, appena iniziata l'Università, si stringe alla madre e ai fratelli, proseguendo una vita familiare retta e salda negli affetti, che condividerà fino alla morte. Il percorso di scienziato credente di Moscati si delinea sempre più chiaramente sulla scia di questa formazione che lo rende consapevole di una duplice necessità: sopperire alle esigenze del corpo curandolo nelle sue sofferenze e mitigare le sofferenze dell'anima aiutando i pazienti — nei quali egli vede il Cristo sofferente e lo ama e lo serve in essi — ad affidarsi innanzitutto all'opera salvifica del Medico Divino. Moscati, laureatosi con summa cum laude a soli 23 anni, vincitore, primo assoluto e secondo, in due concorsi banditi dagli Ospedali Riuniti di Napoli, inizia nel 1904 la sua attività di medico. Egli procede con speditezza ma anche tra inevitabili tensioni, soprattutto per gli ostacoli frappostigli da un ambiente universitario e ospedaliero che, a quell'epoca, in larga parte propugnava che la vera scienza fosse inconciliabile col soprannaturale e che la tecnica potesse appagare le vere aspirazioni del cuore umano, allontanando così molti da Dio e la Chiesa. Nel 1911, trentunenne, egli diviene ordinario, riscuotendo l'ammirazione entusiasta del Prof. Vincenzo Cardarelli, medico e scienziato napoletano illustre, che lo sceglie anche come medico curante. Nello stesso anno la Reale Accademia Medico-Chirurgica nomina Moscati Socio Aggregato e il Ministero della Pubblica Istruzione gli conferisce la Libera Docenza in Chimica Fisiologica, incaricandolo di guidare ricerche scientifiche e sperimentali all'Istituto di Chimica Biologica.

A partire dal 1911 insegna senza interruzioni i corsi “Indagini di Laboratorio applicate alla clinica” e “Chimica applicata alla medicina”, espleta supplenze annuali per Chimica Fisiologica e Fisiologia. Nel 1922 consegue la Libera Docenza in Clinica Medica Generale. A titolo privato insegna a laureati e studenti Semeiologia e Casuistica ospedaliera, clinica e anatomo-patologica. All' attività ospedaliera Moscati, divenuto ormai primario, affianca quella di scienziato, docente universitario e medico privato nel suo studio presso l'abitazione di famiglia, in Via Cisterna dell'Olio.

Come scienziato si dedica a studiare l'azione e i vari processi di trasformazione di amidi e glicogeno nell'organismo umano e pubblica in italiano e in lingue straniere. Fra i suoi lavori: Un nouvel appareil pour la détermination du sucre meme en petites quantités (Archives Internat de Physiologie 1906); La salda d'amido iniettata nell'organismo, nota I, effetti sulla coagulazione del sangue, nota II, ritenzione dell'amido e trasformazione in glicogeno, nota III applicazioni in terapia (Atti R. Ac cademia Med. Chir. Napoli n. 2, 1906 ; Uber das Verhalten der in den Organismus eingefuhurten Starkelosung, Ablage rung und Umwandlung in Glykogen (Coppe-Seyler's Zeitschrift fur Physi ologische Chemie, B 50, H, n. 3, 1906). Altri studi si susseguiranno fino al 1910, attinenti per lo più al glicogeno ed argomenti collegati. Testimonierà poi il prof. Quagliariello, Docente di Chimica Fisiologica e poi Magnifico Rettore dell'Università di Napoli: “La produzione scientifica di Moscati è tale che qualunque ricercatore se ne onorerebbe”. Avendo dimostrato che l'amido accelera la coagulazione del sangue, Moscati lo applica, con le dovute precauzioni, nella terapia umana, ottenendo risultati assai soddisfacenti.

Lo studio pomeridiano ove esercitava la sua funzione di medico privato era sempre affollatissimo; pazienti di ogni classe sociale si rivolgevano a lui chiamandolo poi anche al loro domicilio fuori Napoli; Moscati stesso sovente, quando si trattava di diseredati dei quartieri più poveri ed abbandonati di Napoli, cercava i bisognosi di cure e, non solo non accettava compensi ma li aiutava, con discrezione, per l'acquisto delle prescrizioni o altro materiale utile. Scrive il già citato prof Quagliariello: “Quanti di questi gesti di generosità egli abbia compiuto è noto soltanto a Dio, perchè qualche volta sono rimasti ignoti anche a coloro che ne trassero beneficio”. Testimonia Filippo Bottazzi che lo conobbe dal 1905: “Profondamente religioso, sincero credente e assiduo praticante non fece mai ostentazione dei propri sentimenti ma non tralasciò mai di curare insieme ai corpi anche e innanzitutto le anime e di avviarle verso quella luce che per singolare Grazia divina a lui sfolgorava, da abissi a noi impenetrabili”.

Giuseppe Moscati, essere umano come chiunque altro, non resta impassibile dinanzi a invidie e interessi ma si sforza di elevarsi a considerazioni superiori. Poco dopo le tensioni della Libera Docenza in Clinica Medica Generale del 1922 , così riflette : “Ama la verità, mostrati qual sei e senza infingimenti e senza paure e senza riguardi e se la verità ti costa la persecuzione, e tu accettala, e se il tormento, e tu sopportalo. E se per la verità dovessi sacrificare te stesso e la tua vita, e tu sii forte nel sacrificio”. Molte lettere a colleghi e amici testimoniano la sua ferma convinzione di medico scienziato credente. Al Dott A. Consoli scrive: “Il progresso sta in una continua critica di quanto apprendemmo. Una sola scienza è incrollabile e incrollata, quella rivelata da Dio, la scienza dell'aldilà”.

Il 12 Aprile 1927 il “medico dei poveri” muore improvvisamente, appena iniziato il lavoro pomeridiano in studio e per i napoletani è subito il “medico santo”. A causa della fama di santità che lo circondava già in vita, solo tre anni dopo la sua morte, il 16 novembre 1930, in seguito all'istanza di varie personalità del clero e del laicato, l'Arcivescovo di Napoli concesse il trasferimento del corpo dal Cimitero alla Chiesa del Gesù Nuovo a Napoli, dove la salma del medico napoletano fu tumulata in una sala dietro l'altare di s. Francesco Saverio.

Il 25 Ottobre 1987, mentre a Roma si svolge l'Assemblea del Sinodo dei Vescovi con argomento “La vocazione dei Laici nella Chiesa e nel mondo”, Giovanni Paolo II canonizza Giuseppe Moscati: come fedele laico aveva svolto la sua missione nella Chiesa e nel mondo, quale scienziato, professore, medico e credente impegnato senza risparmiarsi a lenire le sofferenze e a condurre gli ammalati a Cristo.

Bibliografia:

PAOLO VI, Omelia per la beatificazione di Giuseppe Moscati, Roma, 16 novembre 1975

G. PAPASOGLI, Giuseppe Moscati, il medico santo, Edizioni Paoline, Milano 1991

P. BERGAMINI, Laico cioè cristiano. San Giuseppe Moscati medico, Marietti, Genova 2003

A. JELARDI, G. Moscati e la scuola medica beneventana, Realtà Sannita, Benevento 2004

Sitografia

http://www.vatican.va/news_services/liturgy/saints/ns_lit_doc_19871025_moscati_it.html

profilo redatto da Fausta Ascheri

SOURCE : https://disf.org/autori/giuseppe-moscati

GIUSEPPE Moscati, santo

di Valeria Ribeiro Corossacz - Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 57 (2001)

GIUSEPPE Moscati, santo. - Nacque a Benevento, il 25 luglio 1880, da Francesco e Rosa De Luca.

Il padre, magistrato e presidente del tribunale di Benevento, in gioventù aveva vagheggiato l'idea di abbracciare la vita religiosa.

Nel 1888, in seguito alla nomina del padre a consigliere di corte d'appello, la famiglia si trasferì a Napoli. G., settimo di nove figli, trascorse un'infanzia serena, in un ambiente fortemente religioso, circondato dall'affetto dei genitori; era ricordato dai familiari e dagli amici come un bambino sempre allegro e vivace.

Dopo avere intrapreso i primi studi in famiglia, si iscrisse nell'anno scolastico 1889-90 al r. liceo-ginnasio Vittorio Emanuele II conseguendo nel 1897 la licenza liceale d'onore. Scelse, quindi, di seguire gli studi di medicina, anziché quelli di giurisprudenza ai quali era stato destinato, mosso dalla compassione verso i sofferenti, e con già chiaro l'intento di curare i corpi per salvare le anime. Due mesi dopo il suo ingresso all'Università di Napoli, gli morì improvvisamente il padre.

Presso la facoltà di medicina seguì i corsi di diversi illustri professori, tra cui G. Albini, ordinario di fisiologia sperimentale, G. Paladino, professore di fisiologia generale e istologia, e P. Castellino, docente di clinica medica; gli anni in cui G. compì gli studi universitari furono anni di grande espansione per gli studi di medicina: qui l'ambiente intellettuale era caratterizzato da un diffuso naturalismo scientifico e dal positivismo, in contrasto con le dottrine idealistiche, hegeliane e fichtiane, dominanti nella facoltà di filosofia. G., comunque, non aderì all'indirizzo culturale positivista prevalente nella facoltà medica, rimanendo fermo nella sua fede religiosa.

Il 4 ag. 1903 conseguì la laurea con il massimo dei voti e dignità di stampa, discutendo una tesi sull'urogenesi epatica. Decise, quindi, di intraprendere la pratica ospedaliera: cinque mesi dopo la laurea partecipò al concorso pubblico per coadiutore straordinario indetto dagli ospedali riuniti, vincendolo benché non fosse già medico ospedaliero come gli altri concorrenti. Iniziò dunque la professione di medico nel 1903 nell'ospedale di S. Maria del Popolo, detto degli Incurabili, di cui sarebbe diventato primario nel 1911; nell'ambito di quell'istituzione diresse i reparti di anatomia patologica, dei tubercolotici e, durante la prima guerra mondiale, quelli riservati ai militari. Sin dall'inizio si distinse per il particolare impegno caritativo e la fede cristiana dimostrati nell'esercizio della professione.

La sua totale dedizione è provata dai tanti episodi di cui furono testimoni colleghi e amici. Uno dei più significativi si verificò durante l'eruzione del Vesuvio del 4 apr. 1906; in quell'occasione G. si recò presso l'ospedale di Torre del Greco, dipendenza degli Incurabili, dirigendo le operazioni di evacuazione dei ricoverati e abbandonando l'ospedale solo quando fu certo che le corsie fossero completamente vuote.

Come "miracolosa" fu anche descritta la sua capacità nel leggere i sintomi, diagnosticare la malattia e indicarne la cura e il percorso di guarigione. Un testimone diretto, E. Polichetti, lo ricorda così: "Egli diagnosticava per induzione, a colpo, dopo poche battute, con pochi segni, l'ascesso subfrenico, con un intuito, un acume, una sicurezza che avevano della divinazione, quale solo lui poteva permettersi: era nello stato di grazia: il santo che compiva ogni volta il miracolo, e noi lo ascoltavamo estatici, pendevamo dalle sue labbra".

G. si distingueva, oltre che per l'eccellente preparazione medica, per un'amplissima cultura in materia di letteratura, arte e storia naturale; ma questo interesse per tutte le forme del sapere si accompagnava, in lui, a una visione etico-religiosa legata alla tradizione integralista decisamente avversa alla mondanità e a taluni aspetti della modernità: "Condanna il cinema, il teatro, l'abitudine di andare al caffè, si scaglia contro la frivolezza delle donne napoletane, contro l'immodestia dei loro abiti. Pur non essendo contrario al matrimonio sceglie per sé la castità" (Manganelli, 1997). G. manifestò sempre una profonda devozione religiosa, che si traduceva spesso in larghe elemosine, e una particolare venerazione mariana; osservava scrupolosamente le astinenze e i digiuni, faceva la comunione ogni giorno, ed espresse costantemente una stima particolare per la condizione ecclesiastica.

Nel 1904 era stato colpito da un nuovo lutto familiare, la morte del fratello Alberto. Assistente volontario nel laboratorio di fisiologia fino al 1908, a quella data venne nominato assistente ordinario presso l'istituto di chimica fisiologica e fu nell'ambito di questa branca della scienza che egli orientò la sua ricerca: tra il 1906 e il 1911 tutte le sue pubblicazioni riguardarono le reazioni chimiche del glicogeno e di altre sostanze nell'organismo umano.

Nel 1911 conseguì anche la libera docenza per titoli in chimica fisiologica e ottenne l'incarico di guidare le ricerche scientifiche e sperimentali nell'istituto di chimica biologica. Sempre in quell'anno, durante l'epidemia di colera che aveva colpito duramente Napoli, venne chiamato dall'Ispettorato di sanità pubblica e dall'Ufficio di sanità della prefettura cittadina a occuparsi della profilassi. In quell'occasione presentò una relazione relativa alle opere edilizie necessarie per il risanamento della città, che, almeno in parte, furono eseguite.

Secondo quanto riportato nella bio-agiografia di Papasogli, nel 1914 fece voto di castità ai piedi della Madonna del buon consiglio nella chiesa delle sacramentine; in quell'anno gli era morta anche la madre; la sorella Anna, con cui egli aveva un rapporto molto stretto, venne ad assumere un ruolo centrale nella famiglia. G. trasformò, quindi, una stanza della casa di via Cisterna dell'Olio 10 in studio, dove riceveva i malati che sempre più numerosi ricercavano le sue cure; la professione gli avrebbe permesso proficui guadagni, ma G. fece una scelta diversa.

Consegnava l'intero stipendio alla sorella ed era solito rifiutare, in tutto o in parte, l'onorario che gli si offriva; in particolare non accettava onorario dai poveri e dai sacerdoti. Prima di visitare, era solito consigliare ai malati di confessarsi e di fare la comunione. Secondo Manganelli (1996) "per Moscati, la medicina è soprattutto espediente di conversione, mezzo per giungere all'anima dei pazienti".

Circa la sua attività nell'Università napoletana, nell'anno accademico 1916-17 G. assolse la supplenza nel corso di chimica fisiologica; nel 1917-18 supplì nel corso accelerato di fisiologia per militari; dal 1917 al 1920 ottenne, inoltre, la supplenza nell'insegnamento ufficiale di chimica fisiologica. Nel 1919 fu eletto ordinario di chimica clinica; nel 1922, infine, conseguì la libera docenza in clinica medica.

G. fu anche figura di educatore ascoltato e amato: nella testimonianza degli studenti sono ricordate la concentrazione e l'attenzione con cui osservava il corpo del malato, ed egli è descritto come una persona di indole buona e dolce, a tratti pervasa da una sorta di misticismo che lo avvicinava alla figura di un oracolo.

Negli ultimi anni l'attività ininterrotta e la completa dedizione alla professione di medico e insegnante logorarono la salute di G. e lo portarono a un esaurimento cui tuttavia egli non volle dare importanza.

G. morì a Napoli il 12 apr. 1927.

Nei giorni successivi la sua salma fu oggetto di pellegrinaggio da parte della popolazione e di tutte le autorità cittadine, e ai funerali partecipò un'immensa folla. Già poco tempo dopo la morte s'iniziò a parlare pubblicamente di G. come del medico santo, e la venerazione nei suoi confronti crebbe non solo a Napoli, ma in tutta Italia.

Il 16 nov. 1930 i resti di G. furono traslati nella chiesa del Gesù Nuovo, accompagnati da un lungo corteo. Nel 1975 fu beatificato da Paolo VI e, il 25 ott. 1987, canonizzato da Giovanni Paolo II.

Secondo Manganelli (1996) nella compresenza in lui di un fervore religioso particolare nella professione della fede cattolica e di una preparazione medico-scientifica di alto livello vanno individuate le ragioni non solo dell'ampia e diffusa devozione per G. di malati e fedeli, ma anche del processo che lo portò alla canonizzazione: "attraverso questo scienziato di fama, la prospettiva ecclesiale sembrerebbe individuare un ambito significativo per mediare un aspetto delle complesse relazioni tra Chiesa e secolo: quello con il sapere medico e attraverso questo con la scienza in sé".

Fonti e Bibl.: E. Polichetti, G. M. e la malattia mortale di Enrico Caruso, in La Riforma medica, LXX (1956), 17, p. 488; G. Papasogli, Il prof. G. M., Roma 1958; F. D'Onofrio, G. M., medico, docente, santo, Napoli 1995; S. Manganelli, Un caso di santità contemporanea. Impostazione di una ricerca tra antropologia e storia, in Santità, culti, agiografia. Temi e prospettive. Atti del Convegno di studio dell'Associazione italiana per lo studio della santità, dei culti e dell'agiografia, Roma… 1996, a cura di S. Boesch Gajano, Roma 1996, pp. 377 ss.; Id., Un santo medico nella Napoli contemporanea. Alcune osservazioni sul caso di G. M., in Cristianesimo nella storia. Ricerche storiche esegetiche teologiche, XVIII (1997), pp. 646 ss.; Bibliotheca sanctorum, IX, s.v. Moscati, Giuseppe; Dict. d'hist. et de géogr. ecclésiastiques, XXVIII, coll. 220 s.

SOURCE : https://www.treccani.it/enciclopedia/santo-giuseppe-moscati_(Dizionario-Biografico)/

Santo Yoseph Moscati

Dokter para orang miskin

Diterbitkan :

06 Agustus 2013

Diperbaharui :

04 April 2016

Kematian saudara laki-lakinya meninggalkan kesan mendalam dalam diri Yoseph. Ia bertanya pada Yesus dalam Ekaristi dan pada Bunda Maria, mengapa itu harus terjadi. Yoseph jadi bertanya-tanya dalam doa; apakah yang harus ia lakukan dalam hidupnya..?  Dalam terang Roh Kudus ia kemudian menyadari bahwa hidup ini hanya sebuah perziarahan menuju kehidupan kekal. Tergantung pada kita bagaimana cara kita menjalaninya selama kita masih dalam perjalanan ziarah. Yoseph memutuskan bahwa ia ingin hidupnya berguna bagi Tuhan dan sesama. Ia ingin menolong orang lain dengan membantu menyembuhkan penyakit yang mereka derita. Ia ingin menjadi seorang dokter.

Yoseph kemudian masuk sekolah kedokteran dan belajar dengan sungguh-sungguh. Ia menamatkan studinya pada usia dua puluh tiga tahun. Tugas pertamanya sebagai seorang dokter adalah melayani di sebuah rumah sakit di Naples. Lalu ia juga buka praktek sendiri. Semua pasien selalu disambut, tanpa peduli apakah mereka sanggup membayar atau tidak. dr.Yoseph akan menuliskan resep bagi para pasiennya yang miskin, lalu membayar biaya obat-obatan dari kantong pribadinya. Setiap hari terasa berat dan melelahkan, tetapi Dr. Moscati senantiasa lemah lembut dan penuh belas kasihan. Ia berusaha mendengarkan para pasiennya dengan penuh perhatian. Ia menghibur serta berdoa bagi mereka.

Dr. Moscati bukan hanya seorang dokter, ia juga seorang kudus. Setiap pagi ia memulai harinya dengan mengikuti Misa dan selalu menyempatkan diri untuk berdoa. Kemudian ia akan mengunjungi para pasiennya yang miskin di kampung-kampung kumuh Naples. Dari sana, ia akan pergi ke rumah sakit dan memulai aktivitasnya. Selama dua puluh empat tahun, Yoseph bekerja dan berdoa bagi para pasiennya. Ia mencurahkan segenap tenaganya bagi panggilan hidupnya.

Setiap kali ia menulis resep atau memberikan obat, dr.Yoseph selalu berpesan :

"Saya hanya berusaha. Yang dapat menyembuhkanmu hanyalah Yesus. Berdoalah selalu kepada-NYA karena Dialah sumber segala penyembuhan...."

Rakyat Naples sangat mencintai dokter rendah hati, lemah lembut dan penuh kasih ini. Bahkan ketika ia masih hidup, penduduk Naples sudah menyebutnya sebagai "Ill Santo" (seorang yang Kudus).

Suatu siang pada tanggal 12 April 1927, Dr. Moscati merasa tidak enak badan, jadi ia pergi ke kantornya dan beristirahat sejenak di kursinya. Di sanalah ia terserang stroke dan meninggal dunia. Usianya empat puluh tujuh tahun.

Banyak mujizat kemudian terjadi dengan perantaraannya. Akhirnya setelah melalui serangkaian penyelidikan atas mujizat-mujizat yang terjadi selama hampir 60 tahun; dr.Yoseph Moscati lalu dinyatakan kudus oleh Paus Yohanes Paulus II pada tanggal 25 Oktober 1987.

SOURCE : https://katakombe.org/para-kudus/item/yoseph-moscati.html


"Giuseppe Moscati (1880-1927)"

Pod koniec października 1987 roku kończył się w Rzymie Synod Generalny Biskupów, na którym przez prawie dwa miesiące dyskutowano na temat "powołania i misji osób świeckich w Kościele i w świecie".

Problem żywo dyskutowano także poza Synodem i nie brakowało twardych polemik prowadzących do ujawnienia się w sposób wyrazisty i palący kwestii "tożsamości chrześcijańskiej": co oznacza być chrześcijaninem, bez jakiegoś szczególnego określenia, w miejscu, gdzie żyją i działają pozostali ludzie?

Zanim biskupi wyjechali z Rzymu - chociaż nie było jeszcze podsumowania - Papież postanowił, w sposób pośredni, ale bogaty w znaczenie, zainterweniować, dając za przykład postać i działalność pewnego chrześcijanina, dokładniej - człowieka świeckiego.

Na wstępie uroczystości kanonizacyjnej powiedział tak:

"Człowiek, którego dzisiaj ogłosimy Świętym Kościoła powszechnego, jawi się nam jako konkretne spełnienie ideału chrześcijanina świeckiego. Giuseppe Moscati - lekarz, ordynator oddziału szpitalnego, wybitny naukowiec, docent uniwersytetu w dziedzinie fizjologii człowieka i chemii fizjologicznej..."

Trzeba powiedzieć prawdę, że niewielu znało Moscatiego. Większość biskupów i wiernych poprzestawała na przyjęciu końcowych wyników nauki soborowej, mówiącej, że również ludzie świeccy powołani są do świętości i mogą realizować ją w świecie, poprzez wypełnianie swojej świeckiej profesji.

Niektórzy wiedzieli nieco więcej i byli w stanie wygłaszać długie kazania na temat szczególnych cnót tego nowego świętego, przede wszystkim szczególnie dziś cenionych: miłości do biednych, całkowitej bezinteresowności, ewangelicznej prawości, ofiary z siebie samego...

Jednak niewielu - także spośród znawców - było w stanie porównać w sposób nieumniejszający i bez uczucia dysonansu swoje wyobrażenia z koncepcją "świeckości", jaką realizował i bronił w swoim życiu Moscati.

Przedstawmy w sposób jasny: z punktu widzenia wyobrażenia na temat osoby "świeckiej", Moscati postępował w sposób dokładnie przeciwny względem tego, czego uczyli ci, którzy trudzili się opisywaniem granic, w jakich winna pozostać taka osoba. Moscati nie miał ograniczeń, nie uznawał autorytetów.

Katoliccy intelektualiści bardzo lubią nieprecyzyjną formułę, która uczy "dzielenia dla zjednoczenia". Inni sugerują bardziej trafnie "dzielenie (raczej) w jedności". Wszyscy oni usiłują powiedzieć, że trzeba umieć łączyć z roztropnością to, co należy do wiary, z tym, co należy do nauki; to, co należy do "Kościoła", z tym, co należy do "świata"; to, do czego jesteśmy zobowiązani jako chrześcijanie, z tym, co jest naszą profesją.

Bynajmniej, nie mamy zamiaru utrzymywać, że problemy te nie są prawdziwe i ważne.

Po prostu mówimy, że jeśli Moscati miał charyzmat i miał do spełnienia w Kościele pewne zadanie, które charakteryzowało się dużą i niewiarygodną spójnością na różnych polach (przed i ponad wszelkimi możliwymi podziałami), to nikt w dzisiejszych czasach nie byłby w stanie naśladować go w sposobie, w jaki umiał powiązać naukę z wiarą, profesję ludzką z chrześcijańską, dbałość o swoje ciało z dbałością o duszę. Co więcej, te aspekty jego życia opowiada się z zakłopotaniem; są one przez biografów umniejszane. W sumie, umieszczanie przykładu Moscatiego w aktualnej debacie o świeckich, przedstawia się jako działalność "rozbijacką" i nie pozbawioną humoru.

Ale zacznijmy od tego, co jest najbardziej oczywiste: potwierdzenie powszechnego powołania chrześcijan do świętości; wszyscy mogą stać się świętymi. Wiedzą to już wszyscy katolicy, a księża nie omieszkają podkreślać tego faktu w swoich kazaniach, jednak wielu świeckich pozostaje w przekonaniu, że świętość jest faktycznie nieosiągalna, a zadaniem jej jest powolne niszczenie w człowieku grzesznego porządku życiowego i narzucenie swojego. Oczywiście, osoba świecka, która przynajmniej trochę kocha Jezusa Chrystusa i Jego Kościół, nie może nie odczuć w sobie tęsknoty za świętością, jednak wątpię, czy będzie owa świętość możliwa u osoby, która żyje w świecie pomiędzy sprzecznościami - jest to prawie niemożliwe.

Uparcie myśli się, że jeśli jakiś świecki jest w stanie stać się świętym, to dzieje się tak, ponieważ zdołał on żyć na "obrzeżach świata", nie zajmując się tysiącem problemów swojej egzystencji, chroniąc się przed zbytnim szkodliwym wpływem otoczenia.

Uparcie myśli się, na przykład, że mógłby stać się świętym jakiś pielęgniarz, jeśli poświęci się na sposób "misyjny" i z niestrudzonym miłosierdziem służbie swoim chorym, jeśli przyjmie cierpienia zadawane mu przez kolegów i samych chorych, jeśli jest w stanie utrzymać w sobie czyste i dobre serce w obliczu kąśliwych uwag otoczenia oraz codziennego zmęczenia.

Ale jak może stać się świętym jakiś "ordynator" (posiadający władzę), kierownik katedry uniwersyteckiej, ze wszystkimi swoimi kongresami, przewodnictwem w konkursach, chmarą studentów i troską o publikacje, wspaniały diagnosta rozchwytywany na konsultacje we Włoszech i za granicą. W tym wypadku budzi się conajmniej zdziwienie, jak mógł tego dokonać i czy jest możliwe naśladowanie go.

Odczytując życie Moscatiego, przyciąga naszą uwagę wielka cnota moralności, jaką się cechował. Najwcześniejsze wydanie opisu życia posiada wstęp, w którym napisano:

"Moscati jest osobą świecką, która mówi do nas przede wszystkim nie słowami, a poprzez świadectwo codziennego życia. Daje nam zaproszenie do spójności z wykonywaną przez nas pracą, w której - jeśli nie chcemy umniejszenia naszego powołania - możemy stać się zobojętniali."

Słowa te ukazują bez wątpienia prosty i bezpośredni sposób zbliżenia się do świętości (i faktycznie, życiorysy stale to podkreślają); trzeba uczyć się od "świętego" zgodności tego, co robił zawodowo, z jego życiem. Ale takie na pozór łatwe zadanie, w rzeczywistości jest skazane na pozostanie jałowym, jak to dzieje się ze wszystkimi nakazami moralizatorskimi, których nie jesteśmy w stanie wyrazić słowami, a które każdy święty powinien wypełnić. To, co jest ważne, to raczej pytanie: co czyni możliwym naśladowanie?

Święty nie jest bohaterem, proponowanym masie pokornych, nakazującym im zdobycie się na odwagę i zaryzykowanie naśladownictwa, mając nadzieję, że przynajmniej ktoś zdecyduje się (ktoś, bo reszta pozostanie daleko). Święty jest darem Boga, który oświeca świat ludzi przeciętnych, ale właśnie to pozwala zrozumieć, gdzie są opory przed przyjęciem łaski, gdzie znajduje się punkt, w którym człowiek - jakikolwiek człowiek - powinien zacząć "ustępować", żeby pozwolić "podźwignąć się".

Święty jest "użytecznym" wzorem proponowanym wszystkim do natychmiastowego zastosowania (także temu, kto nie ma ani krzty siły, żeby go naśladować), ponieważ jest rodzajem światła, które oświeca z wysoka i opada jak deszcz na całą rzeczywistość, także wtedy, gdy jest ona poniżona i brudna. To oświecenie samo z siebie już jest oczyszczeniem, już jest początkiem uświęcenia.

Oczywiście, wymaganie zaangażowania się i wewnętrznej prawości powinno wypływać prawie w sposób naturalny z tego światła, które padając z wysoka, ma również siłę poruszenia serca i zapładniania nawet najbardziej suchej ziemi.

To, co jest najważniejsze w przypadku Moscatiego, z powodu czego (jak już powiedzieliśmy) przykład cnót moralnych - altruizmu, bezinteresowności, ubóstwa, powagi zawodowej i innych - jest rzeczywiście wtórny względem najtrudniejszego do zaakceptowania przykładu: dokładnie jego sposobu rozumienia tożsamości chrześcijańskiej, ofiarowującego w sposób zjednoczony i integralny aspekty naturalne i nadnaturalne swojego powołania i swojego posłannictwa.

Nie możemy ukrywać faktu, że dokumenty świadczą ponad wszelką wątpliwość: miał on w swojej "laickości" koncepcję i jej realizację w praktyce, co dziś chce odrzucić większa część chrześcijan, którzy dyskutują i piszą o tym problemie. Dzieje się tak nie bez powodu: wystarczy, że nie staniemy się zdolni spostrzec w świętości Moscatiego pewnego rodzaju życiowej teologii: dokładnie słów, które na ten temat chce nam powiedzieć Bóg, uprzedzający faktami wszystkie nasze mądre dyskusje i rozważania.

Zwykle, kiedy Bóg posyła na świat swoje "żywe słowa", nie czyni tego bez pewnego humoru, ponieważ spodobało się Jemu - jak mówi św. Paweł - zniszczyć mądrość uczonych, unicestwić inteligencję inteligentnych, pokazać bezsens mądrości tego świata.

Ta mądrość, de facto, może być "światowa", nawet jeżeli posługują się nią znani teologowie albo święci intelektualiści.

Jan Paweł II, kanonizując Moscatiego, nie powiedział osobom świeckim, żeby na pierwszym miejscu uczyli się jego cnoty moralnej, lecz aby uczyli się przemyślenia własnego powołania: "Kościół stawiając nam przed oczami postać Jednego wyniesionego do chwały ołtarzy... mówi wszystkim świeckim: 'rozważcie wasze powołanie!'".

My również, chociaż rozpoczniemy przedstawianie przykładów moralnych, które pozostawił nam ten święty, uczynimy to, pamiętając stale, że jego pełna cnoty postawa jest jak uwagi zapisane w dowodzie osobistym: potrzebne są do jego rozpoznania, lecz nie są jego tożsamością. Tożsamość wypływa raczej z oblicza jego osobowości, z serca, w którym wyraża się sposób przyjmowania stosunku lekarz-chory jako jedności w wymiarze chrześcijańskiego odkupienia.

Giuseppe Moscati urodził się w 1880 roku w Benewento. Miał dopiero jeden rok, kiedy ojciec, urzędnik sądowy, został przeniesiony do Ankony a następnie (gdy Giuseppe miał zaledwie 4 lata) do Sądu Apelacyjnego w Neapolu.

Neapol stał się jego miastem, tam otrzymał pierwszą Komunię, zapisał się do gimnazjum, zdał maturę i w 1903 roku ukończył medycynę.

Dzieciństwo i młodość spędził zupełnie normalnie, w prawdziwie chrześcijańskiej rodzinie, w której nie brakowało przygód: krótko po tym, jak Giuseppe zapisał się na uniwersytet, nagle umiera ojciec; kilka lat później, jako następstwo długiej choroby, umiera, mający dopiero 32 lata, brat. Kariera lekarska trwała 24 lata. Umiera w roku 1927 mając zaledwie czterdzieści siedem lat.

W roku 1903 zwycięża w konkursie na starszego asystenta Szpitala Zjednoczenia w Neapolu. Podczas wybuchu Wezuwiusza została mu powierzona odpowiedzialność za szpital Torre del Greco, do którego, ryzykując własnym życiem, przeniósł chorych.

W 1908 roku jest asystentem w Instytucie Kliniki Fizjologii.

W 1911 zostaje zastępcą ordynatora w Szpitalu Zjednoczenia, zwyciężając w konkursie, w którym, ponieważ był on oczekiwany od trzydziestu lat, brali udział najbardziej wykształceni lekarze i docenci z południa. Moscati był najmłodszy i zwyciężył pokonując dwu przyszłych dyrektorów kliniki uniwersyteckiej. Został mianowany członkiem senatu Akademii Medycznej. W tym samym roku otrzymuje docenturę z chemii fizjologicznej i przez ponad dwanaście lat zajmuje się w szpitalu dydaktyką.

W 1919 roku dostaje nominację na ordynatora III Sali Nieuleczalnie Chorych.

W 1922 roku powołana przez Ministra Oświaty specjalna komisja nadaje mu tytuł docenta nauk ogólnoklinicznych.

W 1923 roku zostaje wydelegowany jako przedstawiciel państwa włoskiego na Międzynarodowy Kongres Fizjologii w Edynburgu.

Chcieliśmy przytoczyć pokrótce przebieg jego kariery zawodowej żeby umożliwić zapoznanie się - poprzez przedstawienie dat, tytułów i specjalizacji - z życiem gęsto i rozumnie wypełnionym osiągnięciami, o których, nawet w innej formie i ukierunkowaniu, śni niejeden student medycyny. Dodajmy jedynie, że - gdyby Moscati tylko chciał - Wydział Medyczny w Neapolu był gotów ofiarować mu katedrę w Klinice Fizjologii.

W podobny sposób możemy przedstawić wykaz tytułów jego publikacji naukowych: od tematu pracy dyplomowej, ocenianej jako godnej opublikowania, która nosiła tytuł "Urogeneza wątrobowa", do ostatnich dwóch artykułów napisanych dla Riforma Medica (czasopisma, którego był redaktorem wydań w językach: angielskim, niemieckim, francuskim i hiszpańskim): pierwszego noszącego tytuł: "O tak zwanym antagonizmie pomiędzy nadnerczami i trzustką", drugiego: "Drogi limfatyczne z jelit do płuc".

W czym jednak wyrażała się u Moscatiego, który był w stanie przejść tak błyskotliwie i szybko karierę zawodową, dojrzałość szczególnej świętości?

Musimy przede wszystkim pomyśleć o czasach , w których żył. Dobrze opisuje to jeden z jego biografów:

"Postać Moscatiego winna być zobrazowana w klimacie kultury zdominowanej przez pozytywizm, który rozszerzył się w ostatnich latach dziewiętnastego i pierwszych dwudziestego wieku. Należał on do grupy osób świeckich, które pomimo panujących wówczas tendencji, wniosły zdecydowany wkład w odkrycie w świecie żywotności i wiecznej młodości Kościoła."

Dokument będący wprowadzeniem do procesu beatyfikacyjnego (podczas którego zostały zebrane wszystkie dotyczące go świadectwa), rozpoczyna się interesującą uwagą, przede wszystkim dlatego, że odnosi się do roku 1944, bezpośrednio po wojnie:

"Sługa Boży żył w tym czasie, w którym z powodu laicyzmu, jak się powszechnie mówi, masa ludzi została oderwana od Kościoła, wiarę oddzielono i postawiono w opozycji do nauki, działalność zawodowa w wymiarze wiary chrześcijańskiej została oddzielona od sztuk wyzwolonych i zajęć cywilnych oraz została zamknięta w niewidzialnych granicach sumienia. Przeciw takiemu bardzo zgubnemu laicyzmowi Opatrzność Boska wzbudziła wspaniałe osoby świeckie, które ubogacone duchem apostolskim, w różny sposób mogły praktykować i wspomagać stan kapłański, znakomitych doktorów, którzy na sobie samych pokazywali zadziwiające zjednoczenie wiary i nauki, znakomitych mieszczan, którzy we własnej działalności zawodowej wyrażali względem każdego, w sposób otwarty, wiarę, celowali pomiędzy wszystkimi uczciwością i byli największym pożytkiem dla społeczeństwa."

Meritum tego opisu, które następni biografowie niesłusznie pomijali, jest dobre uwypuklenie istotnego elementu świadectwa Moscatiego, którego usiłowano, niezgodnie z prawdą historyczną, przedstawić wyłącznie jako "świętego lekarza" z powodu jego bezinteresownej postawy, jego skromności, jego powściągliwości albo jego darmowej posługi na rzecz biednych.

Oczywiście, te aspekty także były wspaniałe i poruszające i nie zostaną pominięte, ale zatrzymanie się jedynie na nich prowadzi do ryzyka widzenia i pokochania kolorytu i formy kwiatu bez zajęciem się korzeniami, które go odżywiają.

Zacznijmy więc od tych bardziej fascynujących wspomnień.

Wspaniale jawił się Moscati pomiędzy kolegami, jako człowiek zupełnie nie przywiązujący wagi do pieniędzy. Oto znamienne świadectwo pewnego lekarza, który często obserwował go w czasie wykonywania obowiązków zawodowych:

"On, który lubił widzieć w chorych bolesną postać Chrystusa, nie chciał przyjmować pieniędzy i każdą ofertę w widoczny sposób boleśnie przeżywał.

Jeśli badał osoby bogate i dobrze sytuowane, oczywiście przyjmował należną zapłatę, ale jego niepokój - przed samym sobą i przed Bogiem - budziła obawa, by nigdy nie stać się wyzyskiwaczem."

Oto jeden z listów adresowanych do żony pewnego pacjenta:

"Szanowna Pani, zwracam część honorarium, ponieważ wydaje mi się, że dała mi Pani za dużo. Oczywiście, od innych, którzy byliby rekinami, wziąłbym więcej, ale od ludzi pracy, nie. Mam nadzieję, że Bóg da radość wyzdrowienia Pani mężowi. Proszę uważać, żeby nie oddalał się od Boga i uczęszczał do źródła zdrowia (Komunii Świętej). Pozdrawiam Panią. G. Moscati".

Pewnego razu był kilkakrotnie proszony do piętnastoletniego chorego chłopca. Zajmował się nim, aż ten zupełnie wyzdrowiał. Kiedy zakończył kurację, otrzymał kopertę z honorarium; otworzył ją po przyjściu do domu i wówczas spostrzegł, że jest w niej - znaczna wówczas sumę - tysiąc lirów. Widziano go, jak szybko zawrócił, wbiegł po schodach i trzymając nerwowo kopertę rzekł te słowa:

"Albo jesteście głupcami albo uważacie mnie za złodzieja".

Rodzice myśleli, że znakomity profesor jest niezadowolony z powodu zbyt małej zapłaty i zakłopotany ojciec chłopca wyjął następny banknot tysiąclirowy. Ale profesor nie tylko zdenerwowany odrzucił tą nową ofertę, lecz otworzywszy portfel, zwrócił osiemset lirów dodając, że dwieście aż nadto wystarczy, po czym poszedł stamtąd całkiem zadowolony, pozostawiając w osłupieniu będące tam osoby.

Jeśli bogaci zabiegali o niego z powodu sławy dobrego diagnosty, biedni nie mieli śmiałości prosić, bo wiedzieli, że mógłby nie zażądać honorarium albo po prostu sam mógłby im dać pieniądze. W najbardziej trudnej sytuacji materialnej posuwał się aż do wkładania kilku banknotów między recepty, albo pod poduszkę pacjenta, u którego wyczuwał ciężką sytuację finansową, szczególnie, kiedy spostrzegł, że choroba powstała na skutek niedożywienia.

Czasami takich ludzi osobiście zabezpieczał w lekarstwa, które przepisywał albo płacił za pobyt w szpitalu za tych, którzy nie mieli takiej możliwości.

Pewnego dnia, jeden z jego kolegów, który towarzyszył mu w czasie jednej z wizyt zauważył, że jego brak przywiązania do pieniędzy wprawia wszystkich w zakłopotanie, ale odpowiedź, którą dał w tej sprawie był aż nadto wyrazista:

"Wybacz, Józek: jeśli jakaś matka płacze z powodu choroby swego dziecka, jak ty możesz przychodzić do mnie, by mi mówić o pieniądzach!"

Można go było wzywać nawet do dzielnic cieszących się złą sławą, ciemnych zaułków, gdzie niebezpiecznie było ryzykować samemu, do tych ciemnych korytarzy, gdzie zmuszony był wchodzić ze świecą - nie odmawiał nigdy. Jeśli ostrzegano go, odpowiadał:

"Nie powinno się bać, gdy się idzie czynić dobro."

Pewien przyjaciel spotkał go wieczorem w Vomero, na placu Vanvitelli, z dala od zwykle uczęszczanej trasy. Zapytał, co robi w tych stronach:

"Wiesz - powiada Moscati śmiejąc się - idę codziennie robić za spluwaczkę biednego studenta."

Chodziło o pewnego młodzieńca, który mieszkał sam w wynajętym pokoju, chorego na gruźlicę już w fazie niezakaźnej. Jeśli gospodarze dowiedzieliby się o tym, wyrzuciliby go na ulicę, zatem Moscati przychodził co wieczór, żeby zabrać chusteczki pełne wydzieliny, a następnie spalić je, a na ich miejsce pozostawić czyste.

W domu Moscatiego, siostra, która opiekowała się domem, brała wszystkie jego pobory i zarządzała nimi w taki sposób, aby zabezpieczyć godne życie, przeznaczając resztę dla potrzebujących. Profesor wracając z wizyt przynosił adresy biednych rodzin, które tam spotkał, przekazywał je siostrze i prosił o zajęcie się nimi.

Jest to jeden z wielu podobnych epizodów świadczonego dobra.

Był pewien staruszek, biedny i samotny, który onego czasu był kompozytorem piosenek (w tamtych latach w Neapolu skomponowano najpiękniejsze melodie!). Sytuacja jego była krytyczna, jeśli nie tragiczna, i mogła w sposób nagły jeszcze pogorszyć się. Potrzebował codziennej kontroli, ale Moscati nie mógł mu jej zagwarantować, ponieważ był zajęty pracą w szpitalu. Zrobił więc tak: każdego ranka staruszek spotykał się z nim w kawiarni przy drodze, którą Moscati szedł do szpitala i jadł biszkopty oraz pił szklankę mleka (wszystko, oczywiście, na rachunek profesora). Profesor przechodząc, zaglądał do środka, sprawdzając czy jest obecny, uśmiechał się do niego i wychodził z pośpiechem. Jeżeli któregoś ranka nie zastawał go, rozumiał, że musi szybko go odwiedzić w jego ruderze, aby udzielić mu pomocy.

Opowiadania można by mnożyć, ale nie możemy zapominać, że miłosierdzie Moscatiego nie było działalnością dobroczynną kogoś cichego, lecz lekarza cieszącego się dużym prestiżem, będącego pod ciągłym nawałem stresującej pracy, rozrywanego przez liczne zajęcia. Jako badacz, zmuszony był poszerzać swoje wiadomości, dokonywać doświadczeń w laboratorium, pisać sprawozdania naukowe; jako lekarz, konieczna była jego obecność tak w szpitalu, jak i w domu osób prywatnych, które słały mu ustawiczne zaproszenia i usilne prośby; jako docent musiał przygotowywać wykłady, nauczać, sprawdzać pracę uczniów. We wszystkim przejawiał postawę chrześcijańską i nigdy nie uchylał się od niesienia pomocy proszącym go najbiedniejszym.

Po jego przedwczesnej śmierci przyjaciele opowiadali o "codziennym trudzie, przez wszystkie godziny, bez odpoczynku, bez umiaru, bez odpoczynku". Temu, kto pytał go, jak jest w stanie to wszystko wytrzymać, odpowiadał w prosty sposób:

"Kto przyjmuje Komunię Świętą każdego ranka, ma ze sobą ładunek energii, który nie ulega wyczerpaniu."

O jego umiejętnościach jako lekarza możemy zaświadczyć, wspominając spotkanie ze wspaniałym tenorem Enrico Caruso. Powrócił on do rodzinnego Neapolu po krwotoku, który wystąpił w czasie koncertu w Nowym Jorku. Był badany w najlepszych klinikach w Ameryce, podobnie w Rzymie, i nikt nie był w stanie postawić właściwej diagnozy. W końcu udał się do Moscatiego. Było już jednak zbyt późno i pozostały mu jedynie dwa miesiące życia, a neapolitański lekarz podejrzewał, że chodzi o ropień podpowięziowy.

Wszyscy musieli później przyznać jemu rację, chociaż już nic nie mogło to pomóc czterdziestoośmioletniemu tenorowi, który wyjechał z Neapolu jako biedak, a powrócił w 1921 roku z majątkiem szacowanym na ponad pięćdziesiąt milionów ówczesnych lirów (suma na owe czasy ogromna - przyp. tłum.).

Nie przydały mu się medyczne umiejętności Moscatiego, lecz jego wiara. Nie zawahał się wypomnieć artyście, że konsultował się u wszystkich lekarzy, lecz nie u Jezusa Chrystusa.

Tenor odrzekł jemu: "Profesorze, niech pan robi, co trzeba".

Moscati zatroszczył się o to, żeby szybko udzielono choremu ostatnich sakramentów i po bratersku towarzyszył mu aż do końca.

Powróćmy teraz do jego sławy jako lekarza.

Jego osiągnięcia diagnostyczne - zaświadcza jeden z kolegów - wprawiały w osłupienie zarówno uczniów, jak i mistrzów.

Wystarczy powiedzieć, że był uznawany przez wszystkich za mistrza mistrzów - Antonio Cardarelli, który był we Włoszech "instytucją" - nazywał Moscatiego swoim ulubionym uczniem ("najlepszym, jakiego miałem w ciągu sześćdziesięciu lat" - powiadał), wybrał go jako swojego osobistego lekarza i czasem wzruszał się do łez, widząc go w czasie wykonywania czynności zawodowych.

Przytłaczało go wizytowanie chorych i ogromna ilość odwiedzającej klienteli z całego południa kraju, a nieprzerwana praca w szpitalu trwała przez długie okresy czasu, gdzie otoczony uczniami, którym medycynę wykładał bezpośrednio przy łóżku chorego ("studentów pierwszego roku również traktował jako 'kolegów' i ich także pytał o zdanie w sprawie pacjentów").

Zwykł mówić:

"Przy chorym nie ma hierarchii. Wszyscy przychodzimy tutaj, żeby nauczyć się być: dyrektorem, asystentem, adiunktem; wszyscy przy łóżku chorego jesteśmy równi, ponieważ chory dla wszystkich jest otwartą księgą natury".

Lekcja była później kontynuowana w amfiteatrze anatomicznym.

Instytut anatomii był wówczas w stanie upadku: nikt nie chciał się tym zajmować, więc Moscati bez specjalnego wynagrodzenia przejął opiekę nad "organizacją i racjonalnym jego funkcjonowaniem". Nad wejściem znajdowało się motto umieszczone tam kiedyś przez założyciela, na które nikt zbytnio nie zwracał uwagi: "Hic est locus ubi mors gaudet succurrere vitam" , "Oto jest miejsce, w którym śmierć raduje się, że może przyjść z pomocą życiu".

Moscati zawiesił na ścianie piękny krzyż i dał umieścić napis: "O mors ero mors tua", "O śmierci, będę twoją śmiercią!" Tym przyrzeczeniem Zmartwychwstania, Moscati zrehabilitował owo miejsce nazywane przez wszystkich: "niezdrowym, szpetnym, ograniczonym, przygnębiającym".

Kiedy wchodziła grupa studentów i otaczała profesora, przez chwilę spoglądał na krzyż i wszyscy spostrzegali, że najpierw modlił się w ciszy, a następnie rozpoczynał sekcję, zawsze dodając krótką i wyrazistą uwagę: "Tutaj kończy się pycha ludzka! oto czym jesteśmy! jakże pouczająca jest śmierć!" Albo wskazując na nieboszczyka, powiadał: "Kiedyś był on naszym pacjentem, dziś widzimy niektóre należące do niego organy... Jeśli wy, młodzi, od czasu do czasu zastanowilibyście się nad śmiercią, bylibyście znacznie lepsi".

W taki sposób instytut ten był - jak lubił zawsze powtarzać - "miejscem, w którym my, lekarze, weryfikowaliśmy swoje rozpoznania i nasze błędy". Pomimo skromności lokalu i niewystarczających środków technicznych - zdaniem wszystkich - osiągnął z punktu widzenia naukowego "szczyt chwały".

Uczniowie, którzy codziennie otaczali Moscatiego, darzyli go najwyższym szacunkiem, a wielu towarzyszyło mu aż do domu, kontynuując podczas drogi dyskusję i zadając pytania. Jeden z nich, poruszony, przytoczył scenę z Neapolu (prawie "rodzinną"): "Przeprowadzali go procesyjnie jakby był jakimś świętym". Prawie wszyscy kończyli niedzielny spacer w jego towarzystwie na Mszy Świętej.

Profesor sam opisywał w jednym z listów:

"Stworzyłem jakby wspólnotę braci zakonnych: moi przyjaciele i ja, pracujemy razem współzawodnicząc ze sobą w drodze do doskonałości. Jesteśmy bardzo związani uczuciowo! Bóg nas prowadzi. Wierzę, że wszyscy młodzi [...] mają prawo do doskonalenia się, czytając książkę, która nie jest drukowana w ich charakterze czarno na białym, ale która ma okładkę z łóżek szpitalnych, sal laboratorium, okrywającą zbolałe ludzkie ciała i materiał naukowy, książkę która winna być czytana z nieskończoną miłością i wielkim poświęceniem dla bliźniego (11 września 1923 r.)".

I dodaje:

"Pomyślałem, że byłby to dług sumienia uczyć młodych, strzegąc zazdrośnie owoców własnego doświadczenia. Trzeba im to przekazywać ..."

Ta prawie zakonna koncepcja własnego powołania i wspólnoty szpitalnej przenosi nas do innego charakteru świeckości Moscatiego, do pewnej nowości.

W pewnym okresie powołanie dzieliło się na dwie formy (albo małżeństwo, albo zakon); Moskati wybrał pozostanie jako świecki całkowicie w świecie - bez jakiejś szczególnej przynależności do instytutu religijnego, nawet jako "tercjarz" - lecz wybierając świadomie stan męskiej czystości.

Na kartce, którą siostra znalazła w koszyku, czytamy rodzaj wyznania, które napisał dla samego siebie:

"Jezu, moja miłości! Twoja miłość utrzymuje mnie w uniesieniu; Twoja miłość mnie uświęca, kieruje mnie nie wyłącznie do jednego stworzenia, ale do wszystkich stworzeń, ku nieskończonemu pięknu wszystkich bytów, stworzonych według Twojego wyobrażenia i na twoje podobieństwo".

Traktowanie Jezusa jako drogiej osoby, do której zwraca się słowami najbardziej czułymi i z którą doświadcza się zażyłości bardzo bliskiej, wydaje się być śmieszne nie tylko dla racjonalistów wszystkich czasów, lecz także dla wielu chrześcijan wydaje się być doświadczeniem możliwym do realizacji wyłącznie w świetle zakonnego mistycyzmu.

Fakt, że mogłoby się to przytrafić "w świecie", gdzie praca staje się dla wielu jedynym Bogiem i gdzie naukowe i materialne niepokoje wydają się przenikać także ducha, staje się dla świata pytaniem otwierającym się bezpośrednio na tajemnicę Bożego Syna, który stał się "naszym bliźnim", a któremu możemy nadać z całą prawdą wszystkie najbardziej rodzinne imiona.

Opowiadał pewien ksiądz, który często słuchał jego spowiedzi:

"W czasie wspólnej podróży tramwajem przepełnionym ludźmi, w którym zapłacił także za mój bilet, zapytany przeze mnie, o czymże rozmyśla, odpowiedział: O Bogu, ojcze, o niebie!"

"Kochać Boga bezgraniczną miłością, nawet w bólu"; jest to maksyma, która wyrażała jednocześnie zarówno jego posłannictwo jako chrześcijańskiego lekarza, jak i spojrzenie, jakim obejmował chorych. Mimo że czasy ówczesne i środowisko wcale nie były łatwe.

Oto niektóre świadectwa spisane w czasie procesu beatyfikacyjnego:

"Sługa Boży podejmował walkę ze wszystkimi lekarzami zapisanymi do masonerii, poprzez swoje chrześcijańskie działanie; także z tymi, którzy mimo jego młodego wieku, widzieli w nim poważnego rywala."

Ta masońska nienawiść skierowana przeciw Moscatiemu miała zatem także ów drugi niewypowiedziany aspekt("zazdrość i nienawiść ze strony tych, którzy nie byli w stanie znieść jego wyższości pod względem naukowym"), który oficjalnie z uporem próbuje się pominąć.

Jeden ze świadków mówi:

"Był poniżany, wyszydzany przez tych, którzy źle widząc jego szczerość, proste i odważne wyznawanie wiary chrześcijańskiej, nazywali go maniakiem, histerykiem, człowiekiem egzaltowanym, fanatykiem".

Inne obelgi, jakimi go obrzucano, to (niejeden z bardziej zaciekłych kolegów czynił je wprost): "fanatyk, człowiek rzucający złe uroki, obłędny głupiec, lekarz księży i sióstr zakonnych".

Jest faktem, że Moscati żył w środowisku zdominowanym przez lekarzy o zdeklarowanej przynależności masońskiej i otwartej orientacji materialistycznej. Wiedział on o tym bardzo dobrze. Co więcej, gdy w grę wchodziła prawda i prawość, przedstawiał je bez ogródek.

"Ja - pisał w pewnym liście - jestem gwiazdą o najmniejszej wielkości, pośród wielu błyszczących gwiazd i cieszyć się będę, gdy mnie przyćmią, jednak jeżeli będą gwiazdami rozsiewającymi blask, a nie jakimiś mglistymi ognikami..."

W czasie konkursów prosił, aby nie było żadnych kompromisów, ani jakichś manewrów... lecz jedynie rozeznanie bezwzględnej wartości kandydatów, niezależne od wieku, szkoły, przynależności do ugrupowania.

W jednym z listów adresowanych przez niego do Benedetto Croce, ówczesnego ministra oświaty, Moscati gorąco popierał nominację na kierownika Katedry Higieny jednego z kolegów, którego uważał za najbardziej zdolnego. Nie obawiał się napisać:

"Wiem, że jakieś wysokie gremium masonerii chce powiększyć liczbę 'braci' w Wydziale, który stał się dla nich wielkim domem."

Pewne świadectwa mówią wyraźnie i bez ogródek o postawie, jaką ta grupa prezentowała względem Moscatiego: "chcieli go zniszczyć, unicestwić".

Stwierdzano też, że walka ta nawet go nie zadrasnęła:

"Wszyscy wiedzieli - powiada jeden ze świadków - że profesor Moscati był jak ksiądz i walka wytoczona przeciw niemu przez lekarzy masonów i przez innych kolegów materialistów nie powodowała jego osłabienia... Powiedział mi: Co mnie oni obchodzą? Troszczę się o to jak podobać się Bogu."

Zresztą zobaczymy pokrótce, że wyznawanie wiary przez Moscatiego było jawne w sposób prawie nie do zniesienia, tak, że dziś byłby krytykowany również przez najbardziej pobożnych i prawowiernych.

W procesach kanonicznych, podczas których postawy są drobiazgowo analizowane i oceniane, powtarzało się pytanie kościelnego sędziego (czasem nawet bardzo ukryte): "Czy Moscati był religijnym maniakiem?". "Nie - odpowiadają wszyscy świadkowie - był zrównoważony, uważny, pełen szacunku". Swoją drogą, była w jego medycznej profesji, a także konsekwentnie w działaniu, pewna nadzwyczajna idea.

Problem polegał na tym, że Moscati był całkowicie przekonany, iż lekarz nie powinien wyłącznie zajmować się zdrowiem ciała pacjenta, lecz również troszczyć się o potrzeby jego rodziny, w jakimkolwiek aspekcie można by je rozważać.

Z tego powodu przypisywano mu miłosierną postawę względem tych wszystkich potrzeb, o których mówiliśmy. Z tą samą niezaprzeczalną logiką brał pod uwagę jako priorytety sprawy duchowe pacjentów, jak i troskę o ich dusze.

Wyraźmy to całkiem jasno. Mówi jeden ze świadków:

"Chorzy wiedzieli, że aby być leczonym przez Moscatiego, trzeba było uczęszczać do sakramentów".

I dalej:

"Wszystkich chorych pytał, czy są w stanie łaski Bożej, czy uczęszczają do sakramentów, czy są w zgodzie z własnym sumieniem. Słowem, leczył najpierw dusze, a następnie ciała tych, którzy zgłaszali się do niego".

Moscati utrzymywał, że w szpitalu "posłannictwem wszystkich" - sióstr zakonnych, pielęgniarzy, lekarzy - jest "współpraca z Bożym Miłosierdziem".

Siostra w jego oddziale musiała przede wszystkim rozeznać sytuację duchową pacjenta, przedstawić ją profesorowi, aby ten podczas wykonywania z brawurą i zdecydowaniem swojej sztuki medycznej, był w stanie zgłębić całościowo jego problem, wszystkie jego potrzeby, a przy tym prawie zawsze doprowadzić go do pragnienia zdrowia w sensie naprawdę całościowym ("zbawienia").

Wyrażenia w rodzaju "niech się pan wyspowiada", "proszę poddać się działaniu łaski Boga", "powierzcie się Panu", "pomyślcie o duszy nieśmiertelnej", "Bóg jest panem życia i śmierci" - pojawiały się jako pierwsze, a po nich zalecenia "zdrowotne". Moscati dawał je swoim pacjentom, przede wszystkim wtedy, gdy zorientował się, że ich życie jest w niebezpieczeństwie i w niebezpieczeństwie jest ich wieczne zbawienie. Jest faktem, że kiedy je używał, były akceptowane i wielu pacjentów było im posłusznych.

Pewnemu wspaniałemu mediolańskiemu adwokatowi, po tym, jak postawił diagnozę odnośnie jego stanu zdrowia, wysłał list, w którym wskazał mu w mieście imię pewnego księdza, polecając w nim, "aby zawarł pokój z Bogiem, ponieważ od lat był od niego z daleka, gdyż w przeciwnym wypadku nie będzie w stanie wyleczyć jego ciała".

Innemu, który wydawał się nie reagować na leczenie, po miesięcznej kuracji spokojnie powiedział: "Dlatego, że nie był pan u spowiedzi, nie wyzdrowieje pan. Bóg w taki sposób panu o tym przypomina".

Temu, kto dziwił się jego stylowi, tak to tłumaczył:

"Jest to mój nawyk mówienia do chorych o innych sprawach niż ciało, ponieważ oni mają również duszę... Tak zwana psychoanaliza Freuda jest rodzajem leczenia; czymże jest psychoanaliza? Jest to spowiedź przed lekarzem dla uchwycenia sedna zalegających myśli. To jest dobre dla krajów protestanckich, gdzie nie ma spowiedzi. My natomiast mamy katolicką spowiedź."

Pewnemu młodemu człowiekowi, którego najgorszą chorobą zdawał się być prawie całkowity brak kręgosłupa, dał receptę, na której napisał: "Leczenie Eucharystią".

Trudno nam wyobrazić sobie, jak Moscati łączył leczenie ducha z leczeniem ciała (warto zauważyć, że najpierw wprowadzał on w problem, potem posyłał "chorych na duszy" do któregoś ze znanych sobie księży i osobiście interesował się, czy spotkanie miało miejsce).

W jednym z listów do pewnego kolegi Moscati pisze:

"Błogosławieni jesteśmy, my lekarze, jeżeli pamiętamy, że obok ciał mamy przed sobą dusze nieśmiertelne, względem których posiadamy ewangeliczny nakaz, żeby kochać je jak siebie samego. W tym zawiera się satysfakcja, żeby nie czuć się uzdrowicielem choroby fizycznej (I dodaje ze szczyptą ironii: przede wszystkim, kiedy sumienie upomina nas, że choroba fizyczna samoistnie ustąpi!)."

"Jest lekarzem ciał i dusz" powiada o nim Bartolo Longo - konstruktor Sanktuarium Pompejańskiego, także dziś ogłoszony błogosławionym - kiedy dał się przez niego zbadać.

W wielu listach widzi się, jak profesor wpajał te zasady swoim uczniom:

"Macie, w swoim posłannictwie zawierzonym Opatrzności, pamiętać, że wasi chorzy przede wszystkim mają duszę, do której musicie umieć zbliżyć się, i którą musicie przybliżyć do Boga; pamiętajcie, że macie zobowiązanie miłości w waszym gabinecie, gdyż tylko w ten sposób możecie wypełnić wielki mandat niesienia pomocy w nieszczęściu. Nauka i wiara! (16 lipca 1926 roku).

Pamiętajcie, że powinniście zajmować się nie tylko ciałami ale również chorymi duszami, które do was się zgłaszają. Jakże wiele bólu w sposób łatwy możecie uśmierzyć poprzez radę odnoszącą się do duszy, zamiast zimnej recepty przesłanej farmaceucie (1923)."

Jednemu z pacjentów zalecał:

"Proszę przypomnieć sobie dni swojego dzieciństwa i uczuć, którymi darzyli pana jego bliscy, swoją matkę; proszę do tego powrócić, a przysięgam panu, że obok duszy będzie nasycone także pana ciało, ponieważ pana pierwszym lekarstwem będzie nieskończona miłość (23 czerwiec 1923 r.)."

Trzeba dobitnie przypomnieć, że Moscati nie robił z siebie uzdrowiciela, albo świętoszka: pracował jako lekarz i profesję swoją wykonywał perfekcyjnie, lecz był jednocześnie świadomy, że ma przed sobą przede wszystkim nieśmiertelną duszę.

Nigdy, troszcząc się o sprawy duchowe, nie zaniedbywał ciała. Pewnej siostrze zakonnej, która chciała oddalić się dla jakiegoś świątobliwego zajęcia w czasie godzin pracy, ostro odpowiedział:

"Siostro! Bogu służy się pracując."

Innej zacnej pani, która zaniedbywała swoje leczenie, mówiąc, że wystarczy modlić się, rzekł:

"Dla pani duszy ważniejsze jest wykonanie jednego zastrzyku leczącego chorobę niż odmawianie wielu modlitw."

Cała osobowość Moscatiego ujawniła się na oczach wszystkich jego kolegów, a także nieprzyjaciół, w pewnym wspaniałym epizodzie, który zdarzył się w Neapolu w tamtych lata.

Był luty 1927 roku (dwa miesiące przed śmiercią Moscatiego, której nikt nie przewidywał). Do miasta przybył, aby wystąpić w czasie pewnego kongresu medycznego, wspaniały profesor Leonardo Bianchi. Był on kierownikiem katedry Psychiatrii i Neurochirurgii, najpierw w Palermo, a następnie w Neapolu. Potem był ministrem oświaty, dalej ministrem obrony i wiceprzewodniczącym Izby Deputowanych. W wieku 75 lat opublikował książkę "Mechanika mózgu". Ponadto był jednym z bardziej znanych masonów. Zaledwie kilka lat wcześniej prowadził publiczną konferencję skierowaną przeciw Jezusowi Chrystusowi.

Siedemdziesięcioośmioletni profesor przemawiał w pewnej auli wypełnionej lekarzami i docentami. W pewnej chwili, gdy podniosły się oklaski, osunął się na ziemię. Byli tam obecni lekarze specjaliści z różnych dziedzin i wszyscy, łącznie z Moscatim, podeszli do niego aby udzielić pomocy. Ale posłuchajmy bezpośredniego świadectwa świętego:

"Nie chciałem jechać na tą konferencję, ponieważ na dłuższy czas musiałbym oddalić się z Uniwersytetu. Jednak tego dnia jakaś nadludzka siła , której nie byłem się w stanie oprzeć, popchnęła mnie tam... Stało się to, o czym mówi przypowieść z Ewangelii, że zaproszeni o jedenastej i o pierwszej godzinie dnia otrzymają taką samą zapłatę. Jeszcze do tej pory czuję na sobie to spojrzenie (umierającego), które szuka mnie między wielu przybyłymi uczonymi... Leonardo Bianchi był dobrze zorientowany w moich uczuciach religijnych. Znał mnie od czasu, gdy byłem studentem. Podbiegłem blisko do niego, podpowiedziałem mu słowa żalu i wiary, podczas gdy on ściskał mi dłoń, ponieważ nie mógł mówić..."

Spróbujmy wyobrazić sobie, w tym okresie masonerię, która była wówczas na Uniwersytecie w Neapolu. Niebywałe było wejście księdza z sakramentami (zawołanego przez Moscatiego), ale równie niebywała była scena, w której stary mason umierający w ramionach najbardziej świętego z lekarzy wypowiada w jasny sposób akty żalu i wiary.

Taki był Moscati.

Możemy przytoczyć wstrząsające świadectwo, innych znanych luminarzy kultury i medycyny, którzy przychodząc do tego niezwykłego chrześcijanina (godne uwagi jest to, że z Moscatim można było porozmawiać o filozofii, sztuce, literaturze, muzyce, teologii, urbanistyce i to zawsze z pożytkiem oraz przyjemnością intelektualną), zaczynali zastanawiać się nad swoją chrześcijańską tożsamością oraz własnym przeznaczeniem.

Inny znakomity lekarz neapolitański, Castellino, "niewierzący", powiedział o nim:

"Był jednym z tych najdroższych stworzeń, które kochało życie w stałej rozmowie z Chrystusem, umacniającym smutnych i zwyciężającym śmierć."

Inny lekarz powiedział:

"Był najdoskonalszym wcieleniem miłosierdzia, , które kiedykolwiek znałem, a o którym mówi św. Paweł w liście do Koryntian."

Wszyscy wiedzą, jaka była pozycja Benedetto Croce. Ponieważ filozof ten mieszkał na górnym piętrze, każdego ranka widywał przechodzące Moscatiego, który szybko kierował się w stronę szpitala. Często oboje spotykali się i prowadzili dyskusje. Niekiedy nie było na to czasu i wtedy filozof z balkonu wołał do niego w pięknym dialekcie neapolitańskim:

"Panie Józiu, nie rozumiem dlaczego tyle biegasz? gdzie idziesz? co usiłujesz osiągnąć...? Wszystko z czasem przyjdzie."

Następnie wchodząc do pokoju powiadał:

"Wszyscy katolicy są tacy... wszyscy podobni do Józka!"

Kim był zatem ten człowiek, który o sobie samym, na stronach swojego Dziennika, mówił:

"Kochaj prawdę, pokaż jaki jesteś, bez wykrętów, bez strachu i bezwzględnie. A jeśli prawda będzie ciebie kosztowała prześladowanie - przyjmij je; jeśli wywołuje zmieszanie - znieś je. A jeśli dla prawdy powinieneś cierpieć i poświęcić swoje życie - bądź silny w cierpieniu."

W ten sposób dochodzimy do podstawowego problemu, od którego wyszliśmy, a którego nie chcieliśmy przedwcześnie rozwiązać: czym jest laickość chrześcijańska? Człowiek ten, którego Kościół wyniósł na ołtarze, rozumiał ją w określony sposób, w swoistym stylu, a dzisiaj w niektórych szpitalach nie ma nawet kapelana, który mógłby otoczyć chorych opieką. Czy był prawdziwą osobą świecką? A może był świeckim, który przyjął na siebie rolę księdza? Jego pragnienie "leczenia również duszy", czy nie było zamiarem absurdalnym i zarazem czystym, a może było w tym coś proroczego? W jakim sensie dzisiaj można zaproponować go jako przykład dla chrześcijańskiego laikatu?

Nie możemy tutaj rozważać tego problemu z punktu widzenia pełnej refleksji teologicznej, przywołując konieczne pryncypia i prowadząc stosowną analizę.

Możemy dodać tutaj, że jest w Moscatim coś jedynego w swoim rodzaju, coś niepowtarzalnego: nie do powtórzenia jest jego sposób działania (postawa, wskazania, wyrażenia), ale możemy zrozumieć tą pracę, którą łaska Boga w nim wykonała: pracę "zjednoczenia", "scalenia", w której stworzenie oddaje się całkowicie do dyspozycji. Tej pracy trzeba pragnąć przede wszystkim dla siebie i trzeba się jej poddać z wielką pokorą i opanowaniem.

Żyjemy w okresie, w którym my, chrześcijanie, stajemy się bardzo zdolni do "rozdzielania": naturalnego i nadnaturalnego, kościoła i świata, wiary i rozumu, objawienia i nauki, ewangelizacji i promocji ludzkiej, "teraz i jeszcze nie", jedności i pluralizmu itd. Lecz te interesujące uwagi winniśmy odnieść do jednego osobnika, do pewnego "ja", tak zupełnie przynależącego do Chrystusa, tak organicznie sprzężonego z Kościołem, i wtedy dojdziemy do wniosku, że te podziały służą jedynie do wyrażenia odmiennych sposobów, według których działa i rozprzestrzenia się ta sama miłosierna miłość. Jednak zbyt często rozróżnienia owe stają się intelektualnym alibi, służącym ukryciu i usprawiedliwieniu niespełnionej albo pełnej lęków, albo też z trudem utrzymywanej w porządku, jeśli nie, po prostu rozpadającej się własnej tożsamości.

I tak oto, od czasu do czasu, Bóg decyduje się na ofiarowanie nam przykładów takich chrześcijan w całościowej "formie"; tak całościowej, że chciałoby się oskarżyć ich o integryzm, jeśliby nie była to jedność "formy chrześcijańskiej", która promieniuje z każdej strony. Tutaj możemy jedynie wyliczyć w punktach "wykonaną formę", w jakiej Moscati pozwolił się prowadzić i edukować.

1. Być powołanym do istnienia i być powołanym do pewnego zadania powinno dla chrześcijanina stanowić jedną sprawę, podobnie jak to było w przypadku Jezusa, w którym "ja" zawierało się całkowicie w "zostać posłanym" od Ojca, po to aby pełnić w sposób całkowity Jego wolę. Często natomiast te dwa "powołania" (do istnienia i do wypełnienia posłannictwa) pozostają dwoma oddzielonymi od siebie światami, które usiłują z trudem być przynajmniej powiązanymi między sobą.

Moscati miał łaskę czucia i życia powołaniem lekarskim w sposób zupełnie wyrazisty, w sensie zadania dla swojej egzystencji i okrywało ono całkowicie całe jego "ja" oraz egzystencję.

Jeszcze jako siedemnastoletni młodzieniec odpowiedział matce, która przewidywała trudności i niebezpieczeństwa w medycznej profesji:

"Co mama mówi! Gotowy jestem położyć się do tego samego łóżka co chory!"

I matka, która dobrze go znała, skomentowała to jakby przeczuwając:

"Żeby ulżyć cierpieniom chorych sam stanie się męczennikiem!"

Biografie Moscatiego zaświadczają zgodnie, że uznawał on profesję medyczną jako swoiste powołanie i posłannictwo, które powinny "wyczerpywać" go, także fizycznie, ponieważ jedynie w taki sposób może wypełnić się Boży zamiar. I dlatego, po prostu akceptował on całkowicie to, co go otaczało i pociągało ze wszystkich stron, co czasami z pewnym humorem nie pozbawionym cierpienia nazywał "ogromną plątaniną zagrożeń, w które na tysiąc sposobów czuję się zaplątany".

Wyznał pewnemu przyjacielowi:

"Żeby coś napisać, muszę to robić w nocy. Nie mam nawet czasu, aby przygładzić włosy. Szpital, laboratorium, wykłady, zajęcia z semiotyki, ćwiczenia w klinice, wrzawa ciężko chorych, całkowicie mnie pochłaniają i uniemożliwiają inne sprawy (styczeń 1919 r.)."

Jak bardzo dyspozycyjny był profesor, jak musiał codziennie walczyć z nerwowym charakterem, być gotowym do zebrania sił i podjęcia na nowo niespodziewanych zadań, do pozwolenia na "oranie" sobą, na "wykańczanie" przez coraz bardziej absorbujące go wokoło sprawy.

Umarł nagle, w pełni dojrzałości, krótko po skończeniu wizyty, bez możliwości chwili wypoczynku i bez pomocy.

Wszystkie te sytuacje chrześcijanie nazywają wypełnianiem woli Boga, pozwalaniem na "używanie siebie jako sług nieużytecznych", właśnie dlatego, że odczytują swoje posłannictwo w Kościele i w świecie jako coś "nieokreślonego", dosięgającego prawie ich egzystencji, ich osoby i dlatego w końcu pozostają niepewni, tęskniąc za innymi możliwościami, wątpiący w wartość swojego stanu, uczuciowo zmienni (dziewice, które chciałyby wyjść za mąż; osoby w związku małżeńskim, które chciałyby "inaczej" się pobrać albo po prostu być w stanie dziewiczym; klerycy, którzy chcieliby stać się osobami świeckimi i osoby świeckie, które chciałyby wejść do stanu duchownego; profesjonaliści, którym śni się stosowniejsza sytuacja, w której mogliby się spełnić i wiele podobnych rzeczy): osądzają tak całą swoją egzystencję, która nie układa się podług ich wyobrażeń i oczekiwań, a wybrane "posłannictwa" traktują jako formę ucieczki od własnych kłopotów egzystencjalnych.

2. Egzystencją i posłannictwem chrześcijanina jest przede wszystkim uczucie do Chrystusa, osobiste przylgnięcie do Niego jako żywej Osoby, nie traktowanej jak ktoś wymyślony albo jak "spreparowany przypadek". Palącym znakiem w świecie jest przede wszystkim stan dziewictwa.

Każda miłość do bliźniego winna być odniesiona do tej pierwszej bliskiej nam osoby, jaką jest Chrystus Pan. Dla niektórych chrześcijan miłość do bliźniego ma korzenie w "dziewictwie" (wszystko rodzi się z osobistej przynależności do Chrystusa) albo stanowi jedynie psychologiczną pokusę poszukiwania Chrystusa, męczącą w moralnym wymiarze własną uczuciowość.

Moscati, w obecnych czasach ( w których miłosierdzie w sprawach socjalnych wydaje się być po prostu zarzutem stawianym Chrystusowi), przypomina, że chrześcijańskie miłosierdzie pochodzi z pewnej wyrazistej tożsamości: miłość Chrystusa winna trawić serce Jego ucznia, jak powiada św. Paweł.

Nikt, patrząc na życie i dzieła Moscatiego, nie może wątpić, że osobiście i zdecydowanie kochał Chrystusa. Dla tego, kto odrzucał Pana Jezusa, Moscati wydawał się maniakiem, którego należało zwalczać i eliminować. Ale jeśli ktoś Chrystusa "rozpoznawał" (także po cichu) i jeszcze Go "pamiętał" (także w mglistej wierze, którą kiedyś posiadał), Moscati poprzez swoje "dzieła miłosierdzia" przedstawiał mu jego postać w sposób palący i przekonywający. I nikt nie mógł się mylić, nawet przez chwilę, myśląc, że ma do czynienia ze szczęśliwą naturalną dobrocią profesora.

Zadanie ascetyczno-charytatywne było dla Moscatiego założeniem odgórnym, miłosierdziem na kredyt, "tytułem", który dawał mu okazję do całościowego głoszenia swojego Pana Jezusa. Nie przywiązywał się do pieniędzy, aby móc mówić o wszystkim bez dwuznaczności. Stawał się wszystkim dla wszystkich, aby ukazać Tego, który był "wszystkim", "pozwalał aby zużywano jego życie", żeby mieć prawo mówić o życiu wiecznym. Uciekał się do tego, żeby prosić chorych, aby zamiast pieniędzy zrobili mu prezent w postaci zbliżenia się do Eucharystii i powrotu do utraconej wiary.

Jeden ze świadków przekazał:

"Zapytałem pewnego razu dlaczego nie chciał przyjąć ofiarowanego mu przez bogatego chorego honorarium. Chory ten wpadł w ciężki stan, a był wielkim grzesznikiem, odpowiedział mi wtedy: 'Nawrócę go'."

Moscati uczył z całą wyrazistością; przeciwnie, niż czyni się to dzisiaj, myśląc, że się naucza, że miłość względem bliźniego jest prawdziwa jedynie wtedy, gdy jest całkowita, wszechstronna i wyraża miłość do Chrystusa (Bóg - działanie - bliźni).

Zadanie w wymiarze profesjonalno-ascetyczno-miłosiernym jest dla świeckiego sposobem, w jaki "organizuje" on swoje całościowe głoszenie Chrystusa (dawanie całego Chrystusa wszystkim ludziom) albo pozwala, żeby dzieła dobroci wysysały daremnie jego życie, zużywane przez tych wszystkich, którzy korzystając z niego, tkwią w ułudzie duchowego lenistwa i obojętności.

Jeśli ktoś czyni coś dla Chrystusa, stara sie czynić to w sposób anonimowy. Anonimowa pragnie zostać także osoba, która otrzymała owoce tego działania. Z tego być może bierze sie paradoksalna sytuacja niektórych kościołów i laikatu, w których po rozwinięciu wielkiego potencjału działalności profesjonalnej i charytatywnej, stopniowo ulega osłabieniu znaczenie wiary dokładnie tam, gdzie chrześcijanie najpełniej żyją i działają.

Według Moscatiego, trzeba spełniać dzieła miłosierdzia w wymiarze "podwójnym", w sposób kompletny i dla całościowego przepowiadania Chrystusa, żeby działanie to nie przerodziło sie w błe dną dobroczynność, którą wysługują sie przede wszystkim ci, którzy chcą utwierdzać samych siebie i świat w odrzucaniu Chrystusa.

3. Im bardziej miłosierdzie staje sie chrześcijańskie (w sensie jaki opisaliśmy), tym bardziej usiłuje sie ono jednoczyć wewne trznie z ludzkim sumieniem, ukazując w ten sposób siłe wszechogarniającą; powoduje ukazywanie sie powiązań, o których nie myślało sie , ujawnia możliwości prawie nieznane, daje energie na wielu polach. Różne "poziomy" rzeczywistości nie zostaną całkowicie zanegowane, ale ma miejsce nieoczekiwany wzajemny wpływ, poprzez który to, co naturalne przelewa sie w sposób "naturalny" w to, co nadnaturalne, a nadnaturalne "nadnaturalnie" otwiera sie na to, co naturalne.

W życiu Moscatiego takie wpływy ujawniają sie wielokierunkowo. Możemy o nich jedynie wspomnieć.

a. Z punktu widzenia sztuki medycznej można powiedzieć, że jego zdolności zawodowe były niewiarygodnie wielkie. I to w dwu aspektach. Z jednej strony wydawało sie , że wiara (patrzeć na chorego na sposób chrześcijański) ubogacała jego już znaczące umieje tności diagnostyczne, sprawiała wrażenie "odgadywania", "widzenia" chorób cielesnych, odczytywania ich ze znaków niewidzialnych, które wprawiały w osłupienie jego kolegów. Z drugiej strony tak przenikliwa intuicja schodziła tak głe boko, że diagnozował on także choroby duszy.

Sam wyznał:

"Jest to tak jasne przeczucie, które daje mi Pan, że wydaje mi sie , że jest niemożliwe powstrzymanie go i niejednokrotnie widze również deformacje ich duszy."

Zdarzały sie epizody, które jego samego napawały le kiem. Pewnego dnia wróciwszy zdenerwowany do domu opowiadał siostrze:

"Czy wiesz, co mi sie dzisiaj przytrafiło? Przyszła do mnie pewna pani z córką. Pani ta mogła mieć dwadzieścia cztery albo dwadzieścia pie ć lat. Patrząc na nią powiedziałem: Prosze pani, pani jeszcze nie była u pierwszej Komunii Świe tej!

Z łez, które zobaczyłem w jej oczach uświadomiłem sobie, że jest to prawda. Potem patrząc jej w oczy rzekłem: Prosze pani, pani współżyje z pewnym ksie dzem, który wystąpił ze stanu kapłańskiego. Czy wiesz, że wszystko to było prawdą, a nie jestem w stanie wytłumaczyć, jak to uczyniłem!"

Siostra musiała go pocieszać, mówiąc, że chodzi tu o przypadek, który czasem zdarza sie .

Tak jeżeli dotyczyło to choroby fizycznej, jak i wtedy, gdy chodziło o chorobe duchową, wydawało sie , że jest on obdarzony czymś wie cej (analogicznie jak Ewangelia mówi o Chrystusie!). Ale musimy to dobrze zrozumieć: u Moscatiego to wie cej nie przejawiało sie jako coś o znamionach cudu, lecz jakby mechanicznie dodanego do normalnych zdolności lekarskich; sprawiało wrażenie pewnego rodzaju cudu zjednoczenia. Musimy sobie wyjaśnić, że był osobą, która przeszła wszystkie szczeble naukowej kariery (w których nauka miała swoje stałe miejsce i była nieuchronna), wszystkie możliwe szczeble dojrzewania duchowego, które umieszczały go w punkcie, w którym łączyły się obie drogi, gdzie jego spojrzenie mogło objąć oba wymiary w sposób syntetyczny.

W pewnym okresie życia, u Moscatiego nauka i wiara wykazywały nie tylko swoją niesprzeczność, a w swoim bycie tą samą inteligencję Miłości, która nas wszystkich stworzyła i odkupiła.

Kiedy dobrze ulokował sie w "miłosierdziu", stał sie zarówno wielkim lekarzem w sile swojej wiary, jak i wielkim człowiekiem wierzącym w sile swojej działalności naukowej.

b. Z punktu widzenia pacjenta zjednoczenie dzieła miłosierdzia powodowało u Moscatiego odczuwanie dwoistości choroba-wyleczenie jako związanego z całym ludzkim bytem, uprzedzające wszystkie wcześniejsze zdobycze naukowe. Jan Paweł II powiedział w czasie kanonizacji, że był on "pionierem humanizacji medycyny, podnoszonej dzisiaj jako koniecznego warunku dla odnowienia uwagi i opieki względem tych, którzy cierpią".

W ciągu ostatnich dziesiątków lat, liczni lekarze poddają w wątpliwość możliwość wyleczenia człowieka, gdy jest on traktowany jedynie jako pewna "jednostka chorobowa" albo źle funkcjonujący narząd. Zaczynają sie brać za leczenie psychiki, rozwijając je, niestety, jedynie jako forme równoległą i to w formach eksperymentalnych, "dla określonej szkoły", która cze sto traktuje również psychike jako cze ść chorego (dla osiągnie cia cze sto niewiarygodnych efektów manipulacji i zniekształcenia).

"Miłosierdzie" Moscatiego pozwoliło mu dostrzec jedność pacjenta i w pacjencie i powodowało, że twardo domagał sie dla chorego takiej godności.

Kiedy mówiło sie o uczynieniu w szpitalach klinik, czego chciał Gentile, napisał list do swojego przyjaciela Benedetto Croce, żeby zaprotestować przeciw "dekretom, które czynią ludzkie ciało towarem na sprzedaż", dla których "chorzy są wydrukowanymi tytułami na giełdzie".

Pisze w pewnej recenzji:

"Ból winien być traktowany nie jako rodzaj wibracji albo kurczu mie śni, lecz jako krzyk duszy, na który ktoś po bratersku, lekarz, nadbiega z gorącą miłością i miłosierdziem."

Musimy pójść o krok dalej: Moscatiego nie tylko zajmowało zjednoczenie somatyczno-duchowe człowieka, wizja choroby całkowicie ludzka, ale wydawało mu sie ono niezbe dnym minimum dla naste powego zgłe biania jedności człowieka. Leczenie tej jedności psychofizycznej winno popychać aż do największych głe bin duchowych, aż do ostatniego cierpienia duszy, aż do ostatniego wymagania szcze ścia, ze zdecydowanym skierowaniem na sprawy ponadziemskie.

Z punktu widzenia medycyny problem choroba-zdrowienie winien być rozważany przy przyje ciu tak jedności "choroby" (aż do choroby grzechu), jak i jedności zdrowia (aż do zdrowia odkupienia), jak też jedności pomie dzy działaniem na różnych polach (jedność, nie jedynie prosty podział ról), a także w końcu jedność struktury, w której potrzeba wyzdrowienia jest przyje ta i urzeczywistniana.

Moscati nie rozumiał swojej profesji w ścisłym powiązaniu z kapłaństwem, lecz z sytuacją swojego czasu, usiłując objąć miłosierdziem i rozumem całą przestrzeń, która prowadziła aż do szafarza Bożego przebaczenia oraz do życia nadnaturalnego. To, co on robił samotnie, w pewnym okresie i sytuacji, w której instytucje zupełnie nie interesowały sie głe bią tożsamości pacjentów, dzisiaj ponownie może być zaproponowane na poziomie projektu.

W liście pełnym pochwał dla jednego z uczniów, lekarza, który opuszczał go, aby podjąć pierwszą prace , Moscati pozostawił mu w spadku taką myśl:

"Nie nauka, lecz miłosierdzie przemieniło świat... Mam w sercu zawsze żywe ubolewanie z powodu tego, że odchodzicie, a pociesza mnie fakt, że zachowujecie w sobie coś ze mnie; nie dlatego, żebym był coś wart, ale z powodu tego daru duchowego, który umacnia mnie do przetrwania i do promieniowania wokoło. Jesteście we mnie obecni, bądźcie pewni. Całuje was w Chrystusie!"

Teraz być może rozumiemy, dlaczego kardynał Roncalli, gdy czytał opis życia Moscatiego, nazwał go Lumen ecclesiae , światło Kościoła. Sobór Watykański II, zwołany przez niego, powie potem, że zadaniem Kościoła jest "odbijać w świecie Światło Ludu (Lumen Gentium), którym jest Chrystus".

Jednak Kościół be dzie mógł uczynić to jedynie wtedy, gdy świeccy nauczą sie na swoich obliczach rozsiewać na codzień takie światło.

W czasie, gdy w Wielki Czwartek w roku 1927, poprzez ulice Neapolu rozwijał sie ogromną rzeszą uczonych, studentów i prostych ludzi, kondukt pogrzebowy, pewien staruszek zbliżył sie do stolika ustawionego w sieni domu Moscatiego i w książce kondolencyjnej napisał drżącą re ką:

"Opłakujemy go, ponieważ, świat utracił świe tego, Neapol - przykład wszelkiej cnoty, a biedni chorzy stracili wszystko."

Antonio Sicari "Nowe Portrety Świętych" - Święty Giuseppe Moscati

(tłumaczył Jerzy Kąkol)

początek strony

© 1996-1997 Mateusz

SOURCE : http://www.mateusz.pl/ludzie/giuseppe.htm

Voir aussi : http://www.moscati.it/Fra.html

http://himetop.wikidot.com/giuseppe-moscati